Η Ελλάδα, όπως και όλος ο πλανήτης, καθημερινά βιώνει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με περισσότερες και σφοδρότερες φυσικές καταστροφές, γεγονός που υπογραμμίζει την επιτακτική ανάγκη προσαρμογής και ενδυνάμωσης του ρόλου της ασφαλιστικής αγοράς με σκοπό την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της κοινωνίας. Έναν χρόνο μετά την κακοκαιρία Daniel, η οποία είχε πρωτοφανείς συνέπειες, η θωράκιση απέναντι στις φυσικές καταστροφές κρίνεται επιβεβλημένη και απαιτεί σοβαρή και υπεύθυνη προσέγγιση.
του Ερρίκου Μοάτσου, Διευθύνοντος Συμβούλου στην ERGO Ασφαλιστική (Αναδημοσίευση από τον ΟΔΗΓΟ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ που κυκλοφόρησε στις 24/11/2024)
Οι εκτεταμένες ζημιές που προκλήθηκαν από αυτήν, με πλημμύρες και κατολισθήσεις να ισοπεδώνουν περιουσίες πολιτών και επιχειρήσεων, υποδομές και καλλιέργειες, αντιμετωπίστηκαν με συνέπεια από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, παρά τον μεγάλο αριθμό των ζημιών οι οποίες, με βάση σχετική μελέτη της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, ανήλθαν σε 7.500. Αυτή η εμπειρία ανέδειξε τη σημασία της σωστής προετοιμασίας και διαχείρισης κινδύνων στον τομέα της ασφάλισης, επισημαίνοντας την ανάγκη σχεδιασμού προϊόντων που να καλύπτουν τις συνέπειες των ακραίων καιρικών φαινομένων και ενισχύοντας τη συζήτηση για την καθολική ασφάλιση απέναντι σε φυσικές καταστροφές. Σε μια χώρα που βρίσκεται στη δίνη ακραίων καιρικών φαινομένων και με σημαντικό κενό προστασίας –καθώς μόνο ένα στα έξι σπίτια και μία στις τρεις επιχειρήσεις είναι ασφαλισμένα– η συνδρομή της ιδιωτικής ασφάλισης καθίσταται καθοριστική.
Η ασφαλιστική βιομηχανία, διαθέτοντας τεχνογνωσία, κεφαλαιακή επάρκεια και γρήγορα αντανακλαστικά, μπορεί να συμβάλει τόσο στην αποκατάσταση των ζημιών όσο και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής κρίσης. Η ανθεκτικότητα της κοινωνίας και της οικονομίας θα ενισχυθεί μέσα από τους τρεις βασικούς ρόλους του κλάδου μας: του διαχειριστή ρίσκου (risk manager), συμβουλεύοντας τους πολίτες για θέματα πρόληψης, του φορέα ανάληψης κινδύνου (risk carrier) και του επενδυτή, προωθώντας πράσινες επενδύσεις. Μια ασφαλισμένη κοινωνία ανακάμπτει ταχύτερα μετά από μεγάλες φυσικές καταστροφές, καθώς οι πολίτες και οι επιχειρήσεις έχουν γρηγορότερα πρόσβαση στις αποζημιώσεις, επιτρέποντάς τους να αποκαταστήσουν τις ζημιές στις περιουσίες τους. Ωστόσο, η έλλειψη της συνειδητοποίησης του κινδύνου και της αξίας της ασφάλισης αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη του κλάδου των ασφαλίσεων. Συνεπώς, κρίνεται αναγκαία η ευαισθητοποίηση και αφύπνιση των πολιτών, ώστε να προνοήσουν και να δράσουν έγκαιρα για την προστασία της κατοικίας ή της επιχείρησής τους. Προς την κατεύθυνση αυτή –της επιμόρφωσης για τους κινδύνους που διατρέχουμε και πώς να προστατευτούμε– ρόλο έχει τόσο η Πολιτεία όσο και η ασφαλιστική αγορά. Η πρόσφατη ανακοίνωση του πρωθυπουργού για την ενίσχυση της συμμετοχής της ασφαλιστικής αγοράς στη διαχείριση φυσικών καταστροφών αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Η αύξηση της έκπτωσης του ΕΝΦΙΑ στο 20% για κατοικίες φορολογητέας αξίας έως 500.000 ευρώ και η καθιέρωση υποχρεωτικής ασφάλισης επιχειρήσεων με τζίρο άνω των 500.000 ευρώ, που εξήγγειλε στο πλαίσιο της ΔΕΘ, εκτιμάται ότι θα συμβάλει θετικά στην αύξηση του ποσοστού των ασφαλισμένων κατοικιών και επιχειρήσεων.
Ο συνδυασμός κρατικών κινήτρων και παροχών από την ασφαλιστική αγορά θα ενθαρρύνει τους πολίτες να προχωρήσουν στην ασφάλιση της περιουσίας τους. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντική η σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι έχουν διακριτούς μεν, συμπληρωματικούς δε, ρόλους στη θωράκιση της ανθεκτικότητας της κοινωνίας και στην αντιμετώπιση των πολύ σημαντικών και συνεχώς αυξανόμενων ζημιών από φυσικές καταστροφές. Ως φορέας ανάληψης κινδύνου, ο ασφαλιστικός κλάδος της χώρας είναι σε θέση να μετριάσει τις οικονομικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης, οι οποίες δεν θα επιβαρύνουν υπέρμετρα τους πολίτες. Η ιδιωτική ασφάλιση, σύμφωνα με την ανάλυση ζημιών καταστροφικών περιστατικών για το χρονικό διάστημα 1993-2024 που κατέγραψε η ΕΑΕΕ, έχει στηρίξει έμπρακτα ιδιώτες και επιχειρήσεις που επλήγησαν από τις επιπτώσεις σφοδρών καταστροφών, καταβάλλοντας αποζημιώσεις που αγγίζουν το ποσό του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ για 50 και πλέον καταστροφικά γεγονότα. Η κακοκαιρία Daniel, το μεγαλύτερο καταστροφικό γεγονός των τελευταίων ετών, που επέφερε και τις μεγαλύτερες αποζημιώσεις, ανέδειξε τη ζωτική σημασία της πρόληψης στην προστασία της ιδιωτικής περιουσίας. Προς αυτή την κατεύθυνση χρειάζεται να κινηθεί η διαμόρφωση πλαισίου συνεργασίας μεταξύ κυβερνητικών φορέων και ασφαλιστικών εταιρειών, δημιουργώντας έτσι ένα καλύτερο και ασφαλέστερο μέλλον για όλους μας.
