Η σημασία του επενδυτικού ρίσκου στη σύγχρονη μεταβαλλόμενη αγορά

Η μεγαλύτερη απαίτηση που δημιουργείται είναι να κατανοηθεί στο μεγαλύτερο βαθμό ο κίνδυνος που αναλαμβάνεται. Οι περισσότεροι άνθρωποι που επενδύουν είναι πιο σίγουροι με τον κίνδυνο μόλις αυτός γίνει αντιληπτός και κατανοητός, επομένως ο τελικός στόχος για τον κάθε επενδυτή είναι να λάβει τις αναμενόμενες επιστροφές από τις επενδύσεις τους, γνωρίζοντας και έχοντας υπολογίσει το χαμηλότερο δυνατό κίνδυνο. Έτσι, βελτιστοποιείται η σχέση μεταξύ κινδύνου και απόδοσης.

Γράφουν οι Καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων, Επίτιμος Δρ. ΑΠΘ, Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France – Παύλος Χούρλιας, Τελειόφοιτος Φοιτητής Σχολής ΜΠΔ Πολυτεχνείου Κρήτης, Μέλος του Εργαστηρίου Financial Engineering – Βασίλης Ντινούδης, Τελειόφοιτος Φοιτητής Σχολής ΜΠΔ Πολυτεχνείου Κρήτης, Μέλος του Εργαστηρίου Financial Engineering & Υποψήφια Δρ. Μαριάννα Εσκαντάρ, Μέλος του Εργαστηρίου Financial Engineering, Πολυτεχνείο Κρήτης

Τι είναι το Risk Profile

To Risk Profile είναι μια αξιολόγηση της προθυμίας και της ικανότητας ενός επενδυτή να αναλαμβάνει κινδύνους. Μπορεί επίσης να αναφέρεται στους κινδύνους στους οποίους εκτίθεται μια επιχείρηση και αποτελεί σημαντικό κριτήριο για το επενδυτικό πλάνο της.

Πώς καθορίζεται το Risk Profile

Η ικανότητα ανάληψης κινδύνων αξιολογείται μέσω επανεξέτασης των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων ενός επενδυτή ή μιας επιχείρησης γενικότερα. Μια επιχείρηση με αρκετά περιουσιακά στοιχεία και λίγες υποχρεώσεις (δάνεια) έχει υψηλή ικανότητα να αναλαμβάνει κινδύνους. Αντίθετα, μια επιχείρηση με ανεπαρκή περιουσιακά στοιχεία και υψηλές υποχρεώσεις, έχει χαμηλή ικανότητα να αναλαμβάνει κινδύνους.

Πέρα όμως από την οικονομική θέση της επιχείρησης, η οποία μας υποδεικνύει το μέγεθος των επενδύσεων που μπορεί να δεχθεί αυτή, πρωτεύον ρόλο κατέχει η προσωπικότητα του εκάστοτε επενδυτή, με τρία προφίλ επενδυτών να απορρέουν από αυτή (αισιόδοξος, ισορροπημένος και απαισιόδοξος).

Πώς επιλέγεται μια επένδυση βάσει του Risk Profile (δείκτης γενικής ρευστότητας)

Αρχικά, ορίζεται η οικονομική θέση της επιχείρησης και το ποσό που μπορεί να επενδύσει δίχως να διατρέξει κάποιον οικονομικό κίνδυνο. Ο ορισμός του ποσού επένδυσης μπορεί να υπολογιστεί με τη βοήθεια του δείκτη της γενικής ρευστότητας. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται πόσο μπορούν να αυξηθούν οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ως προς το κυκλοφορούν ενεργητικό, αποδεχόμενοι τη παγκόσμια νόρμα του δείκτη της γενικής ρευστότητας με τιμή ίση  με 2. Εάν η τιμή του δείκτη της είναι μικρότερη του 2, αρμόζει η επιχείρηση να μη πραγματοποιήσει κάποια επένδυση έως ότου ο δείκτης βελτιωθεί.

Στην αντίθετη περίπτωση, εφόσον η γενική ρευστότητα υπερβαίνει την τιμή 2, διασαφηνίζεται το προφίλ του επενδυτή ή των επενδυτών, με τη βοήθεια ενός ερωτηματολογίου ψυχολογικού και οικονομικού περιεχομένου. Από αυτό το ερωτηματολόγιο θα προκύψει το προφίλ του επενδυτή, το οποίο θα είναι ένα εκ των «αισιόδοξος, ισορροπημένος ή απαισιόδοξος». Έχοντας δημιουργήσει έναν πίνακα με τα διάφορα επενδυτικά σενάρια και την απόδοσή τους σε τρεις διακυμάνσεις της αγοράς (σε άνοδο, σταθερή, σε  υποχώρηση), ανάλογα με το αποτέλεσμα, επιλέγουμε και το κριτήριο με το οποίο θα εργαστούμε για να επιλέξουμε την καταλληλότερη επένδυση:

• Απαισιόδοξος

Εργαζόμαστε με τα κριτήρια MaxMin, MinMax και Hurwicz (α=0)

• Ισορροπημένος

Εργαζόμαστε με το κριτήριο Hurwicz (α=0.5)

• Αισιόδοξος

Εργαζόμαστε με τα κριτήρια Laplace – Bayes, MaxiMax και Hurwicz (α=1)

Παράδειγμα επιλογής επένδυσης βάσει του Risk Profile

Στο  Εργαστήριο του Financial Engineering του Πολυτεχνείου Κρήτης και στα πλαίσια δημιουργίας διαπλατφορμικής εφαρμογής για τη στήριξη ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ιδιωτών, δημιουργήθηκε ένα πρωτότυπο εργαλείο για τη σωστή επιλογή μιας επένδυσης, βάσει του Risk Profile του εκάστοτε χρήστη. Πιο συγκεκριμένα:

1. Ορίζονται οι βασικοί δείκτες της επιχείρησης και εν συνεχεία η χρηματοοικονομική υγεία της.
2. Υπολογίζεται το προφίλ του επενδυτή μέσω ερωτηματολογίου ψυχολογικού και οικονομικού περιεχομένου.
3. Με βάση τα παραπάνω αποτελέσματα επιλέγεται το αντίστοιχο κριτήριο για την επιλογή της ορθότερης επένδυσης.

Καταλήγουμε λοιπόν στο ότι η κατανόηση της σημασίας του επενδυτικού ρίσκου κατά την αποφυγή ζημιών ή του περιορισμού τους και η διαχείριση αυτής της διαδικασίας, αποτελεί κεντρικό πυλώνα ενός ορθού χρηματοοικονομικού σχεδιασμού. Το ρίσκο μπορεί πάντα να αναλυθεί, ποσοτικοποιηθεί και να εκτιμηθεί. Η γνώση για να γίνει αυτό, αποτελεί τη βασική πτυχή κάθε επιτυχημένου επενδυτή.