Ενδιαφέρον έχει η προσπάθεια της προέδρου της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και της Εθνικής Τράπεζας, κ. Λούκας Κατσέλη να καθησυχάσει τους καταθέτες, τους μετόχους και τους πελάτες των τραπεζών, όμως δεν έδειξε να πείθει τους πάντες.
Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Γιατί πολύ απλά οι προθέσεις της κ. Κατσέλη δεν μπορούν να μετουσιωθούν σε πράξη αν δεν τηρηθούν συγκεκριμένες δεσμεύσεις και στενά χρονοδιαγράμματα για τα οποία ευθύνονται… άλλοι.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου της Αθήνας, η κ. Κατσέλη αναφέρθηκε σε τρία ζωτικής σημασίας θέματα για τον τραπεζικό αλλά και γενικότερα τον χρηματοοικονομικό κλάδο και προφανώς την ασφαλιστική αγορά: τα capital controls, την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών αλλά και την πιθανότητα κουρέματος των καταθέσεων, την οποία απέκλεισε.
Το πρώτο – και πιο σημαντικό – είναι η πολυπόθητη και πολυαναμενόμενη άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Η οικονομία στο σύνολό της έχει δεχτεί πολύ μεγάλο πλήγμα από τους περιορισμούς με την ασφαλιστική αγορά να μην αποτελεί εξαίρεση.
Η πρόεδρος της ΕΕΤ επανέλαβε την πεποίθησή της ότι τα capital controls θα αρθούν στο τέλος του 2015 ή στις αρχές του 2016, ήτοι μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Πόσο εφικτό είναι όμως αυτό;
Λίγες μόνο ώρες αργότερα, Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωνε ότι η ομαλή ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών – ήτοι πριν την 1η Ιανουαρίου 2016 όταν θα εφαρμοστεί η οδηγία για το bail-in – συνδέεται άμεσα με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του προγράμματος. Αυτό σημαίνει ότι πριν δώσουν οι πιστωτές της χώρας τα χρήματα που χρειάζονται οι τράπεζες, θα περάσουν από πολύ αυστηρές εξετάσεις την κυβέρνηση.
Με άλλα λόγια, η ταχύτητα και η αποτελεσματικότητα με την οποία η κυβέρνηση θα εφαρμόσει μέτρα που περιλαμβάνει το μνημόνιο, θα κρίνει αν οι τράπεζες θα… προλάβουν να ανακεφαλαιοποιηθούν πριν οι καταθέτες αναλάβουν μέρος του βάρους της κεφαλαιακής ενίσχυσης, δηλαδή πριν ξεκινήσει πάλι κουβέντα για «κούρεμα» καταθέσεων.
Γιατί σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, η αξιολόγηση του προγράμματος θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τις 15 Νοεμβρίου, ώστε να αποδεσμευτούν εγκαίρως τα 15 δισ. ευρώ που έχει συμφωνηθεί ότι θα διατεθούν για τις τράπεζες από το πακέτο των 86 δισ. ευρώ.
Εκτός από την «υγεία» των τραπεζών, ένας ακόμη εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας που παίζει ρόλο στην ομαλή άρση των περιορισμών είναι η ψυχολογία του κόσμου. Οι καταθέτες για να μην τρέξουν να σηκώσουν και πάλι τα λιγοστά χρήματα που τους έχουν απομείνει θέλουν να νιώθουν ασφαλείς. Και η ασφάλεια δεν έχει να κάνει μόνο με την κεφαλαιακή θωράκιση των πιστωτικών ομίλων.
Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι το bank run – οι μαζικές αναλήψεις – μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2015 δεν σημειώθηκε λόγω της κακής κατάστασης των τραπεζών αλλά λόγω της γενικότερης αβεβαιότητας και της συζήτησης περί Grexit.
Άρα αυτό που θα πρέπει να γίνει, εκτός βέβαια από την επιτυχημένη ανακεφαλαιοποίηση, είναι να παγιωθεί ένα κλίμα αφενός πολιτικής σταθερότητας και αφετέρου εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων που θα επιτρέψει την ομαλή εκταμίευση των δόσεων από το πακέτο διάσωσης που συμφωνήθηκε με τους πιστωτές.
Η επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας είναι ένας ακόμη λόγος που μπορεί να συμβάλλει στην βελτίωση του κλίματος. Υπάρχουν και άλλοι πολλοί, όμως το σημαντικό είναι να δείξει έργο η κυβέρνηση και να μπει η χώρα σε τροχιά σταθερότητας. Σε αντίθετη περίπτωση, όχι μόνο οι περιορισμοί θα συνεχίσουν να υφίστανται αλλά και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την επιστροφή στις καταστάσεις «ροκ» του καλοκαιριού.
Έμπειρα στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι υπό την προϋπόθεση πως οι τράπεζες θα βρουν τα κεφάλαια που χρειάζονται, – μεγάλο μέρος έχει δεσμευθεί από το πακέτο διάσωσης – το πιθανότερο είναι να δούμε στις αρχές του 2016 μία «γενναία» ελάφρυνση των περιορισμών, αλλά δύσκολα πλήρη άρση. Αυτή, προσθέτουν, θα έρθει μόνο όταν το επιτρέψει η συνολική εικόνα τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο.
.gif?rand=172)
