Υπόμνημα στον Υπουργό Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, Ιωάννη Βρούτση, απέστειλε χθες η ΓΣΕΒΕΕ για το Σχέδιο Νόμου «Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση και Ψηφιακός Μετασχηματισμός Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e- Ε.Φ.Κ.Α.)» που τέθηκε σε διαβούλευση και διαμορφώθηκε σε ένα βαθμό από την αναγκαιότητα τροποποίησης σημαντικών διατάξεων του Ν. 4387 που κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το ΣτΕ.
Όσον αφορά το νέο σύστημα ελεύθερης επιλογής εισφορών για τους επαγγελματίες το οποίο το σχεδίου νόμου «Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση και Ψηφιακός Μετασχηματισμός Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e- Ε.Φ.Κ.Α.)» σημειώνουν από τη ΓΣΕΒΕΕ τα ακόλουθα:
“Το μοντέλο της ελεύθερης επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας, παρά την απλότητα του και την ελκυστικότητα του ιδίως για τα μεσαία και μεγάλα εισοδήματα, χαρακτηρίζεται από την άνιση κατανομή των βαρών, στοιχείο που μας προβληματίζει.
Αντιλαμβανόμαστε ότι η ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας απαντά στην αδυναμία του Ν. 4387 να ορίσει μια αποτελεσματική διαδικασία σύνδεσης της εισφοράς με το εισόδημα (προηγούμενο φορολογικό έτος ως βάση υπολογισμού της εισφοράς), ωστόσο δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε ότι το νέο καθεστώς, αφενός θα εφαρμοστεί εντός ενός ασφαλιστικού ταμείου με κοινές παροχές που χρηματοδοτούνται από όλους τους ασφαλισμένους (εργαζόμενους, ελευθέρους επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενους, αγρότες), με ότι αντιδράσεις μπορεί να δημιουργήσει η ελευθερία επιλογής για τους ασφαλισμένους του ταμείου όπου δεν προβλέπεται ανάλογη μεταχείριση, αφετέρου αποτελεί στοιχείο στρέβλωσης του ανταγωνισμού υπέρ των μεγαλύτερων εισοδημάτων, καθώς είτε 1.000€ είτε 10.000€ είτε 100.000€ είτε 1.000.000€ εισόδημα έχει κάποιος θα διατηρεί την δυνατότητα να πληρώνει την κατώτερη εισφορά. Με άλλα λόγια απουσιάζει η αρχή της φοροδοτικής ικανότητας που αποτελεί μια εκ των θεμελιωδών αρχών των διανεμητικών συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται, ενώ φαίνεται πως δεν λαμβάνεται υπόψη η διαχρονικά χαμηλή ασφαλιστική συνείδηση.
Επιπλέον, για τα χαμηλά και πολύ χαμηλά εισοδήματα σε σχέση με τον Ν. 4387 καταγράφεται μια αύξηση της εισφοράς κατά 20%, συγκρίνοντας την 1η ασφαλιστική κατηγορία με την κατώτατη εισφορά βάσει του Ν. Κατρούγκαλου, που αφορά το 80% περίπου των ασφαλισμένων του πρώην ΟΑΕΕ. Σύμφωνα με το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ εκτιμάται ότι οι νέες εισφορές δημιουργούν ένα επιπρόσθετο συνολικό κόστος (ασφαλιστικές εισφορές και φορολογία) στο 55% των ελεύθερων επαγγελματιών, ενώ από την άλλη μεριά μειώνεται το κόστος αυτό προοδευτικά για το υπόλοιπο 45%. Μια επιπρόσθετη παράμετρος που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η ενδεχόμενη απώλεια εσόδων από την εφαρμογή των νέων ασφαλιστικών εισφορών. Σύμφωνα με μια μετριοπαθή εκτίμηση του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ η συνολική απώλεια εσόδων θα κυμανθεί περίπου στα 200 εκ. €, χωρίς να έχει συνυπολογιστεί το τρέχον ποσοστό εισπραξιμότητας των εισφορών και οι αρνητικές συνέπειες που ενδεχομένως θα έχει στην εισπραξιμότητα η αύξηση των εισφορών για την συντριπτική πλειοψηφία των ασφαλισμένων. Το ερώτημα είναι διττό, πως και από πού θα καλυφθεί αυτή η απώλεια εσόδων, τι θα γίνει με τους ασφαλισμένους εκείνους που δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στις νέες αυξημένες εισφορές;
Με βάση αυτά θεωρούμε ότι θα πρέπει να επανεξεταστεί η δυνατότητα η εισφορά της 1ης υποχρεωτικής ασφαλιστικής κατηγορίας να μην υπερβαίνει το ύψος της σημερινής κατώτατης εισφοράς. Επιπλέον και σε κάθε περίπτωση προτείνουμε την σύσταση ομάδας εργασίας με την συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και άλλων φορέων που θα αξιολογήσει την εφαρμογή του νέου ασφαλιστικού πλαισίου και θα προτείνει τροποποιήσεις ή/και συμπληρώσεις όπου θα απαιτηθεί.
Πέραν των παραπάνω θετικά αξιολογούνται οι ρυθμίσεις για την πολλαπλή, παράλληλη και διαδοχική ασφάλιση, όπως και η πρόβλεψη για μειωμένες εισφορές των νέων επαγγελματιών.
Όσον αφορά τις συντάξεις, θετικές κρίνονται οι αλλαγές προς τα πάνω στα ποσοστά αναπλήρωσης. Θα πρέπει, ωστόσο, να επανεξεταστούν τα ποσοστά αναπλήρωσης για τα 45 χρόνια και πάνω που βαίνουν μειούμενα σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς, καθώς και η διατήρηση της έκπτωσης στο 15% για τις περιπτώσεις εφάπαξ εξαγοράς πλασματικού χρόνου ασφάλισης.
Επιπλέον θα πρέπει να ληφθεί ειδική μέριμνα για οφειλέτες ασφαλισμένους του πρώην ΟΑΕΕ, που οι οφειλές τους δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης, δεν μπόρεσαν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους με την τελευταία ρύθμιση και δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν κάνοντας χρήση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου παρακράτησης από την σύνταξη των οφειλών”.
