Στα καίρια ζητήματα της ελληνικής και ευρωπαϊκής ασφαλιστικής αγοράς, τις προκλήσεις στη διαχείριση ρίσκου στο πεδίο των φυσικών καταστροφών, την υπασφάλιση στην υγεία και το αυξανόμενο κόστος στα προγράμματα υγείας αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην 25η Συνάντηση Ασφαλιστών και Αντασφαλιστών στην Ύδρα ο Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, πρόεδρος της ΕΑΕΕ. Ο κ. Σαρρηγεωργίου επισήμανε ότι απαιτείται ισορροπημένη λύση στο ζήτημα της υγείας, ενώ σε ότι αφορά την υποχρεωτική ασφάλιση των επιχειρήσεων είπε ότι στην ΕΑΕΕ επεξεργάζονται λύση μέσω ενός σχήματος συνασφάλισης, στο οποίο θα συμμετέχουν οι ασφαλιστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.
Ειδικότερα ανέφερε πως “η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις. Εμφανίζονται νέες εμπορικές εντάσεις, με τις ανακοινώσεις δασμών από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τραμπ, προκαλώντας φόβους για επιστροφή στον προστατευτισμό, ύφεση και υψηλότερα ποσοστά πληθωρισμού. Ταυτόχρονα, οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι αυξάνονται: οι πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Γάζα, η αστάθεια στην Ερυθρά Θάλασσα και οι αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν δημιουργούν σοβαρή αβεβαιότητα για το παγκόσμιο εμπόριο, τις αγορές ενέργειας και την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Στην Κίνα, η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνεται λόγω προβλημάτων στον τομέα των ακινήτων και της ασθενούς καταναλωτικής ζήτησης, γεγονός που επηρεάζει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού. Παράλληλα, η Ινδία γίνεται πιο σημαντική ως παγκόσμια κινητήρια δύναμη ανάπτυξης, αλλά οι πολιτικές εντάσεις στην περιοχή ενδέχεται να περιορίσουν το δυναμικό της.
Όλα αυτά συμβαίνουν σε έναν κόσμο με υψηλά επιτόκια, επίμονο πληθωρισμό και περιορισμένη πρόσβαση σε πιστώσεις.
Αυτές οι προκλήσεις δείχνουν πόσο σημαντικό είναι—για τις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία της ασφάλισης—να είναι καλά προετοιμασμένες και ανθεκτικές. Ως ασφαλιστές και αντασφαλιστές, καλούμαστε να ανταποκριθούμε όχι μόνο στις συνθήκες της αγοράς, αλλά και στις εξελισσόμενες προσδοκίες της κοινωνίας για προστασία, ανθεκτικότητα και εμπιστοσύνη”.
Η Ασφαλιστική Αγορά της ΕΕ – Τρέχουσες Προκλήσεις
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ασφαλιστική αγορά έρχεται αντιμέτωπη με πολλαπλές ρυθμιστικές πιέσεις και αρκετά καίρια ζητήματα βρίσκονται υπό συζήτηση. Οι ασφαλιστές καλούνται να αποδείξουν ότι διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο για τους πολίτες, την κοινωνία και την οικονομία της ΕΕ. Ενώ τα στοιχεία είναι συγκεκριμένα και αδιαμφισβήτητα—δηλαδή το 90% των καταναλωτών της ΕΕ διαθέτει κάποια μορφή ασφάλισης· μόνο το 2023, οι ασφαλιστές κάλυψαν πάνω από 1 τρισεκατομμύριο ευρώ σε ζημίες και αποζημιώσεις· και ο κλάδος διαχειρίζεται 9,5 τρισεκατομμύρια ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία, μεγάλο μέρος των οποίων επενδύεται στην πραγματική οικονομία—αντιμετωπίζουμε ακόμη την πρόκληση της αναδιαμόρφωσης της αντίληψης που παραμένει βαθιά ριζωμένη.
Αυτή η πρόκληση είναι ιδιαίτερα εμφανής στο πλαίσιο της νεοσύστατης Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων (SIU) και της κρίσιμης ανάγκης να διασφαλιστεί η πλήρης ένταξη του ασφαλιστικού τομέα στο πλαίσιο της. Οι ασφαλιστές είναι απαραίτητοι για την επιτυχία των στόχων της SIU, λειτουργώντας τόσο ως μακροπρόθεσμοι επενδυτές όσο και ως αξιόπιστοι πάροχοι λύσεων αποταμίευσης για τους Ευρωπαίους πολίτες. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 70% της λιανικής αγοράς της ΕΕ προέρχεται από επενδυτικά προϊόντα ασφάλισης ζωής.
Η απλοποίηση έχει γίνει η βασική αρχή στο τρέχον πρόγραμμα εργασίας της ΕΕ. Αλλά πρέπει να υπερβεί τη ρητορική—θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται ορατά σε βασικά νομοθετικά αρχεία όπως η Στρατηγική Λιανικών Επενδύσεων (RIS), η πρόταση για την Πρόσβαση σε Χρηματοοικονομικά Δεδομένα (FIDA) και το πολυαναμενόμενο “Πακέτο Απλοποίησης Omnibus” στο πλαίσιο της βιώσιμης χρηματοδότησης.
Όσον αφορά το κενό προστασίας, είναι κρίσιμο να προωθηθούν δημόσιες–ιδιωτικές συνεργασίες σε επίπεδο ΕΕ, ως μέσο για την ενίσχυση της κοινωνικής ανθεκτικότητας και τη διασφάλιση ευρύτερης κάλυψης κινδύνου. Ταυτόχρονα, είναι απαραίτητο οι ασφαλιστές να διατηρήσουν τη δυνατότητα τιμολόγησης των λύσεών τους σύμφωνα με τα πραγματικά επίπεδα κινδύνου—προϋπόθεση για τη διατήρηση της βιωσιμότητας της αγοράς και την ενθάρρυνση της καινοτομίας στους μηχανισμούς μεταφοράς κινδύνου.
Η Ελληνική Ασφαλιστική Αγορά – Βασικά Στοιχεία
Σε αυτό το περιβάλλον, η ελληνική οικονομία δείχνει ανθεκτικότητα, με τον ΟΟΣΑ να προβλέπει ανάπτυξη ΑΕΠ 2,2% για το 2025—ξεπερνώντας τον μέσο όρο της Ευρωζώνης που εκτιμάται στο 1,3%.
Λίγα λόγια για την ελληνική ασφαλιστική βιομηχανία:
- 47 ασφαλιστικές επιχειρήσεις με καθεστώς εγκατάστασης
- 5,8 δισεκατομμύρια ευρώ σε συνολικά ασφάλιστρα το 2024
- Περίπου 3,6 δισεκατομμύρια ευρώ σε πληρωμές αποζημιώσεων ετησίως
- 17,2 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις (7,6% του ΑΕΠ)
- 21,2 δισεκατομμύρια ευρώ συνολικά περιουσιακά στοιχεία
Παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια, απέχουμε ακόμη από την επίτευξη των ευρωπαϊκών προτύπων. Η διείσδυση της ασφάλισης στη χώρα μας παραμένει στο 1/3 – ¼ του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Ως αποτέλεσμα, ένα μεγάλο ποσοστό των συμπολιτών μας παραμένει ανασφάλιστο και, συνεπώς, εκτεθειμένο σε κινδύνους που θα μπορούσαν να καλυφθούν επαρκώς και αποτελεσματικά μέσω της ασφάλισης.
Αυτή η πραγματικότητα επιβαρύνει όχι μόνο το άτομο, αλλά και το κράτος, καθώς και την ευρύτερη οικονομία.
Ασφαλιστική κάλυψη για φυσικές καταστροφές
Το Ελληνικό κράτος, αναγνωρίζοντας το σημαντικό κενό προστασίας απέναντι σε φυσικές καταστροφές, έχει προχωρήσει πρόσφατα σε μέτρα που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ασφαλιστικής κάλυψης.
Για τους ιδιοκτήτες κατοικιών:
- Η έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ αυξάνεται από 10% σε 20% για ιδιοκτήτες κατοικιών με φορολογητέα αξία έως €500.000, εφόσον έχουν ασφαλίσει την κατοικία τους έναντι πυρκαγιάς, πλημμύρας και σεισμού. Οι ιδιοκτήτες αυτοί εξακολουθούν να είναι δικαιούχοι κρατικής αρωγής σε περίπτωση ζημιάς. Σύμφωνα με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), περίπου 280.000 – 290.000 ακίνητα αξιοποίησαν αυτό το φορολογικό κίνητρο το προηγούμενο έτος.
- Για κατοικίες με φορολογητέα αξία άνω των €500.000, διατηρείται η έκπτωση του 10% στον ΕΝΦΙΑ που θεσπίστηκε το 2023, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Ωστόσο, οι ιδιοκτήτες αυτοί δεν είναι πλέον δικαιούχοι κρατικής ενίσχυσης.
Από την εφαρμογή των παραπάνω κινήτρων, η ΕΑΕΕ παρακολουθεί συστηματικά την εξέλιξη της ασφαλιστικής κάλυψης κατοικιών, και πράγματι παρατηρείται θετικό αποτέλεσμα, καθώς το ποσοστό των ασφαλισμένων κατοικιών αυξήθηκε από 15% τα προηγούμενα χρόνια στο 18,9% στο τέλος του 2024.
Για τις επιχειρήσεις:
- Καθιερώνεται υποχρέωση για όλες τις επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των €500.000 να διαθέτουν ασφαλιστική κάλυψη έναντι πυρκαγιάς, πλημμύρας και σεισμού. Σε αντίθετη περίπτωση, δεν θα δικαιούνται κρατική ενίσχυση.
- Από 1η Ιουνίου 2025, εντάσσεται υποχρεωτικά η κάλυψη πυρκαγιάς και πλημμύρας στα ασφαλιστήρια συμβόλαια αυτοκινήτων.
Η υποχρεωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών για επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των €500.000 αφορά περισσότερες από 55.000 επιχειρήσεις.
Ένα ζήτημα στο οποίο εργαζόμαστε είναι η αντιμετώπιση επιχειρήσεων που, λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους, δυσκολεύονται να βρουν ασφαλιστική κάλυψη στην αγορά.
Επεξεργαζόμαστε λύση μέσω ενός σχήματος συνασφάλισης, στο οποίο θα συμμετέχουν οι ασφαλιστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.
Μέρος της πρότασής μας είναι το Κράτος να συλλέγει και να συγκεντρώνει όλα τα δεδομένα σχετικά με τις (μη) ασφαλισμένες επιχειρήσεις, ώστε να υπάρχει μία ενιαία και προσβάσιμη βάση δεδομένων για τον κίνδυνο φυσικών καταστροφών.
Κεντρική πρόκληση στο προτεινόμενο σχήμα είναι ο ρόλος του Κράτους στη διατήρηση της προσιτότητας των ασφαλίστρων.
Υγεία
Η υγεία αποτελεί ένα ζήτημα αυξανόμενης ανησυχίας στην Ελλάδα—τόσο για τους ασφαλισμένους πολίτες, όσο και για τις ασφαλιστικές εταιρείες και το ίδιο το Κράτος. Η χώρα μας παραμένει υποασφαλισμένη στον τομέα της υγείας.
Παρότι οι Έλληνες δαπανούν συνολικά €16,7 δισ. ετησίως για υπηρεσίες υγείας, μόλις €700 εκατ. καλύπτονται μέσω ασφαλιστικών προγραμμάτων, ενώ €5,5 δισ. προέρχονται από ιδία μέσα. Ποσοστιαία, η συμμετοχή των πολιτών από την τσέπη τους φτάνει περίπου το 35%, ποσοστό υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Με λιγότερο από το 20% του ελληνικού πληθυσμού να διαθέτει συμπληρωματική ιδιωτική ασφάλιση υγείας και απουσία ουσιαστικών φορολογικών κινήτρων για την απόκτησή της, το βάρος για τον πολίτη παραμένει δυσανάλογα μεγάλο.
Τους τελευταίους μήνες, έχει ενταθεί ο δημόσιος διάλογος σχετικά με το αυξανόμενο κόστος των ασφαλιστικών προγραμμάτων υγείας.
Έχουμε επανειλημμένως τονίσει—δημόσια και σε θεσμικό διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς—την ανάγκη για μία ισορροπημένη λύση. Μία λύση που θα προστατεύει τα συμφέροντα των καταναλωτών, χωρίς όμως να υπονομεύει τη φερεγγυότητα και τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών εταιρειών.
Για τον σκοπό αυτό, συνεχίζουμε να επιμένουμε στη συστηματική και καθολική εφαρμογή του συστήματος αποζημίωσης μέσω DRG (Diagnosis Related Groups) στις συναλλαγές μεταξύ ασφαλιστικών εταιρειών και ιδιωτικών νοσοκομείων. Το εργαλείο αυτό είναι καίριο για τον έλεγχο του ιατρικού κόστους και την ενίσχυση της διαφάνειας στις τιμολογήσεις του ιδιωτικού τομέα υγείας.
Αυτοκίνητο
Σημαντικές εξελίξεις μετασχηματίζουν και την ασφάλιση οχημάτων στην Ελλάδα:
- Η εφαρμογή του νέου συστήματος ηλεκτρονικού εντοπισμού ανασφάλιστων οχημάτων.
- Η υποχρεωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών.
- Η ανάπτυξη σύγχρονων ψηφιακών υπηρεσιών που διευκολύνουν τον πολίτη και αναβαθμίζουν την ασφαλιστική εμπειρία.
- Οι μεγάλες αλλαγές που φέρνει η τεχνολογία στα οχήματα και στις υπηρεσίες κινητικότητας, επαναπροσδιορίζοντας τα μοντέλα ασφάλισης και ευθύνης.
Συνταξιοδότηση
Στον τομέα της συμπληρωματικής συνταξιοδοτικής αποταμίευσης, η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα σημαντικό κενό προστασίας. Πρόκειται για ένα διαρθρωτικό ζήτημα που απαιτεί την πλήρη προσοχή μας ως χώρα—ιδίως αν λάβουμε υπόψη τη συνεχή αύξηση του προσδόκιμου ζωής, τα χαμηλά ποσοστά γεννήσεων και την αντίστοιχη πίεση που ασκείται στα δημόσια συνταξιοδοτικά ταμεία.
Έχουν ήδη γίνει σημαντικά βήματα, με την εισαγωγή του ΤΕΚΑ και τη μεταρρύθμιση του επαγγελματικού συνταξιοδοτικού συστήματος, δηλαδή του 2ου Πυλώνα. Αν και αυτές ήταν θετικές και απαραίτητες πρωτοβουλίες, απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες για την πλήρη αξιοποίηση και βελτιστοποίηση του εθνικού συνταξιοδοτικού συστήματος.
Χρειάζεται να διερευνήσουμε περαιτέρω τρόπους για να ενθαρρύνουμε την μακροχρόνια, κεφαλαιοποιητική αποταμίευση για τη σύνταξη—βοηθώντας τους πολίτες να χτίσουν επαρκείς πόρους για το μέλλον τους και εξασφαλίζοντας τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του συνολικού συστήματος.
Ο κόσμος αλλάζει—και αλλάζει γρήγορα. Η Τεχνητή Νοημοσύνη μεταμορφώνει τα πάντα γύρω μας με ρυθμούς άνευ προηγουμένου. Σε αυτό το ραγδαία μεταβαλλόμενο περιβάλλον, η ασφαλιστική βιομηχανία έχει πραγματική, απτή αξία. Προσφέρουμε πρακτικές λύσεις σε μερικά από τα πιο κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν τους ανθρώπους σήμερα—από την υγεία και τις συντάξεις, μέχρι την κλιματική αλλαγή και την οικονομική ασφάλεια.
Αλλά και εμείς αλλάζουμε. Αξιοποιούμε την τεχνολογία για να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί, πιο προσβάσιμοι, πιο επίκαιροι. Θέλουμε να συνδεθούμε με τις νεότερες γενιές—όχι μόνο για να τους δείξουμε τι μπορούμε να προσφέρουμε, αλλά και για να τους προσκαλέσουμε να γίνουν μέρος ενός κλάδου που είναι πολύ πιο δυναμικός και γεμάτος προοπτικές απ’ όσο μπορεί να φαντάζονται.