Έχω την εντύπωση ότι ο Πλούταρχος πριν από 2.000 χρόνια τα έλεγε μια χαρά, εμείς όμως δεν τον ακούσαμε ούτε πριν από πέντε χρόνια, ούτε και τώρα τον ακούμε.
Θα μου πείτε βέβαια ότι τα έγραψε κι αυτός ο ευλογημένος στα αρχαία ελληνικά (έστω και τα απλούστερα των Ελληνιστικών χρόνων) και πώς να τον καταλάβουν οι σύγχρονοι πολιτικοί μας που δεν τα καταφέρνουν καλά καλά ούτε με την απλή γλώσσα του λαού. Πλούταρχο στο πρωτότυπο ή σε μετάφραση θα καταλάβουν; Αλλά μην ανησυχείτε. Ο νέος υπουργός Παιδείας (;) να είναι καλά και με τα μέτρα που παίρνει δείτε τι εστί πρόοδος!
1. Ο Πλάτων στους ΝΟΜΟΥΣ δεν επιτρέπει να δανείζεσαι νερό από τον γείτονά σου, πριν σκάψεις ανεπιτυχώς το χωράφι σου μέχρι να βρεις στρώμα κεραμίτιδος (δηλ. αργίλου). Γιατί, αν υπάρχει νερό, η άργιλος που είναι συμπαγής και λιπαρή θα το κατακρατήσει.
(ΣΗΜ. : Αυτό έχει επιβεβαιωθεί πλήρως από την Γεωλογία)
2. Αντί να παρακαλάς τους τραπεζίτες και τους τοκογλύφους, χρησιμοποίησε τα δικά σου υπάρχοντα. Στη δύσκολη ώρα πούλα τα ασημικά σου. γιατί αλλιώς οι δανειστές σου θα σου μαυρίζουν την ψυχή κάθε πρωτομηνιά.. Μη ξεχνάς ότι και ο Περικλής φρόντισε ώστε να κατασκευασθεί ο χρυσός διάκοσμος του αγάλματος της Αθηνάς κατά τρόπο που να αφαιρείται αν, σε καιρό πολέμου, χρειασθεί ο χρυσός.
3. Οι Ρωμαίες προσέφεραν στον Απόλλωνα τα κοσμήματά τους και οι Καρχηδόνιες έκοψαν τα μαλλιά τους για να χρησιμοποιηθούν σε όπλα για την υπεράσπιση της πατρίδας. Εμείς όμως ντρεπόμαστε για την ανεξαρτησία μας και υποδουλωνόμαστε με υποθήκες και συμβόλαια, αντί να περιορίσουμε τις ανάγκες μας και να αρκεστούμε στα απαραίτητα , ώστε από όσα πετάξαμε να χτίσουμε ένα ναό της Ελευθερίας για μας και τα παιδιά μας.
4. Ο δανειστής σου, θίγει την ελευθερία σου, υποθηκεύει την αξιοπρέπεια και την τιμή σου, αν δεν του δίνεις σε ενοχλεί, αν έχεις δεν παίρνει, αν πουλάς ρίχνει τις τιμές, αν πας σπίτι του σου κλείνει την πόρτα κατάμουτρα κι αν μείνεις στο δικό σου, βροντάει την πόρτα σου συνέχεια.
5. Οι οφειλέτες είναι δούλοι όχι των δανειστών τους αλλά, τρισχειρότερα, των αναιδών, βαρβάρων και αγροίκων δούλων τους.
6. Όπως ο Δαρείος όταν έστειλε τον Δάτη και τον Αρταφέρνη εναντίον της Αθήνας, τους είπε να έχουν αλυσίδες για να δέσουν τους αιχμαλώτους που θα έπιαναν, έτσι και οι δανειστές φέρνουν σάκους με συμβόλαια που αλυσοδένουν την πατρίδα και σπέρνουν τόκους που δύσκολα αποπληρώνονται και στο τέλος σε πνίγουν.
7. Οι δανειστές σου σού δανείζουν ξανά τα χρήματα που τους δίνεις έναντι αυτών που σε δάνεισαν προηγουμένως.
8. Έχεις; Μη δανείζεσαι γιατί δεν χρειάζεσαι. Δεν έχεις; Μη δανείζεσαι γιατί δεν θα μπορέσεις να τα επιστρέψεις.
9. Δεν δανειζόμαστε επειδή είμαστε φτωχοί, γιατί κανείς δεν δανείζει τους λιγούρηδες, αλλά επειδή μας αρέσει η πολυτέλεια. Απ’ αυτή δημιουργήθηκαν οι δανειστές ακριβώς όπως οι χρυσοχόοι και οι αρωματοποιοί. Δεν χρεωνόμαστε για να πληρώσουμε το ψωμί και το κρασί αλλά για εξοχικά (τώρα είναι στην Αράχωβα ή κάπου στην Ελβετία για τον χειμώνα και Μύκονο για το καλοκαίρι), δούλους (νυν, Φιλιππινέζες, Ουκρανές, Βουλγάρες, Αλβανίδες κλπ), μουλάρια (τώρα, τζιπάρες και εν γένει αυτοκινητάρες), συμπόσια (δεξιώσεις) κλπ.
10. Οι οφειλέτες δεν φροντίζουν να απαλλαγούν, με δουλειά και μείωση της σπατάλης, από τα χρέη τους αλλά κάθε φορά πληρώνουν με σπαραγμό και οδύνη τον τόκο, και μετά τον άλλο και τον άλλο κι έτσι δεν ζουν υγιείς και ελεύθεροι. Ο άνθρωπος που τον πνίγουν τα χρέη είναι σαν κι αυτόν που αγωνίζεται να μείνει στην επιφάνεια της θάλασσας αλλά από τα βάρη δεν μπορεί και πάει στον βυθό και χάνεται μαζί με τους φίλους που είχαν εγγυηθεί τα χρέη του.
Βασίλης Καλτσάς
