Τα τελευταία έτη τα γεγονότα της επικαιρότητας είναι εκείνα που αναδεικνύουν όλο και περισσότερο τη σημαντικότητα του ρόλου της ιδιωτικής ασφάλισης για την κοινωνία, επιβεβαιώνοντας παράλληλα τη σημαντικότητα της αποτελεσματικής εποπτείας για τη διαμόρφωση ενός πλαισίου προστασίας των ασφαλισμένων αλλά και την ανάπτυξη των κατάλληλων συνθηκών ώστε η ελληνική ασφαλιστική αγορά να συμβάλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και της οικονομίας συνολικά.
Άρθρο του Σταύρου Κωνσταντά, Διευθυντή της Διεύθυνσης Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης της Τράπεζας της Ελλάδος («Οδηγός Ασφάλισης» της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ σε συνεργασία με το περιοδικό Ασφαλιστικό Marketing “am”)
Με πιο πρόσφατο το παράδειγμα των επιπτώσεων της καταιγίδας «Daniel», αναδείχθηκε η ανάγκη για συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, αλλά ταυτόχρονα δοκιμάστηκε ο βαθμός ετοιμότητας της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς σε τέτοιου μεγέθους απρόβλεπτα γεγονότα. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν αποτελούν πλέον δυσοίωνες προβλέψεις προηγούμενων δεκαετιών, αλλά άμεση και διαρκή πρόκληση τόσο για την ίδια την ασφαλιστική αγορά όσο και την εποπτική αρχή.
Διαχρονικός στόχος της Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης είναι η προστασία των καταναλωτών ασφαλιστικών προϊόντων και, μέσω της αποτελεσματικής εποπτείας, η εδραίωση της εμπιστοσύνης των ασφαλισμένων στο θεσμό της ιδιωτικής ασφάλισης. Σε αυτή την κατεύθυνση συμβάλλει και η επικαιροποίηση του θεσμικού πλαισίου, μέσω της αναθεώρησης του ενιαίου ευρωπαϊκού εποπτικού πλαισίου «Φερεγγυότητα ΙΙ», διασφαλίζοντας τη φερεγγυότητα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων και βελτιώνοντας τις συνθήκες υγειούς ανάπτυξης της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς. Στην προσπάθεια αυτή, ουσιαστική είναι και η συνδρομή της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (European Insurance and Occupational Pensions Authority – EIOPA), είτε συνδράμοντας απευθείας τις εθνικές εποπτικές αρχές (συνδιαμόρφωση εποπτικών προτεραιοτήτων, διεξαγωγή εκπαιδευτικών σεμιναρίων, διοργάνωση ασκήσεων ακραίων καταστάσεων), είτε διευκολύνοντας την επικοινωνία μεταξύ των εποπτικών αρχών (πλατφόρμες επικοινωνίας, κολλέγια εποπτών).
Σε μακροοικονομικό επίπεδο, η απότομη άνοδος του πληθωρισμού το 2022 έβαλε τέλος στο παρατεταμένο περιβάλλον χαμηλών αποδόσεων που διαρκούσε για περισσότερο από μία δεκαετία, προκαλώντας αντίστοιχα αύξηση των επιτοκίων. Οι επιπτώσεις του υψηλού πληθωρισμού, σε συνδυασμό με την αύξηση των επιτοκίων, ενδέχεται να επηρεάσουν τόσο την κερδοφορία όσο και τη ρευστότητα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων. Το κόστος των ασφαλιστικών αποζημιώσεων, τα λειτουργικά έξοδα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, αλλά και το ύψος των ασφαλιστικών προβλέψεων επηρεάζονται άμεσα από τις πληθωριστικές μεταβολές και δη ανοδικά. Το αποτέλεσμα των μεταβολών αυτών έχει αντίκτυπο τόσο στο Παθητικό όσο και στο Ενεργητικό των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, καθιστώντας αναγκαία την παρακολούθηση των οικονομικών καταστάσεων των ασφαλιστικών επιχειρήσεων και των παραδοχών για τον πληθωρισμό που λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό των τεχνικών προβλέψεων. Επιπλέον, οι επιπτώσεις των απότομων πληθωριστικών μεταβολών και των αυξανόμενων επιτοκίων θα πρέπει να αποτελούν μέρος του πλαισίου διαχείρισης ιδίων κινδύνων και φερεγγυότητας (ORSA) που χρησιμοποιείται από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις αλλά και αντικείμενο αξιολόγησης σε μελλοντικές εποπτικές προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων (stress tests). .
Επιπλέον, οι επιπτώσεις του υψηλού πληθωρισμού, σε συνδυασμό με τη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος λόγω της αύξησης του κόστους ζωής, ενδέχεται να ωθήσει τους ασφαλισμένους σε μείωση του επιπέδου παρεχόμενης ασφαλιστικής κάλυψης. Μάλιστα, η ήδη χαμηλή διείσδυση ιδιωτικής ασφάλισης στην ελληνική οικονομία, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας μακροπρόθεσμα και εν γένει στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα συνολικά.
Παράλληλα, οι αρνητικές συνέπειες του πληθωρισμού ανέδειξαν τα προτερήματα των προϊόντων που φέρουν επενδυτικά χαρακτηριστικά. Οι δυνητικά υψηλότερες αποδόσεις αυτών των προϊόντων, συνοδεύονται από αυξημένο επενδυτικό κίνδυνο, πρόσθετες χρεώσεις και πολυπλοκότητα στη λειτουργία τους, καθιστώντας απαραίτητη την παρακολούθηση της εύλογης σχέσης ποιότητας/ τιμής (value for money) σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής αυτών των προϊόντων. Στο πλαίσιο μεγιστοποίησης του επιπέδου ικανοποίησης των ασφαλισμένων, εντάσσεται και η συνεχής αξιολόγηση των επιχειρηματικών πρακτικών, αναφορικά με τη διανομή και συνεχή βελτίωση των ασφαλιστικών προϊόντων. Αποτελεί σημαντική εποπτική προτεραιότητα η ουσιαστική κατανόηση από τους καταναλωτές των προϊόντων που αγοράζουν, καθώς και τους κινδύνους που αυτά φέρουν.
Αναπροσαρμογή επιχειρηματικών μοντέλων, διάθεση καινοτόμων ασφαλιστικών προϊόντων, διαχείριση επιπτώσεων κλιματικής αλλαγής και υψηλού πληθωρισμού, διαμορφώνουν το παζλ των προκλήσεων για την επόμενη ημέρα. Σε αυτή την κατεύθυνση, και αντιμετωπίζοντας τις αναδυόμενες προκλήσεις της ιδιωτικής ασφάλισης ως ευκαιρία για περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου, η Εποπτεία Ιδιωτικής Ασφάλισης θα συνεχίσει να μεριμνά για την προστασία των ασφαλισμένων και την περαιτέρω ανάπτυξη του ασφαλιστικού κλάδου στην ελληνική οικονομία.
Disclaimer: «Oι απόψεις είναι απολύτως προσωπικές και δεν απηχούν κατ΄ ανάγκην τις θέσεις της Τράπεζας της Ελλάδος».
