Η αγορά του Cyber Insurance στην Ελλάδα βρίσκεται σε στάδιο ανάπτυξης, με την ασφάλιση κατά των κινδύνων του κυβερνοχώρου να προσφέρεται σήμερα από περιορισμένο αριθμό ασφαλιστικών εταιρειών.
Άννα Χατζηχαλεπλή, Product Development Senior Expert στην Εθνική Ασφαλιστική (Περιοδικό “am”, Μάιος 2025)
Αν και το ενδιαφέρον για την κάλυψη των ψηφιακών απειλών αυξάνεται συνεχώς, το ποσοστό των ελληνικών επιχειρήσεων που έχουν ήδη ασφαλιστεί για σχετικούς κινδύνους παραμένει χαμηλό, αγγίζοντας μόλις το 12% σύμφωνα με στοιχεία του 2024.
Η ελληνική αγορά ακολουθεί σταδιακά τις παγκόσμιες τάσεις, καθώς η έξαρση των κυβερνοεπιθέσεων μετά την πανδημία Covid-19, όπως τα περιστατικά ransomware, phishing και παραβιάσεων δεδομένων (data breaches), οδηγεί σε αυξημένη ζήτηση για προστασία. Παράλληλα, τα ασφαλιστικά προϊόντα εξελίσσονται, στοχεύοντας κυρίως μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, με πιο εξειδικευμένες καλύψεις που περιλαμβάνουν ζητήματα όπως η απώλεια δεδομένων (data loss), η διακοπή επιχειρησιακής λειτουργίας (business interruption) και το cyber extortion. Η ανάπτυξη εθνικών και ευρωπαϊκών κανονιστικών πλαισίων, όπως οι οδηγίες NIS2, GDPR και DORA, ενισχύει περαιτέρω την ανάγκη των οργανισμών να επενδύσουν στην κυβερνοασφάλεια, κάτι που με τη σειρά του ενθαρρύνει και την υιοθέτηση ασφαλιστικών λύσεων. Τέλος, ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της αγοράς σήμερα είναι η αυξανόμενη αναζήτηση εξειδικευμένων υπηρεσιών, είτε με τη μορφή λύσεων SaaS (Software-as-a-Service), είτε μέσω διαχειριζόμενων υπηρεσιών ασφαλείας (managed security services) και συμβουλευτικών υπηρεσιών για αξιολόγηση κινδύνου από εξειδικευμένους παρόχους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις πολύπλοκες τεχνικές απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής .
Ατομική ασφάλιση για κυβερνοκινδύνους
Η ανάπτυξη της ατομικής ασφάλισης για κινδύνους στον Κυβερνοχώρο παραμένει μέχρι σήμερα περιορισμένη, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη χαμηλή ευαισθητοποίηση του κοινού και στη σχετικά περιορισμένη ζήτηση. Ωστόσο, η ραγδαία επιτάχυνση της ψηφιοποίησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, σε συνδυασμό με την αυξημένη εξάρτηση των καταναλωτών από τις ψηφιακές υποδομές, έχει αναδείξει νέες προκλήσεις και κινδύνους. Το αυξανόμενο πλήθος περιστατικών παραβιάσεων, επιθέσεων και διαρροών δεδομένων έχει φέρει στο προσκήνιο την ανάγκη για ατομική προστασία έναντι των ψηφιακών απειλών.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ορισμένες ασφαλιστικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της Εθνικής Ασφαλιστικής με το προϊόν Full Cyber Protection, έχουν προχωρήσει στην ανάπτυξη ασφαλιστικών λύσεων που προσφέρουν κάλυψη σε ιδιώτες έναντι απατών στον κυβερνοχώρο και αποζημίωση για την αποκατάσταση ζημιών σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές ή σε οποιαδήποτε συνδεδεμένη οικιακή συσκευή της οικογένειας.
Οι κίνδυνοι και οι επιπτώσεις
Οι ελληνικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μια σειρά από κυβερνοκινδύνους που γίνονται ολοένα και πιο συχνοί και σύνθετοι. Μεταξύ των συνηθέστερων απειλών συγκαταλέγονται οι επιθέσεις Phishing και Social Engineering (κοινωνική μηχανική), οι οποίες βασίζονται στην παραπλάνηση των θυμάτων μέσω παραπλανητικών e-mails ή μηνυμάτων, με στόχο την υποκλοπή δεδομένων ή χρημάτων. Τα περιστατικά αυτά συχνά περιλαμβάνουν τη χρήση κακόβουλου λογισμικού, όπως ransomware και trojans, που μπορούν να κλειδώσουν ή να καταστρέψουν κρίσιμα δεδομένα.
Ένας ακόμη σοβαρός κίνδυνος είναι η παραβίαση προσωπικών δεδομένων (Data Breaches) με επιθέσεις που αποσκοπούν στη διαρροή ή την μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε ευαίσθητα δεδομένα όπως στοιχεία πελατών, εργαζομένων, ή οικονομικών συναλλαγών, δημιουργώντας σοβαρές νομικές και οικονομικές επιπτώσεις, ιδίως στο πλαίσιο της αυστηρής εφαρμογής του GDPR. Παράλληλα, ιδιαίτερα εκτεθειμένες είναι οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο, καθώς επιθέσεις σε websites και e-commerce πλατφόρμες μπορούν να διακόψουν τη λειτουργία τους και να πλήξουν σοβαρά τη φήμη τους. Επιπλέον, η μαζική στροφή προς την τηλεργασία, ειδικά μετά την πανδημία Covid-19, έχει αφήσει πολλά κενά ασφαλείας, καθώς πολλοί εργαζόμενοι χρησιμοποιούν μη ασφαλή δίκτυα ή προσωπικές συσκευές χωρίς επαρκή μέτρα προστασίας.
Μία Κυβερνοεπίθεση μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στη φήμη μιας εταιρείας, κλονίζοντας την εμπιστοσύνη των πελατών, των συνεργατών και του ευρύτερου κοινού. Ακόμη και αν η επίθεση δεν προκαλέσει άμεσα οικονομικές ζημίες, η απώλεια φήμης μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα αρνητικές επιπτώσεις στη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη της επιχείρησης. Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης απαιτεί γρήγορη, διαφανή και υπεύθυνη διαχείριση, σε συνδυασμό με ενίσχυση των μέτρων κυβερνοασφάλειας για την αποτροπή μελλοντικών επιθέσεων.
Πώς μπορούν να προστατευθούν οι επιχειρήσεις
Για να προστατευθούν καλύτερα από τις Κυβερνοεπιθέσεις, οι επιχειρήσεις πρέπει να ακολουθήσουν μια οργανωμένη προσέγγιση που συνδυάζει την έγκαιρη ανίχνευση κινδύνων στον Κυβερνοχώρο με την πρόληψη αυτών. Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσουν τις πιθανές απειλές που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν, αναλύοντας τα δεδομένα που διαχειρίζονται και αξιολογώντας τις τεχνικές τους υποδομές. Παράλληλα, είναι κρίσιμο να εντοπίσουν τις υπάρχουσες ευπάθειες των συστημάτων τους, όπως αδύναμοι κωδικοί πρόσβασης, παρωχημένο λογισμικό ή ανεπαρκείς μηχανισμοί προστασίας δεδομένων.
Με τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης, οι επιχειρήσεις μπορούν να μειώσουν τις πιθανότητες μιας Κυβερνοεπίθεσης και να γίνουν πιο ανθεκτικές απέναντι σε νέες και εξελισσόμενες απειλές. Έτσι, προστατεύουν τα δεδομένα τους και διασφαλίζουν την απρόσκοπτη λειτουργία τους. Συγκεκριμένα, η εφαρμογή πολιτικών ασφαλείας και προτύπων, η τακτική ενημέρωση και συντήρηση του λογισμικού, η εγκατάσταση firewall και antivirus, η συνεχής εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του προσωπικού γύρω από ζητήματα κυβερνοασφάλειας, καθώς και η δημιουργία τακτικών αντιγράφων ασφαλείας, αποτελούν βασικά μέτρα που συμβάλλουν στην αποτροπή κυβερνοεπιθέσεων. Επιπλέον, η συνεργασία με ειδικούς στον τομέα της κυβερνοασφάλειας μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την ανθεκτικότητα της επιχείρησης απέναντι σε νέες και εξελισσόμενες απειλές.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι και η απόκτηση ενός προϊόντος Cyber Insurance, το οποίο ενσωματώνει καινοτόμες καλύψεις και υπηρεσίες που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια από ασφαλιστικές εταιρείες σε συνεργασία με εταιρείες πληροφορικής και insurtechs. Η λύση αυτή είναι κρίσιμη, ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που, λόγω περιορισμένων οικονομικών πόρων, συχνά αδυνατούν να επενδύσουν επαρκώς σε υποδομές πρόληψης και διαχείρισης, των Κυβερνοεπιθέσεων παρόλο που αποτελούν τον βασικό πυλώνα της Ευρωπαϊκής Οικονομίας.
