Η Επαγγελματική Ασφάλιση (δεύτερος πυλώνας Ασφάλισης) στη χώρα μας θεσπίστηκε σαν θεσμός το Μάϊο του 2004 με την ίδρυση του πρώτου Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης από το Υπουργείου Οικονομικών (ΤΕΑ ΥΠΟΙΚ) και στο οποίο είχαν και έχουν τη δυνατότητα να εγγραφούν το σύνολο των εργαζομένων στο στενό ή ευρύτερο Δημόσιο Τομέα.
Γράφει ο Νίκος Μωράκης*
Έκτοτε, η ανάπτυξη του συγκεκριμένου πυλώνα εννεαπλασιάστηκε καθώς από 3 Επαγγελματικά Ταμεία το 2004 φτάσαμε σήμερα στα 28 με το 2016 να παρατηρείται κατακόρυφη αύξηση στην ίδρυσή τους. Μόνο φέτος, σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Επαγγελματικών Ταμείων Ασφάλισης (ΕΛ.Ε.Τ.Ε.Α) ιδρύθηκαν 3 νέα ταμεία (αυτά των εταιρειών Eurolife FFH, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών & Intrum Hellas) ενώ κατέθεσαν αιτήσεις και σχέδια καταστατικών άλλες 5 (Eurobank, Δύναμις Ασφαλιστική, Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος & Stoiximan).
Αυτή τη στιγμή στη χώρα μας τα Επαγγελματικά ταμεία αριθμούν συνολικά 168.235 μέλη από 24 ταμεία προαιρετικής ασφάλισης & 4 υποχρεωτικής. Πιο συγκεκριμένα τα προαιρετικής ασφάλισης συγκεντρώνουν 45.235 μέλη ενώ τα υποχρεωτικής 123.00. Νούμερα που κατατάσσουν τη χώρα μας στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη αναφορικά με τη διείσδυση των Επαγγελματικών Ταμείων καθώς στην Ελλάδα ένα ΤΕΑ αντιστοιχεί για 248,9 χιλιάδες άτομα ενώ αντιστοίχως στο Λουξεμβούργο που είναι και πρώτο στη λίστα, ένα ΤΕΑ αντιστοιχεί για 25,5 χιλιάδες άτομα εργατικού δυναμικού.
Γιατί υπάρχουν προαιρετικής και υποχρεωτικής ασφάλισης ταμεία και γιατί τα υποχρεωτικής συγκεντρώνουν περισσότερα μέλη;
Γιατί τo 2012, με το νόμο 4052/2012 περί αναμόρφωσης της Επικουρικής Ασφάλισης στη χώρα μας, 4 εύρωστα και βιώσιμα ταμεία δεν εντάχθηκαν στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) και μετατράπηκαν σε ΤΕΑ καταθέτοντας σχετική Αναλογιστική μελέτη στην Εθνική Αναλογιστική Αρχή δεσμευόμενα παράλληλα σε 12ετές πρόγραμμα κεφαλαιοποίησης.
Αυτά τα ταμεία αφορούν:
- τους υπαλλήλους σε Ασφαλιστικές Εταιρείες (ΤΕΑ ΕΑΠΑΕ),
- τους Υπαλλήλους Φαρμακευτικών Εργασιών (ΤΕΑ ΥΦΕ),
- τους Υπαλλήλους στο Εμπόριο Τροφίμων (ΤΕΑ ΥΕΤ) &
- το Προσωπικό Εταιρειών Πετρελαιοειδών (ΕΤΕΑ ΠΕΠ)
και συγκεντρώνουν αυτό το μεγάλο συγκριτικά με τα άλλα ταμεία αριθμό μελών λόγω της υποχρεωτικότητας τους.
Γιατί κάποιος να γίνει μέλος ενός Επαγγελματικού Ταμείου;
Η Επαγγελματική Ασφάλιση παρέχει στα μέλη του ταμείου (δικαιούχους) εφάπαξ ποσό στη λήξη του συμβολαίου τους ή περιοδική παροχή (μηνιαία σύνταξη) ανάλογα με το καταστατικό του ταμείου (τα 4 υποχρεωτικά ταμεία καταβάλουν και μηνιαία σύνταξη). Το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, είτε πρόκειται για εφάπαξ ποσό είτε για περιοδική παροχή, εφόσον μιλάμε για επαγγελματικά ταμεία, λειτουργεί κεφαλαιοποιητικά δηλαδή το κάθε μέλος μπορεί να εκταμιεύσει το σωρευμένο κεφάλαιο οποιαδήποτε στιγμή το επιθυμεί αν δεν συντρέχουν άλλες νομικές δεσμεύσεις. Οι δύο πιο σημαντικοί παράγοντες που διαμορφώνουν το ύψος της σύνταξης είναι η χρονική περίοδος συμμετοχής στο ταμείο και η τρέχουσα αξία του κεφαλαίου. Ο δεύτερος παράγοντας είναι και ο λόγος που τα Επαγγελματικά Ταμεία εποπτεύονται αυστηρά για τις επενδυτικές τους στρατηγικές. Ο βασικότερος λόγος που κάποιος εργαζόμενος στην περίπτωση των προαιρετικών ταμείων αποφασίσει να έχει επαγγελματική ασφάλιση είναι το ποσοστό αναπλήρωσης που θα πετύχει συνδυαστικά με την κρατική σύνταξη που θα λάβει όταν συνταξιοδοτηθεί.
Διαβάστε επίσης: Μελέτη ΙΟΒΕ: Ποιες είναι οι προοπτικές της επαγγελματικής ασφάλισης
Πόροι & κίνητρα για μέλη
Οι πόροι των επαγγελματικών ταμείων πηγάζουν από τις τακτικές & έκτακτες εισφορές ασφαλισμένων και εργοδοτών, από προσόδους περιουσίας και αποδόσεις κεφαλαίων και αποθεματικών. Σύμφωνα με το νόμο 4172/2013 οι εισφορές προς τα ΤΕΑ απαλλάσσονται από τη φορολογία τόσο για τους ασφαλισμένους όσο και για τους εργοδότες, ένα κίνητρο το οποίο ωθεί μισθωτούς και επιχειρηματίες να κάνουν χρήση της έκπτωσης ασφαλιστικών εισφορών υπερ ΤΕΑ εκπίπτοντας τη συγκεκριμένη δαπάνη από τα ακαθάριστα έσοδα.
Μπορούν τα ΤΕΑ να καλύψουν ανάγκες ασφάλισης Υγείας; (ασθένεια & ατύχημα)
Σύμφωνα με το νόμο 4680/2020 τα ΤΕΑ μπορούν συμπληρωματικά να παρέχουν καλύψεις κινδύνων θανάτου από οποιαδήποτε αιτία ανικανότητας για εργασία, αναπηρία, ασθένειας ή ατυχήματος και διακοπή της εργασίας. Να παρέχουν δηλαδή πακέτα ολοκληρωμένων ασφαλιστικών καλύψεων στα μέλη τους όπως για παράδειγμα το ΤΕΑ των Ελληνικών Ταχυδρομείων το οποίο παρέχει υπηρεσίες υγείας στα ασφαλισμένα μέλη του μέσω συνεργασίας με Ιδιωτική Ασφαλιστική εταιρεία η οποία στην ουσία αντασφαλίζει 100% τις καλύψεις Ζωής & Υγειάς. Ένα ξεκάθαρο προϊόν σύμπραξης του 2ου & 3ου πυλώνα ασφάλισης. Παρόμοια προσέγγιση έχουν αναπτύξει και άλλα ταμεία του δεύτερου πυλώνα όπως της Accenture, του ΥΠΟΙΚ & της Τράπεζας Πειραιώς.
*Όλες οι πληροφορίες του άρθρου και τα σχετικά στοιχεία έχουν αλιευτεί από την πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ για λογαριασμό του ΕΛ.Ε.Τ.Ε.Α με τίτλο: “Επαγγελματική ασφάλιση στην Ελλάδα: Προκλήσεις και προοπτικές”
.gif?rand=945)
