Ε. Μοάτσος: Χρειάζεται ευρύτερη συμμετοχή στην ασφάλιση για φυσικές καταστροφές

Η ιδιωτική ασφάλιση μπορεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο σε μεγάλες καταστροφές συμβάλλοντας καθοριστικά στην αποκατάσταση των ζημιών. Αναγκαία προυπόθεση είναι, σύμφωνα με τον Ερρίκο Μοάτσο, Πρόεδρο της Επιτροπής Περιουσίας και Αντασφάλισης της ΕΑΕΕ, η καθολική συμμετοχή των πολιτών αλλά και η παροχή κινήτρων από την πλευρά της πολιτείας. Όπως εξηγεί με δεδομένο ότι στην Ελλάδα δεν έχει καλλιεργηθεί ασφαλιστική κουλτούρα θα πρέπει να επενδύσουμε στην ενημέρωση των πολιτών.

Πώς μπορεί η ιδιωτική ασφάλιση να συμβάλλει στην προστασία της δημόσιας και της ιδιωτικής περιουσίας σε μεγάλες καταστροφικές φωτιές;

Τόσο οι δασικές πυρκαγιές όσο και οι άλλες φυσικές καταστροφές –σεισμοί, πλημμύρες– προκαλούν ανυπολόγιστες οικονομικές ζημιές σε πολλές χώρες του κόσμου. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2017 αποτέλεσε χρονιά ρεκόρ με τις οικονομικές ζημιές από φυσικές καταστροφές να ανέρχονται παγκοσμίως σε 330 δισ. δολάρια (Πηγή: Munich Re). Αυτό ίσχυσε και για τις δασικές πυρκαγιές. Στη συνεχή αύξηση των επιπτώσεων από φυσικές καταστροφές συμβάλλουν τόσο η αστικοποίηση και η συγκέντρωση σημαντικών αξιών σε μεγαλουπόλεις, συχνά σε περιοχές με υψηλή επικινδυνότητα, όσο και η κλιματική αλλαγή που οδηγεί –αποδεδειγμένα- σε αύξηση της συχνότητας και τηςσφοδρότητας των φαινομένων.

Η συμμετοχή της ιδιωτικής ασφάλισης ανήλθε σε 135 δισ. δολάρια το 2017, δηλαδή στο 41% των ζημιών, ενώ στην κάλυψη των οικονομικών επιπτώσεων ήταν άνισα κατανεμημένη στις διάφορες χώρες. Στις προηγμένες οικονομίες, στις οποίες λειτουργούν ώριμες ασφαλιστικές αγορές, η συμμετοχή της ιδιωτικής ασφάλισης είναι σαφώς μεγαλύτερη, δηλαδή υπάρχει συσχετισμός μεταξύ του βαθμού ωριμότητας της αγοράς και του ποσοστού κάλυψης των ζημιών από τις ασφαλιστικές εταιρείες.

Στην Ελλάδα η διείσδυση της ασφάλισης είναι χαμηλή. Εκτιμάται ότι μόνο το 15% των κατοικιών είναι ασφαλισμένο, ενώ οι επιχειρήσεις είναι συχνά μερικώς ασφαλισμένες. Από την άλλη πλευρά όμως διαπιστώσαμε, μέσα από μελέτη της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, ότι, στις πρόσφατες τραγικές δασικές πυρκαγιές της Αττικής, δηλώθηκαν στις ασφαλιστικές εταιρείες 835 ζημιές –κυρίως σε κατοικίες– που αντιστοιχεί σε ποσοστό κοντά στο 20%, αν λάβουμε υπόψη ότι ζημιώθηκαν περίπου 4 χιλιάδες κατοικίες.

Οι προηγμένες χώρες που κινδυνεύουν από φυσικές καταστροφές ρυθμίζουν εκ των προτέρων τη χρηματοδότηση των οικονομικών επιπτώσεων των καταστροφών αυτών

Μπορεί εύκολα να συμπεράνει κανείς ότι η ιδιωτική ασφάλιση έχει πολύ ουσιαστική συμβολή στην προστασία των περιουσιών των πολιτών, αν σκεφτεί ότι η μέση ζημιά ανήλθε στο σημαντικό ποσό των 41 χιλιάδων ευρώ και ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες έσπευσαν, στο σύνολό τους, να συνδράμουν τους ασφαλισμένους τους με υποδειγματικό τρόπο, καταβάλλοντας αποζημιώσεις και προκαταβολές μέσα σε λίγες ημέρες.

Οι προηγμένες χώρες που κινδυνεύουν από φυσικές καταστροφές ρυθμίζουν εκ των προτέρων τη χρηματοδότηση των οικονομικών επιπτώσεων των καταστροφών αυτών. Η ΕΑΕΕ είχε πρόσφατα την ευκαιρία να παρουσιάσει στο Συνέδριο Ασφαλιστών και Αντασφαλιστών που διεξήχθη στη Μεσσηνία τη διεθνή εμπειρία που υπάρχει. Αν και διαφορετικά μεταξύ τους τα ποικίλα συστήματα, έχουν κοινό χαρακτηριστικό την αναγνώριση των συμπληρωματικών ρόλων κράτους – αγοράς και τη συμμετοχή και τον ενεργό ρόλο της ιδιωτικής ασφάλισης.

Η ιδιωτική ασφάλιση όλο και περισσότερο όμως συμβάλλει και στην ενημέρωση των πολιτών για τους κινδύνους που διατρέχουν και την αναγκαία πρόληψη για την αποφυγή τους ή τη μείωση των επιπτώσεών τους. Οι σύγχρονες κοινωνίες έχουν αποδεχτεί ότι το κόστος της πρόληψης συνολικά για την κοινωνία είναι χαμηλότερο από το κόστος της αποκατάστασης των ζημιών και άρα ότι η επένδυση στην πρόληψη είναι υψίστης σημασίας. Οι ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές εταιρείες επενδύουν και στην έρευνα περί των καταστροφικών κινδύνων.

Η μεγάλη συμμετοχή εξασφαλίζει τη βέλτιστη διασπορά και κατ’ επέκταση τη μείωση του κόστους ασφάλισης για καθένα συμμετέχοντα ασφαλισμένο

Πιστεύετε ότι θα έπρεπε να είναι υποχρεωτική η ασφάλιση για φυσικές καταστροφές; Και ποια κίνητρα θα μπορούσαν να ωθήσουν τους ιδιοκτήτες στο να ασφαλίσουν τα ακίνητά τους;

Καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχία κάθε συστήματος ασφάλισης είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή των κινδύνων σε αυτό. Η μεγάλη συμμετοχή εξασφαλίζει τη βέλτιστη διασπορά και κατ’ επέκταση τη μείωση του κόστους ασφάλισης για καθένα συμμετέχοντα ασφαλισμένο. Το ζητούμενο λοιπόν είναι η καθολική συμμετοχή. Πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι ακόμη και αυτό το χαμηλό ποσοστό των ασφαλισμένων κατοικιών στην Ελλάδα, σε μεγάλο βαθμό προήλθε από την υποχρέωση στα πλαίσια σύναψης στεγαστικού δανείου.

Για να αυξήσουμε το ποσοστό συμμετοχής πρέπει καταρχήν να επενδύσουμε στην ενημέρωση. Οι καταστροφικοί κίνδυνοι και ειδικά τα πιο ακραία συμβάντα είναι σπάνια αλλά προκαλούν σημαντικές ζημιές. Μην έχοντας λοιπόν την εμπειρία από ένα ακραίο γεγονός, έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι δεν θα συμβεί, θεωρούμε δηλαδή μικρή την πιθανότητα εκδήλωσής του. Αυτό μας οδηγεί στο να πιστεύουμε ότι η ασφάλιση είναι περιττή δαπάνη. Αυτό είναι εσφαλμένο και πρέπει μέσα από την ενημέρωση να επιτρέψουμε στους πολίτες να αναγνωρίσουν τους κινδύνους, ώστε να προστατευτούν κατάλληλα.

Ανάλογα και με το βαθμό αποδοχής της ασφάλισης σε μια κοινωνία είναι αναγκαίο να προβλεφθούν και άλλα κίνητρα για τη συμμετοχή. Για παράδειγμα η μείωση της φορολογίας είναι ένα σύνηθες πρόσθετο κίνητρο. Σημαντικό κίνητρο είναι επίσης και η ανταμοιβή του πολίτη που επενδύει στην πρόληψη, π.χ. με ένα χαμηλότερο ασφάλιστρο. Είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσουμε ότι από τη στιγμή που θεσπίζεται ένα οργανωμένο σύστημα για την εκ των προτέρων χρηματοδότηση των ζημιών, η εκ των υστέρων χρηματοδότηση υπό τη μορφή δωρεάν κρατικής αρωγής μπορεί να περιοριστεί.

Πηγή: Ασφαλιστικό Marketing, Περιοδικό Οκτωβρίου 2018