Η πολιτική, οικονομική και κοινωνική αβεβαιότητα αυξάνεται παγκοσμίως, επηρεάζοντας κάθε πτυχή της επιχειρηματικής δραστηριότητας και οδηγώντας συχνά σε σημαντικές αλλαγές στο χρηματοοικονομικό, ρυθμιστικό και νομικό περιβάλλον. Η αδυναμία έγκαιρης πρόβλεψης και προσαρμογής εκθέτει τις εταιρίες σε λειτουργικές δυσλειτουργίες, οικονομικές ζημίες και φθορά της φήμης τους, με σοβαρές συνέπειες για τα ανώτατα διοικητικά στελέχη.
Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Allianz Commercial Directors and officers (D&O) insurance insights, τα στελέχη ενδέχεται να βρεθούν υπόλογα για εσφαλμένη εκτίμηση των γεωπολιτικών εξελίξεων ή για μη επαρκή συμμόρφωση με νομικές και κανονιστικές απαιτήσεις διαφόρων χωρών. Η ευθύνη αυτή μπορεί να προκύψει τόσο από ομαδικές αγωγές μετόχων, όσο και από ρυθμιστικές κυρώσεις που αφορούν είτε την εταιρία συνολικά, είτε τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων.
Παράλληλα, οι ευθύνες που σχετίζονται με την κυβερνοασφάλεια έχουν αυξηθεί σημαντικά, με αυξημένες προσδοκίες για εποπτεία σε επίπεδο διοικητικού συμβουλίου και μεγαλύτερη έκθεση σε δικαστικές και ρυθμιστικές ενέργειες. Τα διοικητικά στελέχη φέρουν ευθύνη για την επίβλεψη της κυβερνοασφάλειας του οργανισμού, ενώ οι αξιώσεις συχνά αφορούν περιστατικά όπως παραβιάσεις δεδομένων, επιθέσεις ransomware, ακόμα και τεχνικά σφάλματα. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Allianz Commercial Cyber security resilience outlook, το ransomware αντιστοιχούσε περίπου στο 60% της αξίας των μεγάλων απαιτήσεων αποζημίωσης για κυβερνοασφάλιση (>1 εκατ. ευρώ) που δέχτηκε η Allianz Commercial κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025. Σε περίπτωση που ένα συμβάν στον κυβερνοχώρο οδηγήσει σε οικονομική ζημία, τα στελέχη ενδέχεται να αντιμετωπίσουν νομικές αξιώσεις από μετόχους, πελάτες ή προμηθευτές, εάν κριθεί ότι δεν εφάρμοσαν επαρκείς ελέγχους κινδύνου ή σχέδια επιχειρησιακής συνέχειας.
«Η ευθύνη των ανώτερων διευθυντικών στελεχών (D&O) συνεχίζει να εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς, με το κανονιστικό και νομικό περιβάλλον να μεταβάλλονται διαρκώς, διαμορφώνοντας ένα όλο και πιο περίπλοκο τοπίο κινδύνων και αβέβαιες γεωπολιτικές και οικονομικές προοπτικές», σημειώνει ο Jarrod Schlesinger, Global Head of Financial Lines and Cyber, Allianz Commercial. «Σε αυτό το πλαίσιο, παρατηρείται αύξηση της συχνότητας των νέων αξιώσεων κατά διοικητικών στελεχών, οι οποίες πλέον πλησιάζουν ή υπερβαίνουν τα προ πανδημίας επίπεδα στις περισσότερες περιοχές του κόσμου. Την ίδια στιγμή, η σοβαρότητα των αξιώσεων παραμένει ιδιαίτερα ανησυχητική, ειδικά στη Βόρεια Αμερική».
Αύξηση των περιστατικών αφερεγγυότητας και των σχετικών αξιώσεων D&O παγκοσμίως
Η πτώχευση και οι ρυθμιστικές ενέργειες επιβολής του νόμου συγκαταλέγονται μεταξύ των κύριων αιτιών για την υποβολή ιδιωτικών αξιώσεων κατά διοικητικών στελεχών, Ωστόσο, αξιώσεις μπορούν επίσης να προκύψουν από ισχυρισμούς για παραβίαση της υποχρέωσης πίστεως, όπως παραπλανητική ή ανεπαρκής γνωστοποίηση ή αμέλεια. Σύμφωνα με την Allianz Trade, τα περιστατικά επιχειρηματικής αφερεγγυότητας παγκοσμίως αναμένεται να αυξηθούν κατά 6% το 2025 και 5% το 2026. Το επόμενο έτος θα σηματοδοτήσει την πέμπτη διαδοχική χρονιά αύξησης, σημειώνοντας ρεκόρ αριθμού πτωχεύσεων, με αύξηση 24% σε σύγκριση με τον μέσο όρο πριν από την πανδημία. Ιδιαίτερα ευάλωτοι είναι οι τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, των κατασκευών, του λιανεμπορίου και των καταναλωτικών αγαθών.
Το παρόν δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον – που χαρακτηρίζεται από δασμούς, χαμηλή ζήτηση, αυξανόμενο κόστος, τεχνολογικό μετασχηματισμό, διογκωμένο ανταγωνισμό και νομοθετικές αλλαγές – εντείνει τους κινδύνους αγωγών κατά των στελεχών. Πρόσφατα, παρατηρήθηκε επίσης σημαντική αύξηση των «μεγάλων πτωχεύσεων» στις ΗΠΑ – υποβάλλονται από εταιρίες με δηλωθέντα περιουσιακά στοιχεία άνω του 1 δισ. δολαρίων ΗΠΑ. Το πρώτο εξάμηνο του 2025 σημειώθηκαν 17 τέτοιες περιπτώσεις, ο υψηλότερος αριθμός από την πανδημία Covid-19, με 32 τους τελευταίους 12 μήνες, αριθμός πολύ υψηλότερος από τον ιστορικό μέσο όρο.
«Η διαχείριση μιας πολυεθνικής εταιρίας δεν ήταν ποτέ πιο δύσκολη, καθώς τα διοικητικά στελέχη βρίσκονται σε δίλημμα μεταξύ αντικρουόμενων προτεραιοτήτων διακυβέρνησης και πολιτικών σε όλο τον κόσμο, ενώ οι εμπορικές εντάσεις και οι δημοσιονομικές προκλήσεις επιβαρύνουν την οικονομία. Είναι σημαντικό τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη να κατανοούν τις διευρυμένες υποχρεώσεις τους σε περίπτωση αφερεγγυότητας, να ζητήσουν τη συμβουλή ειδικών και να τηρούν λεπτομερή αρχεία όλων των σημαντικών αποφάσεων. Τέτοιες πληροφορίες θα αποδειχθούν κρίσιμες εάν αντιμετωπίσουν ισχυρισμούς για κακοδιαχείριση ή σύγκρουσης συμφερόντων», αναφέρει ο Dan Holloway, Head of Management Liability Commercial and Professional Indemnity,Allianz Commercial.
Ενίσχυση της δραστηριότητας αξιώσεων στη δυναμική αγορά D&O
Τα τελευταία τρία χρόνια, παρατηρείται διαρκής άνοδος της συχνότητας των νέων απαιτήσεων κατά των ανώτερων διευθυντικών στελεχών, η οποία πλέον πλησιάζει ή υπερβαίνει τα προ πανδημίας επίπεδα στις περισσότερες περιοχές του κόσμου. Η σοβαρότητα των αξιώσεων εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα στη Βόρεια Αμερική. Για τους ασφαλιστές D&O, οι ΗΠΑ αποτελούν μια ιδιαίτερα πολύπλοκη αγορά λόγω της υψηλής συχνότητας των ομαδικών αγωγών για αξιόγραφα και της ραγδαίας αύξησης του μέσου κόστους διακανονισμού, το οποίο αυξήθηκε κατά 27% το πρώτο εξάμηνο του 2025, φτάνοντας τα 56 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Επιπρόσθετα, η αλλαγή της κυβερνητικής πολιτικής στις ΗΠΑ, καθώς και σε μέρη της Ευρώπης, όσον αφορά το DEI (διαφορετικότητα, ισότητα, ένταξη), το ESG (περιβάλλον, κοινωνία, διακυβέρνηση) και την τεχνητή νοημοσύνη (AI) έχουν εισαγάγει νέες προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα διοικητικά συμβούλια.
«Με την έλευση του 2026, το επιχειρηματικό τοπίο θα συνεχίσει να καθορίζεται από τη σύγκλιση της οικονομικής αβεβαιότητας, τις ραγδαίες τεχνολογικές αλλαγές και τις εξελισσόμενες κανονιστικές προσδοκίες. Συνεχώς μεταβαλλόμενοι τομείς όπως οι δασμοί και η τεχνητή νοημοσύνη εμπεριέχουν σύνθετους κινδύνους που είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν ή να προβλεφθούν. Η ισχυρή διακυβέρνηση και η διαχείριση κινδύνων είναι απαραίτητα στοιχεία, αλλά στο σημερινό ασταθές κλίμα, τα διοικητικά συμβούλια πρέπει επίσης να αναζητήσουν τα εργαλεία και την τεχνογνωσία που απαιτούνται για τον εντοπισμό, τη διαχείριση και την επικοινωνία αυτών των μελλοντικών κινδύνων προς τους ενδιαφερόμενους», υπογραμμίζει ο Schlesinger.
