.gif?rand=4338)
Το λιγότερο σοκαριστικά είναι τα δεδομένα μελέτης από ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ η οποία αναφέρει ότι αν συνεχίσουμε όπως πάμε το Νοέμβριο θα έχουμε 700 κρούσματα κορωνοϊού την ημέρα και ένα υπέρμετρα επιβαρυμένο σύστημα υγείας.
Χρησιμοποιώντας το υπολογιστικό εργαλείο Αξιολόγησης του Υγειονομικού Κινδύνου από την Covid-19 (Covid-19 RiskEvaluation–CORE) η ερευνητική ομάδα HERACLES για το Εκθεσίωμα και την Υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας και το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ έκανε μια νέα ανάλυση της σήμερα προδιαγραφόμενης κατάστασης σε σχέση με τον υγειονομικό κίνδυνο από την Covid-19.
Η ανάλυση της δυναμικής της πανδημίας στη χώρα έδειξε ότι η σημερινή κατάσταση οφείλεται στη χαλάρωση στην εφαρμογή των μέτρων προστασίας, κοινωνικής απόστασης και προσωπικής υγιεινής από τον ελληνικό πληθυσμό σε συνδυασμό με τις αυξημένες ροές ασυμπτωματικών και προσυμπτωματικών φορέων λόγω του ανοίγματος των πυλών εισόδου της χώρας στη διάρκεια του Ιουλίου.
Αν συνεχιστεί η παρατηρούμενη χαλάρωση και για το υπόλοιπο της θερινής περιόδου στο τέλος Σεπτεμβρίου θα έχουμε γύρω στα 430 κρούσματα ημερησίως και συσσωρευτικά 22000 κρούσματα από την αρχή της πανδημίας από τα 5420 που έχουμε σήμερα. Εάν δεν ανακοπεί η πορεία εξάπλωσης του ιού, ο ρυθμός αύξησης των κρουσμάτων θα φτάσει τα 573 στο τέλος Οκτωβρίου και αναμένεται να ξεπεράσει τα 700 ανά ημέρα μέχρι το τέλος του 2020 βάζοντας σε αφόρητη πίεση το εθνικό σύστημα υγείας.
Για την αξιολόγηση των θετικών επιπτώσεων πιθανών μη φαρμακολογικών παρεμβάσεων αναλύθηκαν σενάρια εφαρμογής παρεμβάσεων όπως η υποχρεωτική χρήση της μάσκας και της κοινωνικής απόστασης σε εργασιακούς και κλειστούς χώρους (συμπεριλαμβάνοντας και χώρους θρησκευτικής λατρείας) και σε εξωτερικούς χώρους όπως μπορεί να παρατηρηθεί συγχρωτισμός, η άμεση εφαρμογή τηλεργασίας στο δημόσιο τομέα, η χρήση συστημάτων απολύμανσης του αέρα εσωτερικών χώρων σε κλειστούς και εργασιακούς χώρους και η εφαρμογή τοπικών αλλά περιορισμένων σε χρονική διάρκεια lockdown (με εφαρμογή στη Θεσσαλονίκη). Στην ανάλυση ελήφθη υπόψη η πιστότητα και ο αριθμός των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2 που εφαρμόζονται τόσο στις πύλες εισόδου όσο και στο εσωτερικό της χώρας.
Ποια μέτρα προτείνει η ομάδα
- Η διατήρηση και μαζική εφαρμογή των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης σε κλειστούς χώρους (εμπορικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, χώρους γραφείων (δημοσίων υπηρεσιών ή ιδιωτικών επιχειρήσεων) και άλλους κλειστούς και ανοιχτούς χώρους συνάθροισης κοινού) και σε μέσα μαζικής μεταφοράς (με περιορισμό στο 50% της πληρότητάς τους και ανάλογη αύξηση των δρομολογίων για την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού)
- Η αποφυγή άσκοπου συγχρωτισμού, μαζικών κοινωνικών εκδηλώσεων(απαγορεύοντάς τες και θέτοντας όριο 9-10 ατόμων για ιδιωτικές συναθροίσεις) και η τήρηση κανόνων κοινωνικής απόστασης και χρησιμοποίησης μέσων προστασίας σε χώρους θρησκευτικής λατρείας
- Η υποχρεωτική και ορθή χρήση μάσκας από όλους σε όλους τους εσωτερικούς χώρους και σε εξωτερικούς χώρους όπου κρίνεται αναγκαίο (εμπορικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, χώροι γραφείων (δημοσίων υπηρεσιών ή ιδιωτικών επιχειρήσεων) και άλλοι κλειστοί και ανοιχτοί χώροι συνάθροισης κοινού)
- Η υποχρεωτική χρήση μάσκας για τους εργαζόμενους σε όλους τους εργασιακούς χώρους.
- Οι μάσκες θα έπρεπε να είναι διαθέσιμες και να χρησιμοποιούνται υποχρεωτικά με την ευθύνη του εργοδότη, ο οποίος και θα έπρεπε να φέρει το οικονομικό βάρος για τη διαθεσιμότητά τους. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να βοηθήσει με φορολογικές ελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις.
- Η τηλεργασία μεγάλου αριθμού δημοσίων υπαλλήλων (προτείνεται το 75%, εάν είναι εφικτό)
Εφαρμογή τεχνολογικών μέτρων, όπως η εγκατάσταση συσκευών απολύμανσης του αέρα στους εσωτερικούς χώρους σε εμπορικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, χώρους γραφείων (δημοσίων υπηρεσιών ή ιδιωτικών επιχειρήσεων) και άλλους κλειστούς και ανοιχτούς χώρους συνάθροισης κοινού και σε χώρους θρησκευτικής λατρείας και τουλάχιστον σε ιατρεία, οδοντιατρεία, φαρμακεία, γραφεία και σε χώρους υγειονομικού ενδιαφέροντος. Και πάλι θα μπορούσαν να δοθούν φορολογικά κίνητρα για την αγορά και χρήση/συντήρηση των συγκεκριμένων τεχνολογικών συστημάτων.
Για να φθάσουμε σε σχετικά χαμηλό αριθμό κρουσμάτων, κάτω από 20 ημερησίως, απαιτούνται δύο μήνες, ακόμη και με εφαρμογή ολόκληρου του «πακέτου» μέτρων που προαναφέρθηκαν – τόσο αυτών που έχει ήδη λάβει η Πολιτεία όσο και αυτών που προτείνονται.
Τα παραπάνω μέτρα (πλην των συσκευών απολύμανσης του αέρα) θα πρέπει να επιβληθούν και να γίνει υποχρεωτική η εφαρμογή τους με αντίστοιχη παρακολούθηση και επιβολή αυτής της εφαρμογής από όλους.
Οι απλές συστάσεις για τον κορωνοϊό δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Τα δε διοικητικά πρόστιμα για την μη εφαρμογή των κανόνων θα μπορούσαν γίνουν πιο υψηλά σε αντιστοιχία με άλλες παρόμοιες χώρες του εξωτερικού (Κύπρος, Ιταλία όπου το πρόστιμο για τη μη εφαρμογή των μέτρων κυμαίνεται από 300 έως 500 €). Συγκεκριμένα το διοικητικό πρόστιμο για την μη τήρηση των κανόνων κοινωνικής απόστασης και της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας προστασίας προτείνεται να ανέλθει στα 300€.
Η δεύτερη διάσταση μέτρων αντιμετώπισης του υγειονομικού κινδύνου από την Covid-19 αφορά στην αποτελεσματικότητα των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2 στον πληθυσμό. Πρέπει να διατηρηθεί ο υψηλός βαθμός ανίχνευσης των φορέων SARS-CoV-2 στη χώρα και να μειωθεί ο χρόνος ταυτοποίησης των θετικών στον κορωναϊό. Η ανάγκη αυτή φαίνεται πιο καθαρά πλέον, και από την πιθανή αστοχία εντοπισμού σημαντικού αριθμού κρουσμάτων το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου, είτε στις πύλες εισόδου, είτε στην κοινότητα.
Αυτός ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί με τα παρακάτω μέτρα:
-
- Εντατικοποίηση των ελέγχων σε όλες τις πύλες εισόδου της χώρας για τον περιορισμό των ροών ασυμπτωματικών/προσυμπτωματικών φορέων με ταυτόχρονη μείωση του χρόνου ανίχνευσης του ιού. Το τελευταίο μπορεί να επιτευχθεί με αύξηση των διαθέσιμων τεστ και ενεργοποίηση πανεπιστημιακών εργαστηρίων τα οποία μπορούν να αυξήσουν την ικανότητα της χώρας να ταυτοποιήσει τον κορωναϊό γεννητικά (με τεχνική RT-PCR)σε λιγότερο από 24 ώρες.
- Εντατικοποίηση των ελέγχων στην κοινότητα για τον εντοπισμό πιθανών φορέων που μπορούν να δημιουργήσουν νέες αλυσίδες μετάδοσης
- Συνεχής επανεξέταση της κατάστασης με βάση την καθημερινή επιδημιολογική εικόνα, δεδομένης της αβεβαιότητας ως προς τον πραγματικό αριθμό των κρουσμάτων στην κοινότητα
- Ενεργός χρήση προηγμένων συστημάτων περιβαλλοντικής επιδημιολογίας σε περιβαλλοντικά μέσα όπως τα αστικά ή ξενοδοχειακά λύματα αλλά και σε υπέρλεπτα αιωρούμενα σωματίδια σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους που μπορούν δυνητικά να αποτελέσουν εστίες υπερμετάδοσης του SARS-CoV-2 με δεδομένη τη δυνατότητα αερογενούς μεταφοράς ενός όχι ασήμαντου κλάσματος του ιικού φορτίου του κορωναϊού.
Εκτίμηση επιπτώσεων μη φαρμακολογικών παρεμβάσεων για τη διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου
Για να αποφευχθεί η παραπάνω αρνητική εξέλιξη της Covid-19 στην Ελλάδα, αναλύονται παρακάτω οι θετικές επιπτώσεις από την εφαρμογή μιας σειράς δυναμικών μέτρων άμεσα.
Μέτρο 1: Υποχρεωτική και καθολική εφαρμογή της χρήσης μη ιατρικής μάσκας σε εσωτερικούς χώρους και σε συγκεκριμένους εξωτερικούς χώρους – υποχρεωτική χρήση της σε εργασιακούς χώρους
Η αυστηρή και καθολική εφαρμογή του μέτρου της χρήσης μάσκας σε εσωτερικούς χώρους, είναι ικανή να επιφέρει σημαντική επιβράδυνση της διασποράς του ιού. Στην περίπτωση δε που η χρήση μάσκας γίνει υποχρεωτική σε όλους τους εσωτερικούς χώρους σε εμπορικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, χώρους γραφείων (δημοσίων υπηρεσιών ή ιδιωτικών επιχειρήσεων) και άλλους κλειστούς και ανοιχτούς χώρους συνάθροισης κοινού και σε χώρους θρησκευτικής λατρείας, αλλά και στους εξωτερικούς στις περιπτώσεις όπου μπορεί να υπάρξει συνωστισμός, όπως π.χ. ουρές αναμονής έξω από τράπεζες ή δημόσιες υπηρεσίες (και η οδηγία ακολουθηθεί με σύνεση από τους πολίτες), σε συνδυασμό με την τήρηση των αποστάσεων ασφαλείας (μεγαλύτερη των 2 μέτρων), αναμένεται μια σημαντική μείωση τόσο των κρουσμάτων, όσο και των θυμάτων, αλλά και των ημερησίων αναγκών σε ΜΕΘ όπως εμφανίζεται στα σχήματα που ακολουθούν. Στην περίπτωση αυτή, στις 30 Σεπτεμβρίου ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων αναμένεται να διαμορφωθεί σε περίπου 14.300, ενώ οι θάνατοι θα είναι περίπου 480, και οι ημερήσιες ανάγκες για κλίνες ΜΕΘ θα είναι περίπου 90.
Μέτρο 2: Άμεση εφαρμογή τηλεργασίας στον δημόσιο τομέα
Ένα άλλο μέτρο που θα μπορούσε να συμβάλλει περαιτέρω στη μείωση της διασποράς, θα ήταν η εφαρμογή τηλεργασίας στον δημόσιο τομέα. Εάν η τηλεργασία εφαρμοζόταν σε ποσοστό τουλάχιστον 75% από τις 10 Αυγούστου συνδυαστικά με την αυστηρή εφαρμογής της χρήσης μάσκας και της τήρησης της κοινωνικής απόστασης, θα μπορούσε να συμβάλει σε μια επιπλέον μείωση της διασποράς όπως αποτυπώνεται στα σχήματα που ακολουθούν.Με την εφαρμογή αυτού του επιπλέον μέτρου, στις 30 Σεπτεμβρίου ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων αναμένεται να διαμορφωθεί σε περίπου 12.760, ενώ οι θάνατοι θα είναι περίπου 440, και οι ημερήσιες ανάγκες για κλίνες ΜΕΘ θα είναι περίπου 65 (Σχήμα 11). Αντίστοιχα, ο ρυθμός μεταβολής των κρουσμάτων, καθώς και η επιδημιολογική εικόνα, αποτυπώνονται στο Σχήμα 12 και στο Σχήμα 13 αντίστοιχα. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο παραπάνω συνδυασμός μέτρων θα οδηγούσε σε μια μείωση των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων κατά 10000 σε σχέση με το σενάριο χαλάρωσης (αν δηλαδή δεν πάρουμε κανένα έκτακτο μέτρο και συνεχίσουμε να λειτουργούμε ως χώρα όπως μέχρι σήμερα).
Μέτρο 3: Περιορισμένο χρονικά lockdown στην περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης
Επίσης, με δεδομένη την αρνητική επιδημιολογική εικόνα στην περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης, αναλύουμε και την περίπτωση της εφαρμογής lockdown στην περιοχή της Θεσσαλονίκης μετά το Δεκαπενταύγουστο και μέχρι τις 31 Αυγούστου. Το μέτρο θα συνεισέφερε επιπλέον στη μείωση της διασποράς του ιού.
Μέτρο 4: Υποχρεωτική απολύμανση του αέρα εσωτερικών χώρων σε εργασιακούς χώρους και καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, νοσοκομεία, ιατρεία, οδοντιατρεία, φαρμακεία, κλπ.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον και ιδιαίτερα αποτελεσματικό μέτρο με έμφαση το φθινόπωρο και το χειμώνα όταν και περνάμε περισσότερο χρόνο σε κλειστούς χώρους, θα ήταν η εφαρμογή συστημάτων απολύμανσης των εσωτερικών χώρων με τη χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας, νανοτεχνολογίας και φίλτρων υψηλής απόδοσης (HEPA). Η εφαρμογή αυτού του μέτρου θα συντελούσε σε σημαντική μείωση της μεταδοτικότητας, δεδομένης και της υψηλής μεταδοτικότητας που υφίσταται στους εσωτερικούς χώρους. Η αποτελεσματικότητα του μέτρου (εάν αυτό εφαρμοζόταν από την 1η Σεπτεμβρίου σε συνδυασμό με τα μέτρα που ήδη αναφέρθηκαν νωρίτερα) αποτυπώνεται στα ακόλουθα σχήματα.
