.gif?rand=4374)
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει την τέλεια καταιγίδα για μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση που θα μπορούσε να διαρκέσει για πολλά χρόνια. Πριν από τη ρωσική εισβολή, η Ουκρανία παρείχε 4,5 εκατομμύρια τόνους γεωργικής παραγωγής μέσω των λιμανιών της – 12% του παγκόσμιου σιταριού, 15% του καλαμποκιού που διακινείται παγκοσμίως και 50% του ηλιελαίου του πλανήτη.
Της Τερέζας Σκαρλάτου, CEO της Allianz Trade (Αναδημοσίευση από το περιοδικό Broker’s Time τεύχος 69)
Η Ρωσία και η Ουκρανία παρείχαν σωρευτικά το 28% του εμπορευόμενου σίτου. Τώρα, χωρίς πρόσβαση σε αυτές τις αγορές, τα επόμενα χρόνια μπορεί να βιώσουμε μια αναζωπύρωση του υποσιτισμού, με εκατομμύρια ανθρώπους να κινδυνεύουν από επισιτιστική ανασφάλεια.
Οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας έπαιξαν επίσης ρόλο στην τρέχουσα κρίση καθιστώντας ακριβότερη την παραγωγή λιπασμάτων και τη λειτουργία αγροτικού εξοπλισμού.
Η Ρωσία είναι ο κορυφαίος προμηθευτής ορισμένων λιπασμάτων και φυσικού αερίου στον κόσμο. Ενώ τα λιπάσματα δεν υπόκεινται σε κυρώσεις από τη Δύση, οι πωλήσεις έχουν διακοπεί λόγω των μέτρων που ελήφθησαν κατά του ρωσικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και η Μόσχα έχει επίσης περιορίσει τις εξαγωγές. Επιπλέον, ο περιορισμός της Κίνας στις εξαγωγές λιπασμάτων και οι εμπορικές κυρώσεις μειώνουν τις προοπτικές για υψηλότερη παραγωγή σιτηρών σε άλλα μέρη του κόσμου. Ο δείκτης λιπασμάτων του ΔΝΤ δείχνει ότι οι παγκόσμιες τιμές λιπασμάτων είναι 3,4 φορές υψηλότερες από ό,τι πριν από την πανδημία.
Ως αποτέλεσμα, τα τρόφιμα είναι πλέον περισσότερο από +56% πιο ακριβά από ό,τι ήταν στο τέλος του 2019 και τα λάδια έχουν εκτοξευθεί κατά 2,3 φορές από την τιμή που ήταν τον Δεκέμβριο του 2019.
Το διαθέσιμο εισόδημα και η αγοραστική δύναμη θα υποφέρουν από το περιβάλλον υψηλότερου πληθωρισμού. Οι χώρες που πλήττονται περισσότερο από πλευράς αγοραστικής δύναμης είναι αυτές που έχουν μεγαλύτερο μερίδιο κατανάλωσης τροφίμων ως ποσοστό της συνολικής κατανάλωσης.
Οι αναλυτές μας εκτιμούν ότι, κατά μέσο όρο, μια αύξηση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) κατά 1 π.μ. θα είχε ως αποτέλεσμα μείωση -0,81 π.μ. στο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα, απουσία κυβερνητικής παρέμβασης ή αλλαγών στη συμπεριφορά των καταναλωτών.
Ενώ οι υψηλότερες τιμές επηρεάζουν όλες τις χώρες, αυτές που εξαρτώνται από τις εισαγωγές θα αντιμετωπίσουν το ισχυρότερο πλήγμα.
Ιστορικά, οι υψηλές τιμές των τροφίμων είχαν θετικές επιπτώσεις στην κατανομή του εισοδήματος σε χώρες όπου τα φτωχότερα νοικοκυριά είναι παραγωγοί γεωργικών προϊόντων. Ωστόσο, αυτή η τρέχουσα άνοδος των τιμών των τροφίμων μπορεί να αποδειχθεί πιο προκλητική για πολλούς λόγους.
Πρώτον, μερικά από τα φτωχότερα νοικοκυριά εξακολουθούν να αναρρώνουν από τον αντίκτυπο της κρίσης Covid-19. Δεύτερον, η πείνα και ο υποσιτισμός ήταν ήδη σε έξαρση. Τρίτον, οι κυβερνήσεις που δεν έχουν ταμειακά διαθέσιμα θα έχουν περιορισμένο περιθώριο ελιγμών και υποστήριξης των νοικοκυριών. Τέλος, παραμένει η αβεβαιότητα σχετικά με το για το πόσο καιρό θα συνεχιστούν οι τρέχουσες προκλήσεις και οι κλυδωνισμοί της προσφοράς, καθώς οι τιμές των λιπασμάτων και των καυσίμων δεν προσφέρουν ακόμη θετικά σημάδια ανάπαυλας στο εγγύς μέλλον.
Το παγκόσμιο σοκ στις τιμές των τροφίμων προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία για τις χώρες που είναι καθαροί εισαγωγείς τροφίμων ή καθαροί εισαγωγείς ορισμένων ειδών διατροφής που έχουν γίνει περιορισμένα λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, όπως τα σιτηρά.
Ειδικότερα, οι αναδυόμενες αγορές και οι αναπτυσσόμενες οικονομίες (EMDEs) έχουν συχνά περιορισμένη ικανότητα να αντικαταστήσουν τις εισαγωγές τροφίμων με υποκατάστατα. Οι προσαρμογές στο σοκ των τιμών θα μπορούσαν στη συνέχεια να οδηγήσουν σε χαμηλότερη διαθεσιμότητα τροφίμων και να αυξήσουν τον κίνδυνο κοινωνικής αναταραχής.
