Συμβουλές για ένα ασφαλές και υγιεινό γιορτινό τραπέζι δίνει ο ΕΦΕΤ ο οποίος θα εντατικοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τους ελέγχους που διενεργεί στην αγορά τροφίμων με κύριο γνώμονα να διασφαλισθεί η υγεία των καταναλωτών αλλά και τα συμφέροντά τους από οποιοδήποτε κίνδυνο ή πρακτική υπονόμευσής τους.
Οι παραδοσιακές διατροφικές συνήθειες τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς μας οδηγούν, συνήθως, σε αγορά και κατανάλωση φρέσκων μη τυποποιημένων προϊόντων. Η σωστή επιλογή τους αλλά και η προσεκτική διαχείριση στο σπίτι από τον καταναλωτή (μαγείρεμα, συντήρηση κ.λπ.) βοηθούν στη διατήρηση των πλεονεκτημάτων της παραδοσιακής μας διατροφής αλλά και στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία και στα οικονομικά συμφέροντα του καταναλωτή.
Για τους λόγους αυτούς ο Ε.Φ.Ε.Τ. συνιστά στους καταναλωτές :
Να αγοράζουν από επίσημα και ελεγχόμενα σημεία της αγοράς. Οι αγορές τροφίμων από πλανόδιους περιστασιακούς πωλητές θα πρέπει να αποφεύγονται συστηματικά, διότι αποτελούν πηγή διάθεσης μη ελεγχόμενων τροφίμων που μπορεί να παραπλανήσουν τον καταναλωτή και να προκαλέσουν μικρά ή μεγάλα προβλήματα στην υγεία του.
Να αγοράζουν πουλερικά και κρεατικά που είναι τοποθετημένα σε ψυγεία ή προθήκες – ψυγεία και όχι αυτά που βρίσκονται εκτός ψυγείου, κρέμονται από τσιγκέλια και είναι εκτεθειμένα σε σκόνη και μικρόβια.
Να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στους χειρισμούς των τροφίμων από το προσωπικό, στις συνθήκες καθαριότητος του προσωπικού, του εξοπλισμού και του χώρου απ’ όπου προμηθεύονται τα πουλερικά, τα κρεατικά και άλλα ευαλλοίωτα προϊόντα (γαλακτοκομικά, αυγά κ.λπ.)
Για την προμήθεια Πουλερικών (Γαλοπούλες – Κοτόπουλα κ.λπ.) και προϊόντων πτηνοτροφίας:
Οι γαλοπούλες διατίθενται προς πώληση είτε ως νωπές (συσκευασμένες ή μη) είτε ως κατεψυγμένες.
Οι νωπές γαλοπούλες πρέπει να διατηρούνται υπό ψύξη 2º – 4º C και ποτέ σε ανοιχτούς μη ψυχόμενους χώρους. Οι κατεψυγμένες πρέπει να διατηρούνται σε κατάψυξη – 18º C ή και χαμηλότερη θερμοκρασία.
Οι νωπές εγχώριες μη συσκευασμένες γαλοπούλες πρέπει να είναι εκσπλαχνισμένες (απεντερωμένες), χωρίς πούπουλα και να φέρουν σήμανση καταλληλότητας (είτε με τη μορφή σφραγίδας είτε, συνηθέστερα, σε καρτελάκι μιας χρήσης, κατάλληλα τοποθετημένο επάνω στο κρέας).
Οι συσκευασμένες νωπές ή κατεψυγμένες γαλοπούλες πρέπει να φέρουν τη σήμανση καταλληλότητας της χώρας προέλευσης και την ημερομηνία σφαγής και ανάλωσης (τοποθετημένη επάνω ή κάτω από τη συσκευασία ή το περιτύλιγμα, κατά τρόπο ευανάγνωστο).
Τα κατεψυγμένα πουλερικά, τα οποία προέρχονται από ομαδική συσκευασία και πωλούνται ασυσκεύαστα, μπορούν να πωλούνται χωρίς ατομική ένδειξη, με την προϋπόθεση ότι οι ενδείξεις της δεύτερης συσκευασίας θα έχουν μεταφερθεί στην προθήκη του καταψύκτη πώλησης.
Η διάθεση στην αγορά πτηνοτροφικών προϊόντων (πουλερικά, αυγά κ.λπ.) με ενδείξεις περί ειδικού τρόπου παραγωγής τους (π.χ. «ελευθέρας βοσκής», «βιολογικής εκτροφής» κ.λπ.) πρέπει να συνοδεύεται και από το ειδικό, κατά περίπτωση, σήμα που χορηγεί ο Ο.Π.Ε.Γ.Ε.Π. – AGROCERT σε πιστοποιημένες εκτροφές ή εγκαταστάσεις.
Για την προμήθεια Θηραμάτων:
Τις ημέρες αυτές συνηθίζεται η πώληση σφάγιων άγριων ή εκτρεφόμενων θηραμάτων. Κατά την αγορά τους θα πρέπει να προσέχετε ιδιαίτερα τα θηράματα που διατίθενται ολόκληρα να είναι γδαρμένα και εκσπλαχνισμένα και να φέρουν σήμα καταλληλότητας. Τυποποιημένα εισαγόμενα ή εγχώρια θηράματα πρέπει να φέρουν, επίσης, σήμανση καταλληλότητας και αναγραφή ημερομηνίας συσκευασίας και ανάλωσης.
Για την προμήθεια Κρέατος – Ζώα Κτηνοτροφίας (αρνιά, κατσίκια κ.λπ.):
Το κρέας πρέπει πάντα να διατίθεται υπό ψύξη 2º – 5º C για το νωπό και σε θερμοκρασία – 18º C ή και χαμηλότερη για το κατεψυγμένο κρέας. Το κρέας δεν πρέπει ποτέ να διατίθεται από ανοιχτούς μη ψυχόμενους χώρους.
Ο καταναλωτής πρέπει πάντα να συγκρίνει την τιμή με την ποιότητα του κρέατος και να αναζητεί τις σφραγίδες υγειονομικών ελέγχων που δείχνουν ότι οι αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες έχουν κάνει τον απαιτούμενο έλεγχο.
Για όλα τα σφάγια αμνοεριφίων εγχώριας παραγωγής, η σφραγίδα καταλληλότητας είναι χρώματος «τιρκουάζ» («λαμπρό κυανούν», χρωστική Ε 133) και έχει σχήμα ωοειδές ή στρογγυλό, όπου αναγράφεται ο αριθμός έγκρισης του σφαγείου. Σε σφραγίδα ορθογώνιου παραλληλόγραμμου θα πρέπει να αναγράφεται η χώρα προέλευσης, «ELLAS» ή «ΕL».
Για τα σφάγια αμνοεριφίων που προέρχονται από κοινοτικές χώρες, η σφραγίδα καταλληλότητας είναι χρώματος «τιρκουάζ» («λαμπρό κυανούν», χρωστική Ε 133) ή «ερυθρό» («ερυθρό Allura», χρωστική Ε 129) και έχει σχήμα ωοειδές ή στρογγυλό, όπου αναγράφεται ο αριθμός έγκρισης του σφαγείου. Σε σφραγίδα ορθογώνιου παραλληλόγραμμου θα πρέπει να αναγράφονται τα αρχικά του ονόματος της κοινοτικής χώρας προέλευσης.
Τα σφάγια αμνοεριφίων εισαγωγής από τρίτες χώρες, ελληνικής ή όχι σφαγής, φέρουν υποχρεωτικά όλες τις σφραγίδες σε χρώμα «καστανό» (χρωστική Ε 155), δηλαδή τη σφραγίδα καταλληλότητας (ωοειδή ή στρογγυλή) και σφραγίδα ορθογώνιου παραλληλόγραμμου στο εσωτερικό της οποίας αναγράφεται το όνομα της τρίτης χώρας.
Τα σφάγια βοοειδή θα πρέπει, πέραν της σφραγίδας καταλληλότητας, να συνοδεύονται από πρόσθετη επισήμανση με τη μορφή ειδικής αδιάβροχης ετικέτας η οποία να είναι σταθερά προσαρτημένη επί του σφάγιου. Η πρόσθετη αυτή επισήμανση των βοοειδών θα πρέπει να περιλαμβάνει τον κωδικό αναγνώρισης του ζώου, την ημερομηνία σφαγής, τη χώρα γέννησης, τη χώρα εκτροφής και τη χώρα σφαγής του ζώου. Στην περίπτωση δε κρέατος βοοειδών που προέρχεται από ζώα που γεννήθηκαν, εκτράφηκαν και σφάγηκαν στην Ελλάδα θα πρέπει να αναγράφεται στην ετικέτα «χώρα καταγωγής Ελλάδα» και η ετικέτα να έχει πλαίσιο χρώματος «μπλε του ουρανού».
Για την προμήθεια Γαλακτοκομικών Προϊόντων:
Τα συσκευασμένα τυριά θα πρέπει να φέρουν σήμανση αναγνώρισης (οβάλ σφραγίδα) με τα αρχικά της χώρας παραγωγής και τον αριθμό έγκρισης του παρασκευαστή. Επίσης, θα πρέπει επάνω στη συσκευασία να φέρουν την ημερομηνία παραγωγής, συσκευασίας και ανάλωσης (λήξης) κ.λπ.
Η κοπή των τυριών (σε φέτες, κομμάτι κ.λπ.) θα πρέπει να γίνεται παρουσία του πελάτη.
Τα τυριά πρέπει να συντηρούνται στο ψυγείο.
Τα προϊόντα που περιέχουν φυτικά λιπαρά (αντί ζωικού λίπους) είναι ΜΗ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ και πρέπει να διατίθενται προς πώληση σε διακριτούς χώρους από αυτούς των γαλακτοκομικών.
Για την προμήθεια Αβγών:
Η καταλληλότητα του αβγού διαπιστώνεται από την ορθότητα των παραμέτρων που αναγράφονται στη συσκευασία – στην περίπτωση των συσκευασμένων αβγών – ή στην ενδεικτική πινακίδα πώλησης – στην περίπτωση των αβγών που πωλούνται χύμα – δηλαδή: (α) στην ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας, (β) στην κατηγορία ποιότητας, (γ) στην κατηγορία βάρους και (δ) στη μέθοδος εκτροφής. Τα αβγά, επίσης, σημαίνονται με τον κωδικό του παραγωγού.
Το χρώμα του κελύφους συνδέεται με τη ράτσα της κότας και δεν έχει σχέση με την ποιότητά του.
Ο χρωματισμός του κρόκου εξαρτάται από τη διατροφή και δεν επηρεάζει τη θρεπτική και βιολογική αξία του αβγού.
Αποφεύγετε να αγοράζετε αβγά με ακάθαρτο, ραγισμένο και μη φυσιολογικό κέλυφος.
Αποφεύγετε να καταναλώνετε αβγά με κηλίδες αίματος, με ασπράδι θρομβώδες, χρωματισμένο, ανακατεμένο με τον κρόκο και με δυσάρεστη οσμή.
Για την καλή συντήρηση των αβγών που αγοράζετε μην τα πλένετε αλλά διατηρήστε τα σε δροσερό χώρο.
Μετά τον βρασμό τους τα αβγά διατηρούνται υποχρεωτικά στο ψυγείο.
Για την προμήθεια Προϊόντων Ζαχαροπλαστικής:
Για την ασφάλεια και την υγιεινή των προϊόντων ζαχαροπλαστικής θα πρέπει τα προϊόντα αυτά να διατηρούνται στο ψυγείο, με τις σωστές θερμοκρασίες συντήρησης, λόγω του ευαλλοίωτου χαρακτήρα αυτών των προϊόντων.
Εξετάζετε προσεχτικά την επισήμανση στα προϊόντα ζαχαροπλαστικής και ιδιαίτερα σε εκείνα που περιέχουν σοκολάτα για να διαπιστώσετε εάν πρόκειται για πραγματική ή για «απομίμηση σοκολάτας», κυρίως για αποφυγή παραπλάνησης και κερδοσκοπίας και όχι για λόγους υγιεινής.
Επειδή τις ημέρες αυτές παρασκευάζονται και μαγειρεύονται περισσότερα τρόφιμα από αυτά που άμεσα καταναλώνονται, συνιστάται τα μαγειρεμένα φαγητά να μη μένουν εκτός ψυγείου περισσότερο από 2 ώρες. Η δε αποθήκευσή τους να γίνεται πάντοτε σε κλειστούς περιέκτες μακριά από νωπά τρόφιμα.
Ο Ε.Φ.Ε.Τ. συνιστά τις ημέρες των εορτών προσοχή στην κατανάλωση αλκοόλ, η παραδοσιακή διατροφή των ημερών να στηρίζεται στην ποικιλία και στο μέτρο και να συνοδεύεται με φυσική άσκηση.
