Από τα βάθη των ωκεανών έως το διάστημα, ο ψηφιακός δρόμος του μεταξιού της Κίνας στοχεύει να συνδέσει τον κόσμο και να ξαναγράψει την παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
του Καθηγητή Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη, Ακαδημαϊκού, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων, Επίτιμου Δρ. ΑΠΘ στο Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France
Εάν η Κίνα γίνει κύριος διαχειριστής του δικτύου στον κόσμο, θα μπορούσε να αποκομίσει ένα εμπορικό και στρατηγικό απροσδόκητο κέρδος, συμπεριλαμβανομένων πολλών πλεονεκτημάτων που απολαμβάνουν επί του παρόντος οι ΗΠΑ.
Με το θέμα των διάφορων δρόμων του μεταξιού, της τεχνολογίας και της επιρροής του κινέζικου μοντέλου ανάπτυξης, έχουμε ασχοληθεί στο πρόσφατο παρελθόν.
- Κ. Ζοπουνίδης, όταν η Κίνα αγοράζει τον κόσμο, Πολυτεχνείο Κρήτης, 16.08.2018.
- Κ. Ζοπουνίδης, Γ. Ατσαλάκης, Μ. Εσκαντάρ, οι νέοι δρόμοι του μεταξιού, Το Βήμα, 08.09.2019.
- Κ. Ζοπουνίδης, ο πολικός δρόμος του μεταξιού, Πολυτεχνείο Κρήτης, 09.03.2020.
- Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Εσκαντάρ, ο φιλανθρωπικός δρόμος του μεταξιού, Πολυτεχνείο Κρήτης, 22.04.2020.
- Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Εσκαντάρ, η νέα στρατηγική της καινοτομίας για την Κίνα, Πολυτεχνείο Κρήτης, 27.08.2020.
- Κ. Ζοπουνίδης, ελκυστικότητα και επιρροή του κινέζικου μοντέλου ανάπτυξης, Πολυτεχνείο Κρήτης, 26.01.2021.
- Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Εσκαντάρ, η ημέρα που η Κίνα θα ηγηθεί του κόσμου, Πολυτεχνείο Κρήτης, 09.05.2021.
Το άρθρο αυτό στηρίζεται στο βιβλίο του Jonathan E. Hillman με τίτλο: the digital silk road, China quests to wire the world and win the future, Harper Business 2021, 368 σελίδες.
Η νέα τεχνολογική δύναμη
Η παρατήρηση ότι η Κίνα είναι πλέον μια τεχνολογική δύναμη και ότι φιλοδοξεί για περαιτέρω ανάπτυξη στον τομέα είναι ευρέως κοινή και τεκμηριωμένη μεταξύ των ειδικών. Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι πως η δύναμη της χώρας πέτυχε αυτό το κατόρθωμα σε λιγότερο από τριάντα χρόνια.
Μια ιστορία που αφηγείται ο Jonathan Hillman, ερευνητής στο Center for strategic and International Studies και ειδικός σε θέματα της Κίνας. Ο συγγραφέας μας ταξιδεύει στα παρασκήνια του ψηφιακού δρόμου του μεταξιού. Είναι ένα σχέδιο που προτάθηκε από τον Πρόεδρο Xi Jinping το 2015, ως μέρος ενός συνολικού σχεδίου που ονομάζεται Belt and Road Initiative (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, η Κίνα, η Δύση και η παγκοσμιοποίηση, Το Βήμα, 28.06.2020). Ο στόχος είναι η εθνική τεχνολογική ανεξαρτησία έως το 2025, χάρη σε ένα επενδυτικό πρόγραμμα 1.400 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε τηλεπικοινωνιακές υποδομές, έξυπνες πόλεις, cloud και τεχνητή νοημοσύνη.
Αλλά αυτό δεν πρέπει να μας κάνει να ξεχνάμε ότι ο ασιατικός γίγαντας είναι ήδη ο κορυφαίος προμηθευτής τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού και υποδομής στον κόσμο, ότι οι κινέζικες εταιρείες Hikvision και Dohua κατέχουν το 40% της παγκόσμιας αγοράς για κάμερες παρακολούθησης και ότι ο όμιλος Hengton είναι ένας από τους τέσσερις παγκόσμιους κορυφαίους κατασκευαστές υποβρυχίων καλωδίων, μέσω των οποίων διέρχεται το 95% των διεθνών ανταλλαγών δεδομένων.
Πώς μπόρεσε αυτός ο γιγαντιαίος ψηφιακός μετασχηματισμός να πραγματοποιηθεί με τέτοια ταχύτητα; Ο συγγραφέας απαντά ότι αυτό έγινε χάρη σε ένα στρατηγικό λάθος της Δύσης. Το λάθος της ήταν η πεποίθησή της ότι η ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών και του Διαδικτύου ήταν πιθανόν να προωθήσει τη δημοκρατία και το προοδευτικό τέλος της επιρροής του Κομμουνιστικού Κόμματος στην Κίνα.
Θεωρώντας την πληροφορία ως έδαφος κυριαρχίας προς υπεράσπιση το Πεκίνο επέβαλε την εξουσία του σε όλες τις διαδικτυακές δραστηριότητες από το 1994 και ο έλεγχός της συνέχισε να αυξάνεται από εκείνη τη χρονιά. Αλλά την ίδια στιγμή, η Κίνα είναι ευρέως ανοιχτή στις αμερικανικές επιχειρήσεις και τις τεχνολογίες τους από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, από ηλεκτρονικά εξαρτήματα μέχρι εξοπλισμό τηλεπικοινωνιών. Και ήξερε πώς να το αξιοποιήσει η ίδια στο έπακρο, σε σημείο να γίνει και η ίδια σημαντικός παίκτης. Από τη Γλασκόβη, τη Μοντάνα, μέχρι το Πακιστάν ή την Ελλάδα, το βιβλίο του συγγραφέα περιγράφει με μεγάλη λεπτομέρεια για την κατασκευή αυτής της επιρροής και τον κίνδυνο που μπορεί να θέσει για τη δημοκρατία και τα δικαιώματα του ανθρώπου.
Συμπερασματικά, υπάρχει μόνο μια πιθανή αντίδραση από τις δυτικές δυνάμεις: να οικοδομηθεί ένα κοινό τεχνολογικό μέτωπο για να απελευθερωθεί ο κόσμος από την κινέζικη τεχνολογία.
Η Κίνα θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τις παγκόσμιες ροές δεδομένων, οικονομικών και επικοινωνιών ώστε να αντικατοπτρίζουν τα συμφέροντά της. Θα μπορούσε να έχει μια ανταγωνιστική κατανόηση των κινήσεων της αγοράς, τις αποφάσεις ξένων ανταγωνιστών και τις ζωές αμέτρητων ατόμων που εμπλέκονται στα δίκτυά της.
Ωστόσο, η ψηφιακή κυριαρχία της Κίνας δεν είναι ακόμη εξασφαλισμένη. Το Πεκίνο παραμένει ευάλωτο σε πολλές βασικές διαστάσεις, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους έχουν την ευκαιρία να προσφέρουν καλύτερες εναλλακτικές λύσεις στον υπόλοιπο κόσμο που έχει φωνή και κρίση. Αλλά η νίκη στη μάχη για τα αυριανά δίκτυα θα απαιτήσει από τις ΗΠΑ να καινοτομήσουν και να αναλάβουν μεγαλύτερους κινδύνους στις αναδυόμενες αγορές. Τα δίκτυα δημιουργούν μεγάλους νικητές και αυτός είναι ένας μεγάλος διαγωνισμός που η Αμερική δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει.
