Ο HPV (Human Papilloma–Virus) είναι ένας ιός (ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων) που μολύνει το δέρμα ή διάφορους βλεννογόνους (όπως στον τράχηλο ή στην περιοχή των γεννητικών οργάνων).
Σε ορισμένες περιπτώσεις η μόλυνση οδηγεί στην εμφάνιση θηλωμάτων (αναπτύξεις που μοιάζουν με κονδυλώματα). Υπάρχουν πάνω από 200 τύποι του HPV. Ορισμένοι τύποι HPV, γνωστοί ως τύποι υψηλού κινδύνου, μεταδίδονται σεξουαλικά και μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και άλλους καρκίνους. Οι χαμηλού κινδύνου τύποι HPV μπορεί να προκαλέσουν κοινά κονδυλώματα, κονδυλώματα (κονδυλώματα στο πέλμα του ποδιού), κονδυλώματα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.
Ποιες ασθένειες μπορεί να προκαλέσει ο HPV;
Οι διάφοροι τύποι του HPV μολύνουν διαφορετικά μέρη του σώματος και μπορούν να οδηγήσουν σε διάφορες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων. Οι περισσότερες λοιμώξεις με οποιονδήποτε τύπο HPV δεν έχουν συμπτώματα και ξεκαθαρίζουν φυσικά μέσα σε 12-24 μήνες. Ωστόσο, τουλάχιστον 1 στις 10 λοιμώξεις με υψηλού κινδύνου σεξουαλικά μεταδιδόμενους τύπους HPV μπορεί να παραμείνουν, μετατρέποντας σε χρόνιες λοιμώξεις. Αυτά μπορεί να προκαλέσουν προκαρκινικές καταστάσεις. Όταν αυτές οι προκαρκινικές αλλοιώσεις εντοπίζονται στον τράχηλο, αναφέρονται επίσης ως τραχηλική ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία (CIN). Εάν αυτός ο προκαρκινικός καρκίνος του τραχήλου της μήτρας δεν ανιχνευθεί έγκαιρα και αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο. Αυτό συνήθως διαρκεί 15-20 χρόνια.
Ποιοι τύποι είναι πιο επικίνδυνοι;
Σχεδόν όλες οι περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του κόλπου, του αιδοίου και του πέους και ορισμένες περιπτώσεις καρκίνου της κεφαλής και του τραχήλου, προκαλούνται από τον HPV. Οι 7 στις 10 περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας προκαλούνται από τον HPV τύπου 16 ή 18. Άλλοι τύποι HPV προκαλούν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων, τα οποία μεταδίδονται εύκολα και μπορεί να είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν. 9 στις 10 περιπτώσεις κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων προκαλούνται από τους τύπους 6 ή 11 του HPV.
Πώς εξαπλώνεται ο HPV;
Ο HPV μεταδίδεται από κάποιον που έχει τον ιό μέσω άμεσης επαφής με μολυσμένο δέρμα, βλεννογόνους ή σωματικά υγρά. Περίπου 30 τύποι του HPV μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής δραστηριότητας. Αυτό μπορεί να είναι οποιαδήποτε στενή επαφή, όπως κατά τη διάρκεια κολπικής, στοματικής ή πρωκτικής σεξουαλικής επαφής ή αγγίγματος των γεννητικών οργάνων. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο HPV μπορεί να εξαπλωθεί από μια μολυσμένη μητέρα στο νεογέννητο μωρό της κατά τη διάρκεια του τοκετού.
Πόσο συχνή είναι η HPV λοίμωξη;
Η λοίμωξη από HPV είναι η πιο κοινή σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη παγκοσμίως. Περίπου 8 στους 10 άνδρες και γυναίκες θα μολυνθούν με έναν ή περισσότερους σεξουαλικά μεταδιδόμενους τύπους HPV κάποια στιγμή στη ζωή τους. Τα υψηλότερα ποσοστά HPV λοίμωξης εμφανίζονται σε σεξουαλικά ενεργούς άνδρες και γυναίκες έως 25 ετών.
Τι είναι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας;
Είναι ο καρκίνος που προσβάλλει τον τράχηλο της μήτρας. Σχεδόν όλες οι περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας προκαλούνται από HPV λοίμωξη. Η μόλυνση με έναν τύπο HPV υψηλού κινδύνου μπορεί να οδηγήσει σε μη φυσιολογικές αλλαγές στα κύτταρα που περιβάλλουν τον τράχηλο. Αυτές οι αλλαγές ονομάζονται προκαρκινικές αλλοιώσεις. Εάν δεν επουλωθούν ή δεν αφαιρεθούν, μπορούν να εξελιχθούν σε καρκίνο. Χρειάζονται χρόνια για να εξελιχθούν αυτές οι αυξήσεις σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου είναι η μόλυνση από έναν τύπο HPV υψηλού κινδύνου. Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν νεαρή ηλικία πρώτης εγκυμοσύνης, τρεις ή περισσότερες τελειόμηνες εγκυμοσύνες, κάπνισμα, εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, HIV λοίμωξη ή παρουσία άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων. Οι κύριες θεραπείες για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της στειρότητας. Κάθε χρόνο, περίπου 30.000 γυναίκες πεθαίνουν από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στην Ευρώπη.
Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας;
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ένας από τους συχνότερους καρκίνους που προσβάλλουν τις γυναίκες, με περίπου 69.000 περιπτώσεις και 30 000 θανάτους να καταγράφονται ετησίως στην Ευρώπη. Το 2018 εκτιμάται ότι υπήρξαν 570.000 περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και 310.000 θάνατοι λόγω καρκίνου του τραχήλου της μήτρας παγκοσμίως. Σε αντίθεση με τους περισσότερους καρκίνους, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι πιο πιθανό να αναπτυχθεί μεταξύ των γυναικών ηλικίας 20-45 ετών από ό, τι μεταξύ των ηλικιωμένων γυναικών. Οι περισσότερες περιπτώσεις συμβαίνουν σε χώρες χωρίς αποτελεσματικά προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, τα οποία ανιχνεύουν και θεραπεύουν τις προκαρκινικές αναπτύξεις και τον πρώιμο καρκίνο πριν προχωρήσουν.
Είναι δυνατόν να εξεταστεί ο HPV και ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας;
Ναι, το ευρέως χρησιμοποιούμενο τεστ ΠΑΠ ή τεστ Παπανικολάου χρησιμοποιείται για την ανίχνευση μη φυσιολογικής ανάπτυξης κυττάρων (προκαρκινικές ή καρκινικές αλλοιώσεις). Επίσης, και το HPV test χρησιμοποιείται για την ανίχνευση τύπων HPV υψηλού κινδύνου που μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο. Αυτές οι εξετάσεις χρησιμοποιούνται σε προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας για την ανίχνευση προκαρκινικών αναπτύξεων και πρώιμου καρκίνου, ώστε να μπορούν να αντιμετωπιστούν πριν προχωρήσουν. Δυστυχώς, τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου δεν μπορούν να ανιχνεύσουν ή να αποτρέψουν όλες τις περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ακόμη και χώρες με αποτελεσματικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας έχουν σημαντικό αριθμό θανάτων από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ο HPV εμβολιασμός σε συνδυασμό με τον τακτικό προσυμπτωματικό έλεγχο προσφέρει τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για την προστασία των γυναικών από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
