Τα “γκρίζα” σημεία των συμβολαίων στην ασφάλιση επιχειρήσεων

Οι ασφαλίσεις ξεκίνησαν ως γνωστόν ως στοιχήματα πάμπλουτων ανθρώπων οι οποίοι έπιναν το καφέ τους ή τη μπύρα τους σε μια παμπ του Λονδίνου με πασίγνωστο πλέον όνομα.  Στοιχημάτιζαν εάν ένα φορτίο θα φτάσει ή δεν θα φτάσει στο προορισμό του.

του Βασίλη Κράτσα*

Διαβάστε Επίσης

Τι «αποκαλύπτει» η Επιτροπή Ανταγωνισμού για την εξαγορά  της Εθνικής Ασφαλιστικής

Aug 12, 2025

Προς τα πού… τράβηξαν τα ασφάλιστρα οχημάτων;

Aug 11, 2025

Από τότε έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι και σήμερα οι ασφαλίσεις είναι πολύπλοκες και αποτελούν βασικό πυλώνα της οικονομικής δραστηριότητας σε όλο το πλανήτη. Οι πραγματογνώμονες και οι τεχνικοί σύμβουλοι εμφανίστηκαν σχεδόν αμέσως μετά την εμφάνιση της πρώτης ασφάλισης. Ασχολούνται αποκλειστικά ή σχεδόν αποκλειστικά με ζημιές και η εμπειρία αυτή είναι πολύ σημαντική για να βοηθούν στη «σωστή ασφάλιση των επιχειρήσεων».

Πρωταρχικό είναι, η κάθε επιχείρηση να υπολογίζει το ρίσκο και αυτοπροστατεύεται αλλά η ασφάλιση περιουσίας είναι πραγματικά «υποχρεωτική» για κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που σέβεται την ύπαρξη του.

• Στην ασφάλιση περιουσίας (Property) θα πρέπει να γίνεται σωστή περιγραφή των ασφαλιζόμενων χώρων και παγίων. Κτίρια, μηχανήματα, αντικείμενα ή ακόμη και αποθέματα που δεν περιγράφονται με τον σωστό τρόπο θα μπορούσαν να εξαιρεθούν από το ασφάλισμα ή από τις εκτιμήσεις αποζημιώσεων.
• Σε πολλές περιπτώσεις επιχειρήσεις δεν ανέκαμψαν ποτέ από μια μέτρια για τα μεγέθη τους ζημιά, παρόλο που αποζημιώθηκαν άριστα από τις ασφαλιστικές τους εταιρίες και τηρούνταν οι προϋποθέσεις της προηγούμενης παραγράφου. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας του ότι το ασφαλιστήριο περιουσίας δεν συνοδεύονταν από ένα εξίσου καλό και επαρκές σε κεφάλαια, συμβόλαιο διακοπής εργασιών (B.I.).
• Τα συμβόλαια διακοπής εργασιών που καλύπτουν εν πολλοίς τα μικτά κέρδη μιας επιχείρησης για το διάστημα που αυτές επανέρχονται στην αγορά μετρώντας και αποκαθιστώντας τις πληγές τους.
• Τα προς ασφάλιση κεφάλαια περιουσίας και διακοπής εργασιών είναι απολύτως απαραίτητο να εκτιμώνται βάσει των όρων κάλυψης και ειδικά της «βάσης αποζημίωσης» των ασφαλιστηρίων συμβολαίων. Κάτι τέτοιο επιτυγχάνεται με τη βοήθεια μιας προασφαλιστικής εκτίμησης η οποία θα πρέπει να αναθεωρείται περιοδικά και ανάλογα με τις αλλαγές που επιτελούνται στις ασφαλισμένες εταιρίες.
• Όταν υπάρχουν παρατυπίες ή ανακρίβειες σε έγγραφα αδειοδότησης (άδεια λειτουργίας, πιστοποιητικά πυροπροστασίας, οικοδομικές άδειες και άλλα έγγραφα), είναι απολύτως βέβαιο ότι όταν υπάρξει ζημιά αυτές οι παρατυπίες, σημαντικές ή ασήμαντες, θα δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στο διακανονισμό της ζημιάς. Συνεπώς σε όποια θέματα υπάρχουν εκκρεμότητες ή παρατυπίες θα πρέπει αυτές να εντοπίζονται και  να ενημερώνονται κατ’ αρχήν οι διαμεσολαβούντες. Αυτοί σε συνεργασία με τους τεχνικούς συμβούλους θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τα θέματα τεχνοκρατικά και να γίνονται οι κατάλληλες παρεμβάσεις είτε στα ασφαλιστήρια συμβόλαια ή προς την κατεύθυνση εξάλειψης των παρατυπιών.
• Βλέποντας τι συμβαίνει στην παγκόσμια αγορά γίνεται κατανοητό ότι οι ανασφάλιστες ευθύνες τινάζουν υγιείς επιχειρήσεις στον αέρα. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί το θέμα που προέκυψε με τα tablet της Samsung. Γενικές και εργοδοτικές ευθύνες, Αστική ευθύνη προϊόντων, Επαγγελματική Αστική Ευθύνη (P.I.) και Ευθύνης Στελεχών (D & O) είναι τα βασικά συμβόλαια που ανάλογα με τις δραστηριότητες και την εισχώρηση που έχει μια επιχείρηση θα πρέπει να ασφαλίζει. Μία επιχείρηση που εξάγει προϊόντα της Αμερική δεν έχει κανένα νόημα να ασφαλιστεί για αστική ευθύνη προϊόντος βάσει του ελληνικού δικαίου όπως και ένα ξενοδοχείο που φιλοξενεί κατά 50% Βρετανούς ή Σκανδιναβούς δεν έχει έχει κανένα νόημα να ασφαλίζει την αστική του ευθύνη έναντι των πελατών του βάσει του ευρωπαϊκού δικαίου. Η ανάλυση παρόμοιων θεμάτων είναι το πιο σημαντικό τμήμα για το πλασάρισμα ενός ασφαλιστηρίου συμβολαίου.
• Όλα τα ανωτέρω ασφαλιστήρια συμβόλαια έχουν όπως όλα τα συμβόλαια ειδικούς, γενικούς όρους και εξαιρέσεις. Πάντοτε υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης αυτών των όρων ειδικά όταν αυτά δεν θίγουν το πνεύμα του ασφαλιστηρίου. Είναι λοιπόν απολύτως απαραίτητο τα ασφαλιστήρια συμβόλαια να διαβάζονται από ειδικούς σε θέματα ζημιών και να γίνονται προτάσεις ώστε τα συμβόλαια να βελτιώνονται κάθε χρόνο ανάλογα με τις ανάγκες των επιχειρήσεων και ανάλογα με τις ειδικές συνθήκες που επικρατούν την περίοδο ισχύος τους.

Παραδείγματα συναντώνται συνεχώς και παραθέτω ακολούθως κάποια από αυτά που έχουμε συναντήσει:
α. ξενοδοχείο που ήταν ασφαλισμένο για αστική ευθύνη των πελατών τους δεν καλύφθηκε για απαίτηση από πελάτη του εξαιτίας εξαίρεσης την οποία ο tour operator είχε μεταβιβάσει στο ξενοδοχείο μέσω της σύμβασης που είχε υπογραφεί μεταξύ τους (ξενοδοχείου και tour operator),

β. εκθεσιακός χώρος επίπλων δεν καλύφθηκε από πλημμύρα γιατί υπήρχε ειδικός όρος της κάλυψης για τοποθέτηση των εμπορευμάτων σε παλέτες,

γ. Μονάδα παραγωγής που βρίσκονταν σε οικόπεδο εκτός σχεδίου πόλεως δεν καλύφθηκε από φωτιά γιατί υπήρχε εξαίρεση για φωτιά από δάσος και θάμνους,

δ. αποθηκευτική – εμπορική επιχείρηση δεν καλύφθηκε επαρκώς από φωτιά εξαιτίας του ότι ο φύλακας της επιχείρησης διέμενε μόνιμα στο δώμα του κτιρίου της αποθήκης και όχι στο φυλάκιο.

• Η εφαρμογή των συστάσεων που τίθενται από τα τμήματα ανάληψης των ασφαλιστικών εταιριών δεν είναι προαιρετική είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ εκτός εάν αλλιώς αναφέρεται με σαφήνεια κάτι τέτοιο.
• Σε περιπτώσεις διαφωνιών ή σε περιπτώσεις αδυναμίας εφαρμογής των συστάσεων, αυτές οι διαφωνίες θα πρέπει έγκαιρα να κοινοποιούνται και να ακολουθούν διαπραγματεύσεις είτε για χρονικές παρατάσεις στην εφαρμογή τους είτε για αντικαταστάσεις τους με άλλες ηπιότερες συστάσεις.
• Σε περιπτώσεις μισθωμένων κτιρίων ή χώρων (εξοπλισμένων ή κελύφη) είναι απαραίτητο να λαμβάνονται υπόψη τα μισθωτήρια συμβόλαια ώστε τα ασφαλιστήρια συμβόλαια που καλύπτουν τέτοια ακίνητα να λειτουργούν παράλληλα και όχι να έρχονται σε αντιδιαστολή μεταξύ τους. Μισθωτές και εκμισθωτές παρόλο που σπάνια γίνεται, θα πρέπει να συνεννοούνται αν όχι να συνεργάζονται στενά, ώστε α. τα μισθωτήρια να περιλαμβάνουν άρθρα που να προβλέπουν τις περιπτώσεις ζημιών και β. τα ασφαλιστήρια να συντάσσονται σωστά για να «συνεργάζονται» με τα αντίστοιχα μισθωτήρια. Σε όλη τη διαδικασία οι διαμεσολαβητές και οι τεχνικοί σύμβουλοι είναι απαραίτητοι συνεργάτες και μπορούν να δίνουν λύσεις.
• Σε περισσότερο προηγμένες ασφαλιστικές αγορές από την ελληνική, υπάρχουν εξειδικευμένα ασφαλιστήρια συμβόλαια περιουσίας τα οποία λαμβάνουν υπόψη τους τις ειδικές συνθήκες των κινδύνων. Για παράδειγμα υπάρχουν ασφαλιστήρια για χώρους εστίασης με χρήση ανοικτής φλόγας ή  για κενά διαμερίσματα ή κατοικίες. Αυτά τα «ειδικά» συμβόλαια θα μπορούσαν εύκολα να εισχωρήσουν στην ελληνική αγορά ενώ δεν είναι δύσκολο να λαμβάνονται μέριμνες για τις ειδικές περιπτώσεις που υπάρχουν στην χώρα.

* Συνιδρυτής της FAIR Consulting με δραστηριότητα παροχής τεχνικών συμβουλών διακανονισμού και διαχείρισης ζημιών για λογαριασμό των ασφαλισμένων. Είναι δικαστικός πραγματογνώμονας με ειδίκευση σε διερεύνηση αιτιών φωτιάς και εκρήξεων, σε εκτιμήσεις αποκατάστασης ζημιών και σε εκτιμήσεις παγίων.

Πηγή: Μεσίτες και Πράκτορες 2016/Οδηγός Ασφάλισης Επιχειρήσεων. Περισσότερες πληροφορίες: 2109594121 & 2109594165