«Πάνω απ’ όλα Υγεία» ή μήπως η «Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι»;

Ήταν ο γιατρός πνευμονολόγος Αντώνης Χατζηγεωργίου, που μολύνθηκε τηρώντας το γράμμα και το πνεύμα της ιατρικής αποστολής και του όρκου του.

Γράφει ο Γιάννης Ρούντος, Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων Ομίλου INTERAMERICAN

Ένα παράδειγμα αφοσίωσης, ενσυναίσθησης και βαθύτερης αντίληψης για το μυστήριο των πραγμάτων της ζωής, που καταλύεται από την «Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι» – ο τίτλος αυτός, δάνειος από τον Μίλαν Κούντερα, μού έρχεται όλο και συχνότερα στον νου για τη νοηματική ευστοχία του στην παράξενη εποχή που ζούμε. Διότι, η ελαφρότητα του επιπλέοντος φελλού – είτε εκδηλώνεται στην ισοπεδωτική ρηχότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, είτε μέσα από άλλες συμπεριφορές «like-o-δημοκρατικής» σύγχυσης που κάνουν όλες τις στάσεις «ισοβαρείς», ανεξαρτήτως σημαντικότητας – είναι δολοφονική.

Μάλιστα, από ανοησία – ούτε καν από αμέλεια. Και ο θάνατος αυτός του γιατρού, μοιραία, επειδή είχε προηγηθεί το κείμενο που ακολουθεί, αντιπαραβάλλεται με το πρόσφατο ποστ άλλου γιατρού και δη δημοσίου προσώπου, από γλεντοκόπι. Χωρίς άλλο σχόλιο, αντιγράφω ένα μήνυμα του εκλιπόντος που έδωσε από τον διαδικτυακό λογαριασμό του, πριν αρρωστήσει. Τα λέει όλα, για τους ταχύρρυθμα «εξειδικευμένους» που διεκδικούν χώρο στο παλίμψηστο των social media διατυπώνοντας «άποψη» με λίγες ασύντακτες λέξεις, χύδην. Όχι για τα πολλά καθημερινά, στο αν θα πρέπει να γίνει έτσι ή αλλιώς στο σπίτι ή στην επιχείρηση ή όπου αλλού, που στο κάτω κάτω ως κίνδυνος κοστίζει μόνο χρόνο και χρήμα, λόγω της εύλογης αναποτελεσματικότητας. Αλλά στην υγεία, όπου μπορεί να κοστίσει ζωή ή ζωές.

Είχε γράψει ο πνευμονολόγος, που έφυγε από τη ζωή, υπό τον τίτλο «Περί Ιατρικής ο λόγος»:

«Δεν έχει να κάνει με τη μάσκα φίλε μου. Ανέκαθεν δεν είχε. Είναι που δεν γουστάρουνε απλά να ακούνε τους ειδικούς. Αυτούς που έχουν τη γνώση. Και δεν τους γουστάρουνε όχι τώρα τελευταία αλλά ανέκαθεν. Δεν τους θέλουμε βρε αδερφέ. Μας χαλάνε τη ζαχαρένια μας, μας ζαλίζουν γενικώς ενώ είναι επίσης γνωστό τοις πάσι πως πέρα από την αφεντιά μας κανείς δεν φτουράει μία σε αυτό τον κόσμο. Αλλά ρε μπαγάσες, εσείς το τερματίσατε. Στα ιατρικά ρε φίλε; Σε αυτά που χρειάζονται κανά δυο χρόνια μέχρι να καταλάβεις τη διαφορά μεταξύ DNA και RNA, βακτηρίων και ιών, μεταγραφής και μετάφρασης, θνησιμότητας και θνητότητας; Στα ιατρικά ρε φίλε; Που στα κανονικά σου δεν μπορείς να ξεχωρίσεις το Depon από το Stedon; Που παίρνεις αντιυπερτασικό και γράφεις στο κουτί “για την καρδιά”; Που χαπακώνεις Amoxil για ιούς, βακτήρια, μύκητες, περονόσπορους και δάκους; Που μέχρι πρόσφατα η πομφόλυγα και η βλατίδα ήτανε “σπυράκι”, η φλεγμονή “κοκκινίλα” και η κρεατινίνη “βρε αδερφέ, τι είναι αυτό που μαυρίζει στις εξετάσεις μου;”;  

Και ξαφνικά τι;  

Ήρθε το περιστέρι της επιφοίτησης, σε κουτσούλησε και την είδες μέγας λοιμωξιολόγος, επιδημιολόγος, ολίγον παθολόγος και κάτι σε εντατικολόγος; Όχι αδερφέ. Δεν στο παίζω έξυπνος. Κι εγώ όταν ανοίγω το καπό από το αμάξι, το μόνο που μπορώ να διακρίνω είναι το καπάκι για να βάλω νερό για τους υαλοκαθαριστήρες, μαυρίζει η οθόνη του υπολογιστή και ρίχνω κλωτσιά στον πύργο μπας και πάρει ξανά μπροστά, πάω να κουρέψω μόνος το μαλλί και βγαίνω από το μπάνιο χειρότερος και από κατσίκι κουρεμένο, πάω να το παίξω εκπαιδευτικός στο παιδί μου και καταλήγουμε τσακωμένοι εγώ στο ένα δωμάτιο αγκαλιά με τη Λόλα και αυτό στο δικό του…  

Όχι λοιπόν.  

Δεν στο παίζω έξυπνος και υπεράνω γιατί ο καθένας έχει το δικό του βάρος σε αυτήν τη ζωή. Απλά ρε φίλε, εδώ μιλάμε για Ιατρική. Και η Ιατρική είναι πείραμα, δοκιμή, παρατήρηση, μελέτη. Η Ιατρική είναι εμπεριστατωμένη γνώση, τεκμηρίωση, πρωτόκολλα, διαδικασίες. Η Ιατρική είναι εκατοντάδες χιλιάδες ερευνητές σε όλο τον κόσμο που εργάζονται νυχθημερόν, προκειμένου να αποκρυπτογραφήσουν μηχανισμούς, σηματοδοτικά μονοπάτια, κινάσες, φωσφορυλιώσεις, υποδοχείς, κυτταροκίνες, αποπτώσεις και τόσα άλλα. Η Ιατρική είναι διάολε κάτι πολύ παραπάνω από το βοτάνι της θείας σου της Μαρίκας και την παρόλα του κάθε αποψάκια που νομίζει ο καημένος πως αποδομεί όλο αυτό το θαυμαστό οικοδόμημα της επιστήμης με ένα “τα εμβόλια σκοτώνουν”. Η Ιατρική είναι ορθός λόγος, είναι επιστήμη, είναι αποκάλυψη ενός κόσμου που προκαλεί ρίγη συγκίνησης σαν αντιληφθείς το μέγεθός του. Δεν είναι θεωρία συνωμοσίας, δεν είναι σενάριο στο Netflix, δεν είναι κοινοποίηση, δεν είναι like, δεν είναι καρδούλα. Ξεκόλλα λοιπόν και άσε την Ιατρική στην ησυχία της».   

Στη μνήμη του Αντώνη Χατζηγεωργίου η αντιγραφή αυτής της επίκαιρης καταγγελίας του για τη θανατηφόρο συσσωρευμένη άγνοια, γενικότερο σημείο της αήθειας και ελαφρότητας των καιρών. Ας είναι τουλάχιστον, ελαφρύ το χώμα του με τη διάρκεια της μνήμης του.  Αυτό το σχόλιο σκοπό έχει να αναδείξει και ένα είδος συνέπειας και σοβαρότητας ηρωικού χαρακτήρα, που υπάρχει από κάποιους ταγμένους ακόμη, ευτυχώς, στις μέρες μας και σε πείσμα αυτών των καιρών. Είναι το είδος των ανθρώπων που έχουν γίνει πλέον δυσδιάκριτοι από την τύφλα της απαιδευσίας που γεννά θράσος και γι’ αυτό, δυστυχώς, περιφρονούνται παντού στην καθημερινότητα. Κάπως έτσι οι πεπαιδευμένοι, σοβαροί και σημαντικοί, οι ταγμένοι σε μια ιδέα ευθύνης από θέση γνώσης, σε μια παρακμιακή, αντι-ηρωική εποχή όπως αυτή που βιώνουμε, καταλήγουν να χαρακτηρίζονται «γραφικοί» κι ας κοστίζει ο ηρωισμός της ευθύνης την ίδια τους τη ζωή.