Φυσικές καταστροφές: Ο ρόλος του κράτους και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας

Στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών και τη συμβολή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, καθώς και την πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση της ΝΔ στο πεδίο αυτό αναφέρθηκε ο Βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης, Θ. Καράογλου, μιλώντας στην τακτική γενική συνέλευση της  INTERLIFE.

Όπως ανέφερε:

“Η πυρκαγιά που έπληξε τον Έβρο το περασμένο καλοκαίρι, η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και η σφοδρή καταιγίδα “Daniel” στη γειτονική Θεσσαλία, η χειρότερη στην Ελλάδα τον τελευταίο αιώνα, καθώς έπεσε διπλάσια ποσότητα νερού σε μια ημέρα από όση πέφτει στο Λονδίνο έναν ολόκληρο χρόνο, υπενθυμίζουν ότι η κλιματική κρίση είναι παρούσα.

Δεν αφορά το μέλλον, είναι ήδη εδώ… Το ίδιο και οι συνέπειες της, όπως επιβεβαιώνουν σε υψηλούς τόνους οι επιστήμονες, αλλά και σε δραματικούς η ίδια η ζωή. Όταν, σύμφωνα με δεδομένα της υπηρεσίας κλιματικής αλλαγής του Ευρωπαϊκού προγράμματος Copernicus:

-το καλοκαίρι του 2023 καταγράφεται από τους επιστήμονες ως το θερμότερο στα χρονικά,

-ο χειμώνας ήταν ο θερμότερος στην Ελλάδα

-και το πρώτο τρίμηνο του 2024 καταρρίφθηκαν ρεκόρ θερμοκρασιών στην πατρίδα μας,

είναι προφανές ότι μπροστά μας εξελίσσεται μια αλληλοσυνδεόμενη κατάσταση, η οποία αποτυπώνεται στις συχνές μεταβολές του καιρού.

Αναλογιστείτε ότι στην Ευρώπη, τα τελευταία 5 χρόνια, η μέση θερμοκρασία είναι σχεδόν 2 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη από το ασφαλές όριο, ενώ στις 23 Μαΐου του 2023 “έσπασαν” την ίδια ημέρα τρία κλιματολογικά ρεκόρ σε τρεις δείκτες με ιδιαίτερη σημασία για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Αναφέρομαι στον δείκτη επιφανειακής θερμοκρασίας της θάλασσας, στον δείκτη θερμοκρασίας αέρα και στην έκταση θαλάσσιου πάγου που σημείωσε ιστορικό χαμηλό.

Απέναντι σε αυτές τις καταστάσεις, που πλέον είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση, η Πολιτεία προσαρμόζεται και προετοιμάζεται, χαράσσοντας γραμμές άμυνας σε συνεργασία με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού. Η άμεση προσαρμογή σημαίνει επικαιροποίηση μελετών νέων υποδομών, συντήρηση υφιστάμενων και λήψη μέτρων πυροπροστασίας και πυρασφάλειας. Στην πατρίδα μας, έχουμε διαθέσει εκατοντάδες εκατομμύρια για την άμβλυνση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης. Επίσης, ψηφίσαμε τον πρώτο κλιματικό νόμο, επενδύουμε στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ενώ η κρατική αρωγή ήταν άμεση όπου χρειάστηκε, αφού η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής είναι κεντρική συνιστώσα των κυβερνητικών πολιτικών που εφαρμόζουμε.

Το διαπιστώσατε με τη δέσμη μέτρων που λάβαμε για τον Έβρο όπως η παροχή στεγαστικής συνδρομής σε φυσικά και νομικά πρόσωπα για την αποκατάσταση κτηρίων, η επιδότηση ενοικίου και συγκατοίκησης, η επιχορήγηση σε πληγείσες επιχειρήσεις και αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Ακόμη, οι αποζημιώσεις για τις πρώτες ανάγκες των νοικοκυριών, η αναστολή καταβολής φορολογικών υποχρεώσεων, η αναστολή διενέργειας πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης, η τριετής απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, η ρύθμιση και αναστολή ασφαλιστικών εισφορών, η αναστολή συμβάσεων εργασίας, η έκτακτη χρηματοδότηση προς τους ΟΤΑ και η επέκταση του προγράμματος Κοινωνικού Τουρισμού της ΔΥΠΑ, είναι ενδεικτικές της μέριμνας που επιδεικνύει η Πολιτεία. Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του κρατικού προϋπολογισμού, η Κυβέρνηση διπλασιάζει τα κονδύλια της κρατικής αρωγής από τα 300 στα 600 εκατομμύρια ευρώ, που είναι το ειδικό αποθεματικό που έχουμε στη διάθεσή μας για την άμεση αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.

Σχετικά με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, στις 28 Δεκεμβρίου 2023 δημοσιεύτηκε η πρόσκληση του υπουργείου Εσωτερικών, στον άξονα προτεραιότητας 2.4 “Πρόληψη και διαχείριση κινδύνων”, με τίτλο “Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών για τους ΟΤΑ Α’ και Β΄ βαθμού”, η οποία αφορούσε έκτακτη χρηματοδότηση ύψους 32,18 εκατομμυρίων ευρώ.

Πρόκειται για νέα επιπρόσθετη οικονομική ενίσχυση Δήμων, Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης-Αποχέτευσης Περιφερειών, προκειμένου οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις φυσικών καταστροφών.

Αθροίζοντας, λοιπόν, την έκτακτη χρηματοδότηση προς τους ΟΤΑ, ούτως ώστε να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού, τις κακοκαιρίες “Daniel” και “Elias”, καθώς και άλλες φυσικές καταστροφές, αυτή ανέρχεται σε 177,6 εκατομμύρια ευρώ.

Επίσης, το Κράτος, αξιοποίησε προγράμματα όπως το “Δάρδανος ΙΙ”, στο πλαίσιο του γενικού σχεδίου πολιτικής προστασίας “Ξενοκράτης”, ενώ η πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στη χώρα μας συγκαταλέγεται στις προκλήσεις της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης.

Εξίσου σημαντικό, για να μην πω κομβικό, είναι το εθνικό πρόγραμμα Πολιτικής Προστασίας “ΑΙΓΙΣ”, το οποίο περιλαμβάνει σειρά ποικίλων και στοχευμένων παρεμβάσεων για την ενίσχυση υποδομών και τεχνικού εξοπλισμού, την αναβάθμιση δεξιοτήτων ανθρωπίνων πόρων, την ενσωμάτωση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, αλλά και την προώθηση της καινοτομίας στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας. Είναι για μια πολυεπίπεδη παρέμβαση, ύψους περίπου 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, σημαντική παράμετρο της οποίας είναι η πρόσφατη υπογραφή για την απόκτηση εννέα Canadair CL 215, τελευταίας γενιάς, πενήντα χρόνια μετά την αγορά των προηγούμενων. Το κόστος των επτά Canadair, με χωρητικότητα νερού περί τους 6 τόνους, θα καλυφθεί μέσω του ΕΣΠΑ κι ευρωπαϊκών προγραμμάτων της επόμενης περιόδου, ενώ τα άλλα δυο θα αποκτηθούν μέσω του προγράμματος RescEU.

Πρόκειται για μια παρακαταθήκη στο Πυροσβεστικό Σώμα, στους συμπολίτες μας, στην πατρίδα μας, που συνδράμει οργανωμένα και δομημένα στην Πολιτική Προστασία. Γιατί, δεν εστιάζουμε μόνο στον μετριασμό των επιπτώσεων, αλλά δίνουμε έμφαση και στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Επενδύουμε, δηλαδή, στο τρίπτυχο πρόληψη, ανθεκτικότητα, ετοιμότητα, μεγαλώνοντας τη δεξαμενή των εργαλείων που θα έχουμε στη διάθεσή μας και θα μας επιτρέψουν να χαράξουμε ένα συνολικό σχέδιο άμυνας. Και αυτό είναι σημαντικό, καθώς ο απρόβλεπτος παράγοντας των φυσικών καταστροφών στοιχειώνει τη δημοσιονομική προοπτική κάθε οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού όσο αυξάνεται η αβεβαιότητα τόσο αυξάνονται οι δαπάνες που θα απαιτούνται για την κάλυψη των ζημιών.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους ότι οι πόροι του Κράτους δεν είναι ανεξάντλητοι. Σύμφωνα με τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, κ. Γιάννη Στουρνάρα, το κόστος της κλιματικής αλλαγής για την Ελλάδα έως το τέλος του αιώνα υπολογίζεται σε 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Δηλαδή 1% του ΑΕΠ σε σημερινή αξία. Άρα, τα φυσικά φαινόμενα είναι μια πραγματικότητα, μια φυσική διεργασία αν προτιμάτε, την οποία πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε από κοινού.

Εδώ μπαίνει ο παράγοντας ιδιωτική πρωτοβουλία, ο οποίος συνδέεται άμεσα με την συνεκτική στρατηγική που εφαρμόζει η ελληνική Κυβέρνηση όσον αφορά στην ενίσχυση της πρόληψης, στην αποτελεσματική διαχείριση των επιπτώσεων και στην αποκατάσταση των ζημιών όπου κρίνεται αναγκαίο.

Ο εκσυγχρονισμός και η ενίσχυση της κρατικής αρωγής, προκειμένου να ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες πολιτών και επιχειρήσεων είναι η μια διάσταση.

Διότι, ταυτόχρονα με την αρωγή του Κράτους, σημαντική είναι και η παράμετρος της ιδιωτικής ασφάλισης έναντι φυσικών καταστροφών.

Στην κατεύθυνση αυτή, στο Ν. 4797/2021 συμπεριελήφθησαν διατάξεις που λειτουργούν ως κίνητρο υπέρ της ιδιωτικής ασφάλισης, αφού προβλέπεται η δυνατότητα για τις ασφαλισμένες επιχειρήσεις να λαμβάνουν την κρατική επιχορήγηση, επιπλέον της αποζημίωσης που λαμβάνουν από την ασφαλιστική εταιρεία, για το ποσό της ζημιάς που δεν καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Επίσης, ορίστηκε ότι το ποσό της ζημιάς που καταβάλλεται από την ασφαλιστική εταιρεία είναι αφορολόγητο και ακατάσχετο, ενώ ακολούθησαν παρεμβάσεις που μείωσαν τα αντικίνητρα που υπήρχαν για την ιδιωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών.

Η υπαγωγή των κτηριακών εγκαταστάσεων και των επιχειρήσεων προς αποζημίωση στο θεσμικό πλαίσιο της στεγαστικής συνδρομής που έχει συγκεκριμένα όρια ως προς το ύψος της κτηριακής αποζημίωσης, ο ορισμός ανώτατου ορίου κρατικής επιχορήγησης για κάθε επιχείρηση, το οποίο η Κυβερνητική Επιτροπής Κρατικής Αρωγής έχει προσδιορίσει στις 120.000 ευρώ, όσο είναι δηλαδή το ύψος της κρατικής αρωγής για στεγαστική συνδρομή και η εφαρμογή κλίμακας ως προς το ποσοστό κάλυψης της εκτιμηθείσας ζημιάς, ώστε για μεγαλύτερες επιχειρήσεις το ποσοστό κάλυψης να είναι μικρότερο, είναι ρυθμίσεις που προωθούν την εκούσια ασφάλιση επιχειρήσεων έναντι φυσικών καταστροφών.

Αντίστοιχα, το 2023, με το άρθρο 44 του Νόμου 5045, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας θεσμοθέτησε τη χορήγηση φορολογικών κινήτρων, όπως η μείωση 10% στον ΕΝΦΙΑ για την ασφαλισμένη κατοικία φυσικού προσώπου έναντι φυσικών καταστροφών. Συνεπώς, διαμορφώνεται μια νέα ασφαλιστική κουλτούρα που θα λειτουργεί συμπληρωματικά στην κρατική προστασία και στήριξη και θα συμπορεύεται μαζί της στη διαχείριση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών. Άλλωστε, διαχρονικά, ο θεσμός της ασφάλισης, μέσω της απορρόφησης κινδύνων, διαδραματίζει σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό ρόλο, αφού συμβάλλει στην εθνική προσπάθεια για σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη.

Με λίγα λόγια, μέσω της σύμπραξης των δράσεων της Πολιτείας και του κλάδου της ιδιωτικής ασφάλισης διασταυρώνονται και αλληλοσυμπληρώνονται οι έννοιες της κοινωνικής προστασίας και της ατομικής ευθύνης. Με αυτές τις σκέψεις, εύχομαι αφενός να μην σας κούρασα και αφετέρου τα καλύτερα στην INTERLIFE, που πρωταγωνιστεί στον κλάδο της. Το πιστοποιούν η κερδοφορία της, η αύξηση παραγωγής, η αύξηση ενεργητικού και επενδύσεων, καθώς και οι υψηλοί δείκτες φερεγγυότητας. Το γεγονός ότι τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 17,29 εκ. ευρώ το 2023, τα εγγεγραμμένα ασφάλιστρα σε 93,82 εκ. ευρώ, τα δεδουλευμένα ασφάλιστρα σε 88,56 εκατομμύρια ευρώ και τα ίδια κεφάλαια διαμορφώθηκαν στα 130,99 εκ. ευρώ, είναι αποτέλεσμα σκληρής, μεθοδικής και αποτελεσματικής δουλειάς. Δεν έτυχαν, πέτυχαν! Και αυτό πιστώνεται σε κάθε μια και σε κάθε έναν από εσάς, που κάνετε αυτήν την εταιρεία να ξεχωρίζει! Οραματιστήκατε την επιτυχία και την κάνατε πράξη! Δημιουργήσατε σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πελάτες σας και επενδύσατε σε αυτές! Άλλωστε, κάθε επιτυχημένη επιχείρηση είναι οι άνθρωποί της! Σας ευχαριστώ”.