Αν υπάρχει κάτι που χαρακτηρίζει την ασφαλιστική αγορά διεθνώς είναι το τρίπτυχο α) η πρόβλεψη και αξιολόγηση του κινδύνου, β) αποκατάσταση της ζημιάς μετά την επέλευση του κινδύνου και γ) μακροχρόνια εγγύηση τήρησης των συμφωνηθέντων. Από την άλλη, η επέλευση του κινδύνου (το ατύχημα) πρέπει πάντα να οφείλεται σε αιφνίδιο εξωτερικό γεγονός, πέρα από την βούληση των συμβαλλομένων. Αλήθεια, τι (κατ΄ αναλογία) ομοιότητες υπάρχουν με την ιστορία του ΤΕΑ-ΕΑΠΑΕ;
Από όσο γνωρίζουμε υπήρχε πλήρης συμφωνία, που στηριζότανε και σε επιθυμία όλων των μερών (Εργαζομένων-Εργοδοτών-Συνταξιούχων-Διαμεσολαβούντων), να εξαιρεθεί το Επικουρικό Ταμείο των Ασφαλιστών από την οριστική ένταξή του στο «Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Ιδιωτικού Τομέα (ΤΕΑΙΤ)», που ήταν ΝΠΔΔ και να μετατραπεί σε ΝΠΙΔ, με την επωνυμία «Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Επικούρησης Ασφαλιστών και Προσωπικού Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων (ΤΕΑ-ΕΑΠΑΕ)». Το γεγονός αυτό επιτεύχθηκε, υπεγράφη από τα συμβαλλόμενα μέρη (ΟΑΣΕ, ΕΑΕΕ και ΕΣΑ), εγκρίθηκε από τον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ και το ΤΕΑ-ΕΑΠΑΕ άρχισε να λειτουργεί από την 1η Μαρτίου 2013.
Τι ήτανε αυτό το νέο Ταμείο; Ήταν ένα, πρωτοποριακό Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης, όλου του Ασφαλιστικού χώρου, αυτοδιαχειριζόμενο, Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, που ταυτόχρονα όμως ήταν Ταμείο Υποχρεωτικής Κοινωνικής Ασφάλισης, με κοινωνικά χαρακτηριστικά και ασφαλιστικές δικλείδες. Η ασφαλιστική αγορά είχε πετύχει την χρυσή τομή μεταξύ Ιδιωτικής και Κοινωνικής Ασφάλισης, μέσω ενός Επαγγελματικού Ταμείου, πρότυπο για το σύνολο της αγοράς, με ξεκάθαρες υποχρεώσεις και δικαιώματα όλων των συμβαλλομένων, που όλοι γνώριζαν, αποδέχθηκαν και συνυπέγραψαν πριν από ενάμιση μόλις χρόνο, τον Δεκέμβριο του 2012. Το Ταμείο μάλιστα, με άρτια οργάνωση και πλήρη διαφάνεια, πέτυχε τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του τέτοια οικονομικά αποτελέσματα που εντυπωσίασαν και αύξησαν την περιουσία του.
Και ξαφνικά… επήλθε ο Κίνδυνος. Αποφασίστηκε (από ποιους άραγε;) και ψηφίστηκε (αυτούς τους ξέρουμε!), χωρίς οποιαδήποτε εμπλοκή των συμβαλλομένων μερών, ο νόμος που καταργεί τις εισφορές υπέρ τρίτων και «απαλλάσσει» τις ασφαλιστικές εταιρείες από την υποχρέωση καταβολής προς το (και) δικό τους Ταμείο, ενός κόστους που γνώριζαν, που κατέβαλαν ήδη και που στήριζε την βιωσιμότητά του. Σεβαστός ο νόμος, αλλά τι άλλαξε στην ουσία; Τίποτα! Αν οι Εταιρείες συνέχιζαν να καταβάλουν το ίδιο ποσό που γνώριζαν και είχαν συνυπογράψει πριν από ενάμιση μόλις χρόνο, όπως κι αν ονόμαζαν το ποσό αυτό, θα είχε αποκατασταθεί και πάλι η ισορροπία. Αυτό βέβαια, ακούγεται ρομαντικό και για τον λόγο αυτό οι τρεις συμβαλλόμενοι (Εργαζόμενοι-Εργοδότες-Συνταξιούχοι) κάθισαν στο ίδιο τραπέζι για να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση, να επωμισθούν όλοι μέρος της… ζημιάς (κατά την ασφαλιστική ορολογία) που προκάλεσε ο νόμος αυτός και να… κλείσει συναινετικά ο φάκελος.
Αυτό δεν έχει καταστεί δυνατόν μέχρι σήμερα. Και τα ερωτήματα πληθαίνουν, προς κάθε κατεύθυνση. Είναι μόνο οικονομικό το θέμα; Είναι θέμα Διοίκησης και Management; Είναι θέμα διαχειριστικό; Είναι θέμα αλλαγής φυσιογνωμίας του νεοσύστατου Ταμείου; Είναι ευκαιρία αναδιατύπωσης άρθρων του Καταστατικού; Είναι ευκαιρία αναδιανομής του κόστους μεταξύ των συμβαλλομένων; Είναι ευκαιρία αναδιανομής του κόστους μεταξύ των εταιρειών; Είναι θέμα Προσώπων; Είναι θέμα ελληνικών-ξένων εταιρειών; Είναι θέμα… περιουσίας;
Και πολλά άλλα ερωτήματα μπορούν να τεθούν. Μέχρι τώρα, παρά τις διαφωνίες των συμβαλλομένων μερών, δεν έχει επέλθει ρήξη, αναζητείται “νέα χρυσή τομή”. Όχι μόνο για τους ασφαλισμένους του Ταμείου, αλλά και για την εικόνα της ασφαλιστικής αγοράς, που αύριο θα διεκδικήσει την διαχείριση Επαγγελματικών Ταμείων άλλων κοινωνικών ομάδων. Το Ταμείο των ίδιων των Ασφαλιστών θα πρέπει να μπορεί να προβάλλεται ως παράδειγμα προς μίμηση και όχι ως παράδειγμα προς αποφυγή, λόγω (ό μη γένοιτο) της κατάστασης στην οποία θα έχει περιέλθει ή της διακοπής της λειτουργίας του.
Ακόμα και αν δεν υπάρχει πλήρης συμφωνία, ας το δει η ασφαλιστική αγορά ως Επένδυση για την δική της ανάπτυξη, για την εξωστρέφεια που αναζητά. Και τότε δεν θα βγουν χαμένοι ούτε οι Ασφαλιστικές Εταιρείες ούτε οι Ασφαλιστικοί Υπάλληλοι. Το αντίθετο μάλιστα, πέρα από πρόσκαιρες οικονομικές προσεγγίσεις, θα εισπράξουν εμπιστοσύνη από οικονομικές, επιχειρηματικές και κοινωνικές ομάδες για την διαχείριση των δικών τους προσδοκιών για το μέλλον. Εμπιστοσύνης, που θα βασίζεται βέβαια, στο τρίπτυχο της πρόβλεψης και αξιολόγησης του κινδύνου, της αποκατάστασης της ζημιάς και της εγγύησης τήρησης των συμφωνηθέντων.
