Το Stress Echo είναι μια από τις πιο προηγμένες τεχνικές με χρήση καρδιακών υπερήχων, που βοηθούν κυρίως στη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου (δηλαδή παρουσίας σημαντικής στένωσης των αρτηριών της καρδιάς).
Πρόκειται για μια εύκολη εξέταση, ανεξάρτητα από την ηλικία και την ικανότητα του εξεταζόμενου για άσκηση, κατά την οποία δεν χρησιμοποιείται σκιαγραφικό, δεν υπάρχει ακτινοβολία και μπορεί να επαναλαμβάνεται όσο συχνά κρίνει ο θεράπων ιατρός.
Αυτή η εξέταση συμβάλλει στον εντοπισμό στενώσεων στα αγγεία της καρδιάς που εμποδίζουν τη σωστή αιμάτωσή της και αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών, ενώ παράλληλα μπορεί να ελέγχει προϋπάρχουσες βλάβες του μυοκαρδίου, στενώσεις των αγγείων καθώς και τη λειτουργία των καρδιακών βαλβίδων σε περιπτώσεις στενώσεων αλλά και ανεπαρκειών τους.
Γιατί είναι σημαντική η εξέταση Stress Echo;
«Κατά την κατάσταση ηρεμίας ένας ασθενής με στεφανιαία νόσο μπορεί να μην παρουσιάζει συμπτώματα και το ηλεκτροκαρδιογράφημα του να δείχνει φυσιολογικό. Ωστόσο, όταν υπάρχει δραστηριότητα οι ανάγκες της καρδιάς για οξυγόνο αυξάνονται και εάν υπάρχει στένωση των αρτηριών η αιμάτωση δεν επαρκεί για να τις καλύψει, προκαλώντας διαταραχή στην κινητικότητα του μυοκαρδίου. Μέσα από την εξέταση Stress Echo, μπορεί να γίνει ασφαλής και άμεση διάγνωση για την καλύτερη και έγκαιρη αντιμετώπιση της νόσου» επισημαίνει ο κ. Ευάγγελος Στεφανίδης Καρδιολόγος – Υπεύθυνος Εργαστηρίου Υπερήχων Καρδιάς, Καρδιολογικής Κλινικής, Metropolitan Hospital.
Για ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται η εξέταση;
Η εξέταση με τη χρήση Stress Echo εφαρμόζεται για:
- Διάγνωση στεφανιαίας νόσου
- Εκτίμηση αποτελέσματος καρδιακών επεμβάσεων (Stent ή Bypass)
- Έλεγχο βαλβιδοπαθειών
- Εκτίμηση της αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής αγωγής
- Πρόγνωση καρδιολογικών παθήσεων
Τι πληροφορίες μας δίνει η συγκεκριμένη εξέταση;
«Το Stress Echo έχει ένα ευρύ φάσμα ενδείξεων. Κυριότερα όμως το χρησιμοποιούμε για να ελέγξουμε την πιθανότητα ύπαρξης στεφανιαίας νόσου, -δηλαδή σημαντικής στένωσης των αρτηριών της καρδιάς- για να εκτιμήσουμε τα αποτελέσματα των επεμβάσεων στις οποίες έχει υποβληθεί κάποιος (αγγειοπλαστική με τοποθέτηση “Stent” -το γνωστό μπαλονάκι-) ή αορτοστεφανιαία παράκαμψη “By Pass”, για την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της φαρμακευτικής αγωγής που λαμβάνει κάποιος, κ.α.
Το Stress Echo είναι μια ανώδυνη και ασφαλής, λειτουργική εκτίμηση της καρδιακής λειτουργίας, αναπαράγοντας με τεχνητό τρόπο τις συνθήκες που επικρατούν στο σώμα μας και κατ’ επέκταση και στην καρδιά μας, σε περιπτώσεις αυξημένης σωματικής ή/και συναισθηματικής φόρτισης» αναφέρει.
Σε τι διαφέρει από το τεστ κοπώσεως;
«Όπως και στο κλασικό τεστ κοπώσεως με άσκηση σε διάδρομο, το Stress Echo στοχεύει στην αξιολόγηση της καρδιακής λειτουργίας σε συνθήκες αυξημένης ανάγκης για οξυγόνο. Σε αντίθεση όμως με το τεστ κοπώσεως, ο γιατρός παρακολουθεί τη λειτουργία της καρδιάς με υπέρηχο σε όλη τη διάρκεια της εξέτασης, συλλέγοντας σημαντικές επιπλέον πληροφορίες που αυξάνουν τη διαγνωστική ακρίβεια της εξέτασης (αξιοπιστία που στις περισσότερες περιπτώσεις αγγίζει το 85-90%).
Με τη δυνατότητα παρακολούθησης της καρδιάς και των βαλβίδων σε πραγματικό χρόνο, μπορεί να δοθεί ακριβέστερη απάντηση στα διαγνωστικά ερωτήματα.
Η «άσκηση» της καρδιάς μπορεί να επιτευχθεί είτε με χρήση εργομετρικού ποδήλατου, είτε – πιο συχνά – με τη χρήση φαρμάκου, που αυξάνει σταδιακά και ελεγχόμενα τους καρδιακούς παλμούς, ενώ ο ασθενής παραμένει ξαπλωμένος. Αυτή είναι και η δεύτερη σημαντική διαφορά από το κλασικό τεστ κοπώσεως, καθώς οποιοιδήποτε περιορισμοί όπως εύκολη κούραση, δύσπνοια, ανεπαρκής φυσική κατάσταση, αναπνευστικά ή ορθοπεδικά προβλήματα, προχωρημένη ηλικία, δεν αποτελούν εμπόδιο. Έτσι, ασθενείς που δεν μπορούν να υποβληθούν ή δεν ολοκλήρωσαν ένα κλασικό τεστ κοπώσεως, μπορούν να υποβληθούν σε Stress Echo χωρίς πρόβλημα» εξηγεί ο κ. Στεφανίδης.
Πρέπει να κάνω κάποια ειδική προετοιμασία πριν την εξέταση;
Μερικές ώρες πριν από την εξέταση, συνιστάται η κατανάλωση ελαφριάς τροφής. Σχετικά με τη φαρμακευτική αγωγή, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον θεράποντα γιατρό σας για το αν οφείλετε να διακόψετε τη λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων 1-2 μέρες πριν την εξέταση.
Πώς πραγματοποιείται η εξέταση;
«Αυτή η εξέταση προϋποθέτει την παρουσία έμπειρου ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, ενώ διενεργείται από γιατρό- εξειδικευμένο καρδιολόγο. Πριν από την έναρξή της, ο γιατρός θα συγκεντρώσει το ιατρικό ιστορικό και θα ζητήσει να αναφέρετε τα συμπτώματά σας, ειδικά εάν αισθάνεστε πόνο στο στήθος, ζάλη ή δυσκολία στην αναπνοή.
Η εξέταση αρχίζει με την εφαρμογή ηλεκτροκαρδιογραφήματος, μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και λήψη υπερηχογραφικών εικόνων. Ακολουθεί η συνεχής βραδεία χορήγηση ενός ειδικού φαρμάκου με επαναλαμβανόμενη λήψη των υπερηχογραφικών εικόνων σε κάθε στάδιο φόρτισης. Η διαδικασία ολοκληρώνεται όταν επιτευχθεί ο επιθυμητός στόχος καρδιακής συχνότητας, όπου και σταματά η χορήγηση του φαρμάκου και σταδιακά η καρδιακή συχνότητα του εξεταζόμενου επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα», διευκρινίζει.
Πόσο διαρκεί η εξέταση Stress Echo;
Η διάρκεια της εξέτασης δεν υπερβαίνει τα 20-30 λεπτά. Ωστόσο, μετά την ολοκλήρωσή της, θα πρέπει να παραμείνετε για περίπου 20-30 λεπτά ακόμα προκειμένου το φάρμακο να απομακρυνθεί από τον οργανισμό και η καρδιακή συχνότητα να επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα. Τα αποτελέσματα της εξέτασης είναι διαθέσιμα αμέσως μετά το πέρας της, επομένως μπορείτε να τα συζητήσετε με τον θεράποντα γιατρό σας.
Σε ποιους συνιστάται το Stress Echo;
«Η συγκεκριμένη εξέταση συνιστάται σε ασθενείς χωρίς έντονα συμπτώματα, που διατρέχουν μέτριο ή σοβαρό κίνδυνο να εμφανίσουν στεφανιαία νόσο, δηλαδή έχουν πολλούς παράγοντες κινδύνου, όπως κάπνισμα, αρτηριακή πίεση, χοληστερίνη, σακχαρώδη διαβήτη κ.ά., με ή χωρίς ύποπτα συμπτώματα, επιδεινούμενα ή πρωτοεμφανιζόμενα.
Επιπλέον, η εξέταση Stress Echo μπορεί να γίνει σε ασθενείς με κινητικά προβλήματα, με μειωμένη ικανότητα για άσκηση ή με διαταραχές στο ηλεκτροκαρδιογράφημα, που δεν τους επιτρέπεται να υποβληθούν ή να ολοκληρώσουν την κλασική δοκιμασία κόπωσης, σε ασθενείς στο πλαίσιο προεγχειρητικού ελέγχου πριν από μεγάλα εξωκαρδιακά χειρουργεία και σε ασθενείς που έχουν γνωστή στεφανιαία νόσο με ή χωρίς stent ή Bypass και απαιτείται παρακολούθηση της νόσου και της κατάστασής τους.
Τέλος, ασθενείς ενδιαμέσου ή υψηλού κινδύνου για στεφανιαία νόσο με, όπως πρωτοεμφανισθείσες ηλεκτροκαρδιογραφικές διαταραχές, καθώς και ασυμπτωματικοί ασθενείς που υποβλήθηκαν σε αξονική στεφανιογραφία και έχουν Calcium (Agatston) Score μεγαλύτερο του 400, πρέπει επίσης να κάνουν εξέταση Stress Echo» τονίζει.
Είναι ασφαλής η εξέταση Stress Echo;
«Με αυτήν την εξέταση, ο ασθενής δεν χρειάζεται να λάβει ραδιενεργό φάρμακο, όπως συμβαίνει με το σπινθηρογράφημα, καθιστώντας την εντελώς ασφαλή, όσον αφορά την πρόσληψη και εκπομπή ραδιενεργού υλικού στον εξεταζόμενο και το περιβάλλον του.
Επιπλέον, πρέπει να επισημάνουμε ότι ο παράγοντας ηχοαντίθεσης που χρησιμοποιείται δεν είναι σκιαγραφικό, επομένως δεν μεταβολίζεται από τους νεφρούς και έτσι δεν απαιτείται ειδική προετοιμασία με λήψη υγρών πριν ή/και μετά την εξέταση, καθιστώντας την ασφαλή ακόμη και για ασθενείς με ήπια ή σοβαρότερη νεφρική ανεπάρκεια.
Ως μια δοκιμασία φόρτισης-κόπωσης που είναι, υπάρχει ο κίνδυνος που θα συναντούσαμε σε οποιοδήποτε τεστ κόπωσης. Γι’ αυτόν το λόγο το Stress Echo πρέπει να διενεργείται από εξειδικευμένο καρδιολόγο με πιστοποίηση στη συγκεκριμένη διαδικασία, με την υποστήριξη έμπειρου νοσηλευτή σε όλη τη διάρκειά της καθώς και με χρήση υπερσύγχρονων μηχανήματων υπερήχων και καταγραφής καρδιογραφήματος, σε ειδικά εξοπλισμένο χώρο μειώνοντας έτσι τον οποιοδήποτε κίνδυνο στο ελάχιστο.
Πρέπει να σημειώσουμε, ότι τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την κύρια αιτία απώλειας ζωής σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς ευθύνονται για το ~50% των συνολικών θανάτων. Η ύπαρξη μιας οργανωμένης καρδιολογικής κλινικής με εξειδικευμένους επαγγελματίες στη διάγνωση, στη θεραπεία και στη διαχείριση των παραγόντων κινδύνου που συνδέονται με τα καρδιαγγειακά νοσήματα, είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπισή τους» καταλήγει ο κ. Στεφανίδης.
