Η. Δασκαλόπουλος: Απαιτούνται μέτρα ενίσχυσης της ιδιωτικής σύνταξης

Ηρακλής Δασκαλόπουλος, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής στην Εθνική Ασφαλιστική

Προς τη σωστή κατεύθυνση βρίσκεται σύμφωνα με τον κ. Η. Δασκαλόπουλο, Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή της Εθνικής Ασφαλιστικής η πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος. Ωστόσο για να υπάρξει επαρκής αναπλήρωση του εισοδήματος των συνταξιούχων θα πρέπει παράλληλα με την κεφαλοποιητική επικουρική ασφάλιση να ενισχυθεί και η ιδιωτική σύνταξη.

Η κυβέρνηση προωθεί αλλαγές στο δεύτερο πυλώνα ασφάλισης, πώς θεωρείτε ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί με το βέλτιστο τρόπο η μελλοντική σύνταξη του νεοεισερχόμενου εργαζόμενου;

Μέχρι σήμερα το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας χρηματοδοτείται αποκλειστικά με το διανεμητικό σύστημα, δηλαδή οι εισφορές των ασφαλισμένων καλύπτουν άμεσα την καταβολή των συντάξεων. Το βασικό πρόβλημα της χρηματοδότησης με το διανεμητικό σύστημα, είναι η μεγάλη εξάρτησή του από την αναλογία μεταξύ ενεργών ασφαλισμένων και συνταξιούχων. Στη χώρα μας όμως, σύμφωνα με όλες τις δημογραφικές προβολές, φαίνεται ότι αριθμός των ατόμων στις μεγαλύτερες ηλικίες της συνταξιοδότησης θα διευρύνεται διαρκώς, ενώ ταυτόχρονα ο αριθμός των ατόμων στις χαμηλότερες παραγωγικές ηλικίες θα συρρικνώνεται. Η τάση αυτή οδηγεί σε ένα φαύλο κύκλο ελλειμμάτων χρηματοδότησης, αυξήσεων εισφορών και μειώσεων παροχών, όπως μάλιστα έχει διαπιστωθεί στην πράξη από τις συνεχείς «αναμορφώσεις» του συνταξιοδοτικού συστήματος τις τελευταίες δεκαετίες.

Για αυτό το λόγο, ένας σημαντικός αριθμός επιστημόνων διαφορετικών ειδικοτήτων που ασχολούνται με την ασφάλιση, έχουν προτείνει την υιοθέτηση του γνωστού μοντέλου των τριών πυλώνων. Με βάση αυτό ο πρώτος πυλώνας αποδίδει την βασική σύνταξη και εξακολουθεί να χρηματοδοτείται με το διανεμητικό σύστημα, ενισχύεται όμως από έναν δεύτερο υποχρεωτικό πυλώνα που λειτουργεί κεφαλαιοποιητικά, δηλαδή με αποταμίευση των εισφορών και δημιουργία αποθέματος, όπως και από τον τρίτο πυλώνα της ιδιωτικής συνταξιοδοτικής ασφάλισης.

Η εισαγωγή κεφαλαιοποιητικού πυλώνα στο συνταξιοδοτικό σύστημα περιορίζει την επίδραση των δυσμενών δημογραφικών εξελίξεων, αυξάνοντας έτσι την οικονομική ευστάθεια και την αξιοπιστία του. Ταυτόχρονα, βελτιώνει την αναλογικότητα μεταξύ παροχών και εισφορών, συμπληρώνοντας με μία σύνταξη ανάλογη των εισφορών που αποταμιεύτηκαν, την βασική σύνταξη η οποία είναι σε μεγάλο βαθμό μη αναλογική. Το βασικότερο πλεονέκτημα ωστόσο, είναι ότι εισάγεται ένας πρόσθετος παράγοντας χρηματοδότησης της μελλοντικής σύνταξης, που δεν υπάρχει στο υφιστάμενο σύστημα, η πρόσοδος από τις επενδύσεις. Πράγματι, τα έσοδα από τις επενδύσεις των αποθεμάτων αυξάνονται εκθετικά σε βάθος χρόνου, καλύπτοντας πολύ μεγάλο μέρος της τελικής παροχής.

Από όσα είναι μέχρι σήμερα γνωστά, φαίνεται ότι στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι η θεμελίωση κεφαλαιοποιητικής επικουρικής ασφάλισης για τους νέους ασφαλισμένους. Η πρωτοβουλία αυτή κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς μπορεί να εξασφαλίσει υψηλότερες και αναλογικότερες επικουρικές συντάξεις για τις επόμενες γενεές και ταυτόχρονα να μειώσει το ύψος των μελλοντικών ελλειμμάτων χρηματοδότησης του συνταξιοδοτικού συστήματος εν γένει. Χρειάζεται όμως να συμπληρωθεί και με μέτρα τα οποία θα ενισχύσουν και την ιδιωτική συνταξιοδοτική ασφάλιση, ώστε να λειτουργήσει πραγματικά το σύστημα των τριών πυλώνων διασφαλίζοντας επαρκή αναπλήρωση εισοδήματος για τις μελλοντικές, έστω, γενεές συνταξιούχων.

Σε τι βαθμό και με τι τρόπο θα μπορούσαν να συμμετάσχουν οι ασφαλιστικές στο δεύτερο πυλώνα ασφάλισης; Είναι κατάλληλα προετοιμασμένος ο Κλάδος για να διεκδικήσει κεντρικό ρόλο στη σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση;

Χωρίς ακόμη να είναι γνωστές οι λεπτομέρειες του σχεδίου για την αναμόρφωση της επικουρικής ασφάλισης, φαίνεται πιθανόν, πέραν του κρατικού επικουρικού ταμείου, να επιτραπεί και σε ιδιωτικούς φορείς να συμμετέχουν στη διαχείριση. Η μορφή και η έκταση της συμμετοχής, όπως και το αν θα αφορά και σε άλλες υπηρεσίες πέρα από την διαχείριση επενδύσεων, δεν είναι ακόμη γνωστά. Πρέπει όμως να είναι σαφές ότι συνταξιοδοτική ασφάλιση δεν σημαίνει αποκλειστικά διαχείριση των επενδύσεων των αποθεματικών που θα δημιουργηθούν. Η επενδυτική διαχείριση κατά τη διάρκεια της περιόδου αποταμίευσης, είναι εξαιρετικά σημαντική και πρέπει να συνδυάζει υψηλές αποδόσεις και κατάλληλο επίπεδο ασφάλειας προκειμένου να δημιουργηθεί ένα σημαντικό απόθεμα. Ο τελικός στόχος όμως είναι η διασφάλιση μίας επαρκούς πρόσθετης ισόβιας σύνταξης και αυτό είναι δυνατόν να υλοποιηθεί μόνο μέσω ασφάλισης.

Ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης διαχειρίζεται με επιτυχία επί πολλά έτη ένα μεγάλο πλήθος από ατομικά και ομαδικά συνταξιοδοτικά προγράμματα. Διαθέτει συνεπώς την τεχνογνωσία και απαιτούμενη οργάνωση για να έχει κεντρικό ρόλο στη σχεδιαζόμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις πέρα από την επενδυτική διαχείριση των αποθεμάτων, έχουν τη δυνατότητα διαχείρισης των ατομικών μερίδων – λογαριασμών που θα δημιουργηθούν, συστηματικής ενημέρωσης των ασφαλισμένων, παροχής ασφαλιστικών καλύψεων και εγγυήσεων, και βεβαίως διακανονισμού του ποσού που θα έχει συσσωρευθεί σε μηνιαία ισόβια σύνταξη. Αποτελούν κατά συνέπεια τους μοναδικούς φορείς που μπορούν να προσφέρουν ένα πλήρες σύνολο υπηρεσιών διαχείρισης συντάξεων.

Πηγή: Ασφαλιστικό Marketing Οκτωβρίου 2019