Ο… ασφαλιστικά ασυνείδητος Έλληνας

Αν ρωτούσατε πριν λίγα χρόνια (πόσω μάλλον πριν δύο δεκαετίες) φίλους και γνωστούς αν είναι ασφαλισμένοι, όλοι θα σας απαντούσαν με σιγουριά «ΝΑΙ». Τώρα, τι σημαίνει για τον καθένα «ασφάλιση», είναι άλλο θέμα.

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Οι εννέα στους δέκα θα εννοούσαν ότι έχουν ασφάλεια αυτοκινήτου – κάποιος μάλιστα μπορεί να μην ήταν καν ασφαλισμένος απλά να είχε συμβόλαιο με εταιρεία οδικής βοήθειας. Γιατί στην Ελλάδα επικρατούσε πάντα η αντίληψη ότι πλην του αυτοκινήτου, τα υπόλοιπα ασφαλιστήρια συμβόλαια δεν είναι σημαντικά ή τέλος πάντων δεν κρίνονται απαραίτητα.

Τρανό παράδειγμα η ασφάλιση κατοικίας. «Ποιος ασφαλίζει τώρα το σπίτι του. Γιατί να πληρώνω, δεν μου περισσεύουν κιόλας, σιγά τι θα πάθει;», λένε συνήθως οι ιδιοκτήτες ακινήτων. Η απάντηση είναι απλή: η Ελλάδα είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη σεισμική δραστηριότητα στην Ευρώπη, ενώ οι καταστροφές από φυσικά φαινόμενα είναι όλο και πιο συχνές.

Πρόσφατο παράδειγμα οι ζημιές που έγιναν την περασμένη Πέμπτη στην Αθήνα και σε άλλες περιοχές της χώρας από την κακοκαιρία. Στο Μενίδι μόνο η βροχή που έπεσε ισοδυναμεί σχεδόν με το 50% της ποσότητας νερού που πέφτει το χρόνο!!! Και δεν χρειάζεται να πούμε για τις πυρκαγιές που κάθε χρόνο καίνε δεκάδες σπίτια, ή για τους καταστροφικούς σεισμούς.

Όμως η έννοια της ασφάλισης (όπως και η έννοια της αποταμίευσης και γενικότερα ότι έχει να κάνει με την επιθυμία μας να προλάβουμε καταστάσεις) δεν είναι στο DNA του Έλληνα και αυτό αποδεικνύεται από τα στατιστικά στοιχεία. Παρά το γεγονός ότι η ασφάλιση αυτοκινήτου είναι υποχρεωτική, κυκλοφορούν στους δρόμους περί τα 1 εκατ. ανασφάλιστα οχήματα.

Σκεφτείτε ποια είναι η κατάσταση π.χ. στα ακίνητα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, το ποσοστό των ακινήτων που είναι ασφαλισμένα δεν ξεπερνά το 12%, συμπεριλαμβανομένης μάλιστα και της υποχρεωτικής ασφάλισης για τη λήψη στεγαστικών δανείων.

Την ίδια ώρα, οι Έλληνες είναι πρώτοι στην κατοχή ακινήτων στην Ευρώπη και η χώρα μας είναι επίσης πρώτη – όπως προαναφέρθηκε – στην Ευρώπη σε σεισμική δραστηριότητα. Αυτή είναι ξεκάθαρα μία εικόνα που παραπέμπει σε τριτοκοσμικές χώρες και όχι σε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο εξωτερικό και δη σε αναπτυγμένες ασφαλιστικές αγορές τα ποσοστά ασφάλισης κατοικιών «αγγίζουν» σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και το 80%.

Όλα τα παραπάνω και γενικότερα η τραγική εικόνα της ελληνικής ασφαλιστικής πραγματικότητας συνοψίζονται σε ένα και μόνο στατιστικό στοιχείο που υπερτονίζει την ανωριμότητα των Ελλήνων σε θέματα ασφάλισης, αλλά και τα περιθώρια ανάπτυξης της ασφαλιστικής αγοράς: το ποσοστό συμμετοχής της ιδιωτικής ασφάλισης στην ελληνική οικονομία κινείται κοντά στο 2%.

Είναι αναμφισβήτητη, λοιπόν, η αδυναμία διείσδυσης του κλάδου στην εγχώρια αγορά, αλλά και η κακή σχέση των Ελλήνων γενικότερα με την πρόληψη.

Ουσιαστική διαφορά, ωστόσο, αρχίζει να διαφαίνεται στον κλάδο της Υγείας, αφού τα προβλήματα με τη δημόσια Υγεία ανάγκασαν τους Έλληνες να στραφούν σε ιδιωτικά προγράμματα. Έρευνες δείχνουν ότι το ποσοστό των Ελλήνων που επιλέγουν ιδιωτική ασφάλιση υγείας – είτε πρόκειται για πλήρη κάλυψη είτε για συγκεκριμένες παροχές – διαμορφώθηκε στο 38,7% το 2014, από 23,8% το 2012, ενώ αυξητική εκτιμάται η τάση μέσα στο 2015.

Τελικά οι Έλληνες πολίτες φταίνε για όλα; Είναι ασφαλιστικά ασυνείδητοι, ή έχουν μερίδιο ευθύνης όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, από την πολιτεία μέχρι τις ιδιωτικές ασφαλιστικές; Γιατί πρέπει πάντα να «ξυπνάμε» αφού έχει γίνει η ζημιά (αυτό ισχύει για όλους τους κλάδους ασφάλισης);

Ανώτερα στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε φάση… ασφαλιστικής ωρίμανσης, καθώς εκτός από την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, οι πολίτες αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι τα ιδιωτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα είναι αυτά που μπορούν να τους εξασφαλίσουν ένα ικανοποιητικό εισόδημα.