Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε 24ο Ετήσιο Συνεδρίο Healthworld με τίτλο A New Era in Healthcare – Driving the Change που διοργάνωσε το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, στο ξενοδοχείο Grand Hyatt στην Αθήνα.
Κατά την έναρξη του Συνεδρίου ο Γενικός Διευθυντής του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, Ηλίας Σπυρτούνιας, έκανε λόγο για δυναμική παρουσία και αναγνώριση του συνεδρίου εν μέρους της αγοράς. Όπως είπε χαρακτηριστικά «Πρόκειται για ένα ταξίδι 25 ετών που δημιουργήθηκε με κοινή εργασία για ανταλλαγή απόψεων, εξεύρεση λύσεων και ανάλυση προβλημάτων στον τομέα της Υγείας».
Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο Πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, Ιωάννης Σαρακάκης, καλωσόρισε τον κόσμο του συνεδρίου ηλεκτρονικά επισημαίνοντας ότι καλούμαστε να λάβουμε σημαντικές αποφάσεις στο άμεσο μέλλον ώστε να καθορίσουμε την βιωσιμότητα του συστήματος Υγείας για τις μελλοντικές γενιές αγκαλιάζοντας τις νέες τεχνολογίες και τα νέα καινοτόμα φάρμακα που θα δώσουν λύσεις σε σοβαρά προβλήματα.
«Η χώρα μας μπορεί και πρέπει να εξελιχθεί σε ένα κόμβο νέων τεχνολογιών. Η Ελλάδα πρέπει να μετατρέψει τις προκλήσεις σε ευκαιρίες» τόνισε κλείνοντας.
Στις μεταρρυθμίσεις του συστήματος Υγείας αναφέρθηκε ο Υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης κατά την διάρκεια του 24ου Ετήσιου Συνεδρίου Healthworld.
Στο πρώτο πάνελ με την Πρόεδρο της Επιτροπής Φαρμακευτικών Εταιρειών του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου και Πρόεδρο του Pharma Innovation Forum, Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη και τον Πρόεδρο της Επιτροπής Εταιρειών Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων & Διαγνωστικών, Σπυρίδων Γκίκα η συζήτηση εστιάσθηκε στις εξελίξεις στο ΕΣΥ και ο υπουργός Υγείας τόνισε ότι η Ευρώπη έχει μείνει πολύ πίσω στην καινοτομία έναντι της Κίνας και των ΗΠΑ και μόνο το 1/3 των καινοτομιών παράγονται στους κόλπους της. Η πολιτική που ακολούθησε τα τελευταία 25 χρόνια δεν την βγήκε σε καλό όπως είπε.
«Η μεγάλη κουβέντα που ξεκίνησε για την αλλαγή στο market access και στο data protection για τις πατέντες και όλα τα υπόλοιπα ήταν ένα εξαιρετικά λάθος μήνυμα προς τη φαρμακοβιομηχανία διότι οδηγούσε σε μεγαλύτερη αποεπένδυση από την Ευρώπη παρά σε μεγαλύτερη επένδυση. Ευτυχώς, η Ελλάδα έπαιξε μεγάλο ρόλο σε αυτό και χάρηκα γιατί μπόρεσα, κατόπιν των οδηγιών του Πρωθυπουργού, να κρατήσουμε μια πολύ σταθερή στάση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπέρ της καινοτομίας. Αυτό αναγνωρίστηκε και από την βιομηχανία και από άλλους συναδέλφους. Η Ελλάδα στάθηκε σταθερά υπέρ του να μην κάνουμε το περιβάλλον της καινοτομίας περισσότερο δύσκολο για τη βιομηχανία από ότι ήδη ήταν στην Ευρώπη. Φαίνεται ότι αυτή η μάχη προς το παρόν τείνει προς το να κερδηθεί» σημείωσε.
Η Ελλάδα σύμφωνα με τον ίδιο έχει στραφεί υπέρ της καινοτομίας και της επένδυσης στη φαρμακοβιομηχανία. Όμως και οι μεταρρυθμίσεις στο ΕΣΥ αποτελούν σημαντικές αλλαγές.
Για την τωρινή κατάσταση του ΕΣΥ, τις αυξανόμενες ιατρικές ανάγκες και το πρόβλημα έλλειψης νοσηλευτικού προσωπικού ο υπουργός είπε ότι είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ποτέ, έχει περισσότερο προσωπικό, περισσότερες δυνατότητες, καινούργιες θεραπείες, πρωτόκολλα και τώρα γίνονται και ανακαινίσεις στα κτίρια. Παραδέχθηκε όμως ότι το πιο σημαντικό πρόβλημα είναι η έλλειψη σε νοσηλευτικό παρά σε ιατρικό προσωπικό.
Στο ερώτημα, για το τι θα γίνει με το Ταμείο Καινοτομίας (Innovation Fund), ο υπουργός απάντησε ότι θα καλύψει ένα πραγματικό πρόβλημα αυτό των καινοτόμων φαρμάκων, επειδή η Ελλάδα έχει υψηλό clawback σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που παράγουν καινοτόμες θεραπείες δεν βάζουν την Ελλάδα στην πρώτη προτεραιότητα εισαγωγή των φαρμάκων τους και προτιμούν αγορές που έχουν μικρότερες επιστροφές, άρα μεγαλύτερα κέρδη. Έτσι οι Έλληνες παίρνουν αυτές τις θεραπείες μόνο μέσω του ΙΦΕΤ, που είναι μια χρονοβόρος διαδικασία και που πολλές φορές δεν επιτυγχάνεται κιόλας. Τώρα αναφορικά με τα 50 εκατομμύρια ευρώ που θα είναι η πρώτη χρηματοδότηση του Ταμείου αυτού, απάντησε ότι είναι περίπλοκο το ζήτημα διότι για να μπει ένα φάρμακο μέσω του Ταμείου αυτού πρέπει να πληροί κάποιες σημαντικές προϋποθέσεις και να μπορεί να αποδείξει τη θεραπευτική χρησιμότητά του σε βάθος τριετίας. Αν δεν επαρκούν τα χρήματα όπως είπε, ο πρωθυπουργός δεν είναι αδιάφορος, ίσα – ίσα που το θέμα αποτελεί προσωπική του δέσμευση και θα το ξαναδούν.
Η κα Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη, Πρόεδρος της Επιτροπής Φαρμακευτικών Εταιρειών του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, μίλησε για την ανάγκη ενός πλαισίου που θα διασφαλίζει την προβλεψιμότητα και θα εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων της αγοράς. «Θέλουμε Innovation Fund και φυσικά και υποστηρίζουμε την ιδέα του Ταμείου Καινοτομίας διότι θα φέρει θεραπείες που δίνουν λύσεις σε άλυτα θεραπευτικά πεδία. Το πρόγραμμα που εμείς προτείναμε στον υπουργό είναι να δίνει λύσεις σε ασθένειες που δεν υπάρχουν θεραπείες. Όμως, δεν έχουμε πετύχει ακόμα το να κάνουμε οικονομία σε σημεία που υπάρχουν θεραπευτικές λύσεις ώστε να δίνουμε χώρο σε σημεία που στερούνται από θεραπευτικές λύσεις» σημείωσε.
Η κα Μπαρμπετάκη συμφώνησε σε τον υπουργό ότι πρέπει να μετράμε αν η θεραπεία πήγε στο σωστό ασθενή, τη σωστή στιγμή όπως ζήτησε να βρεθεί λύση ώστε να υπάρξει πρακτικά μια σοβαρή αποσυμπίεση και μείωση των υποχρεωτικών επιστροφών αν θέλουμε να έχουμε καινοτόμα φάρμακα στα νοσοκομεία. «Δεν ζητάμε μηδενισμό σίγουρα αλλά είναι απαραίτητη η μείωση» τόνισε η κα Μπαρμπετάκη
Και η ίδια παραδέχθηκε ότι είναι μια αρχή, το 50 εκατ. ευρώ για το Ταμείο Καινοτομίας ως μια αρχική ιδέα αλλά πρέπει να δούμε το τι θα έρχεται μέσω αυτού, πως θα αξιολογείτε και αν φτάνουν ή όχι τα χρήματα. «Το ΙΦΕΤ είναι μια εξαίρεση που δίνει μια λύση αλλά δεν είναι πραγματικά η λύση» όπως είπε.
Στα πλαίσια της συνεργασίας λοιπόν είναι μια καλή ιδέα το Ταμείο Καινοτομίας.
Η κα Μπαρμπετάκη στάθηκε και στο θέμα της Ευρώπης επισημαίνοντας ότι πρέπει να γίνει πιο τολμηρή και ότι είναι απαραίτητο να σταματήσει μόνο να νομοθετεί αλλά να κάνει πράξεις και να λάβει μέτρα που θα προωθούν την ισότιμη πρόσβαση.
Ο κ. Σπύρος Γκίκας, Πρόεδρος της Επιτροπής Εταιρειών Ιατροτεχνολογικού Εξοπλισμού και Διαγνωστικών του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, σημείωσε ότι είναι μεγάλη ευκαιρία για όλους οι αλλαγές που γίνονται στο σύστημα Υγείας, αλλά πρέπει να διασφαλίσουμε που και πως δίνεται η τεχνολογία στην Υγεία.
Είναι αλήθεια ότι η ιατρική τεχνολογία εξελίσσετε με ιλιγγιώδη ρυθμό και πρέπει να δούμε πως θα διασφαλιστεί ότι υπάρχουν οι πόροι για να ανανεώνεται η τεχνολογία και επικαιροποιείται, γιατί το να την έχεις χωρίς να είναι σύγχρονη στα επόμενα έτη τότε θα είναι άχρηστη, όπως είπε.
Άρα χρειάζονται στοχευμένες και σχεδιασμένες επιλογές από ειδικούς και να αλλάξει ο τρόπος που δίνεται στους ασθενείς η κλινική φροντίδα.
«Οι ιατρικές συσκευές πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι θα παίξουν το ρόλο για τον οποίο έχουν φτιαχτεί χωρίς να γίνεται μια περιττή επένδυση αλλά μια επένδυση που είναι αναγκαία» τόνισε ο κ. Γκίκας.
«Χρηματοδότηση, αξιολόγηση, καινοτομία, πρέπει να εστιάσουμε σε αυτά και να δώσουμε κίνητρα στην αγορά για να έχει καινοτομία η χώρα» σημείωσε κλείνοντας.
Στη χρήση της καινοτομίας στα συστήματα Υγείας αναφέρθηκε ο Υπουργός Υγείας Κύπρου Μιχαήλ Δαμιανός. «Η καινοτομία αφορά και την ικανότητα να σκεφτόμαστε διαφορετικά και να δημιουργούμε νέες μεθόδους. Πρέπει κάθε πολίτης να έχει δικαίωμα στην υγεία» σημείωσε στην ομιλία τους στο συνέδριο ο Υπουργός Υγείας της Κύπρου, Μιχαήλ Δαμιανός.
Όπως είπε, η ΕΕ προσπαθεί να θεσπίσει καινοτόμους οργανισμούς ώστε να προστατευτεί η υγεία και να ενισχυθεί η προστασία των οργανισμών υγείας. Η πρόσβαση σε νέες θεραπείες είναι δύσκολη για τα μικρά κράτη γεγονός που είναι αντίθετο με την ισότητα και ισοτιμία που πρεσβεύει η Ευρώπη. «Στόχος είναι ο δίκαιος καταμερισμός φαρμάκων και η ανακάλυψη νεών θεραπειών και σε γονιδιακές ασθένειες και καρκίνους» τόνισε συμπληρώνοντας ότι «Τα κίνητρα πρέπει να στρέφονται στις ανάγκες των πολίτων. Η δουλειά αυτή πρέπει να ναι οικουμενική και οι πληροφορίες να μοιράζονται σε όλες τις κρατικές οργανώσεις».
Ο Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού, Άρης Αγγελής επεσήμανε ότι σε όλη την Ευρώπη υπάρχει η συζήτηση για την πρόσβαση των ασθενών στις νέες καινοτομίες.
«Πρέπει να ακολουθήσουμε τη νέα ιατρική τεχνολογία και τις καινοτόμες θεραπείες. Η πρόκληση κάθε χώρας είναι ότι η ζήτηση και η προσφορά γίνεται με μη αειφόρο τρόπο» σημείωσε συμπληρώνοντας ότι υπάρχει μια ολόκληρη δέσμη μέτρων που θα αρχίσουν άμεσα να εφαρμόζονται. Προκλητικό θέμα είναι η εξισορρόπηση της παροχής υγείας με βιώσιμο τρόπο και η δημιουργία κίνητρων για την φαρμακοβιομηχανία.
«Η Ελλάδα είναι μια χώρα υπέρ της καινοτομίας όπως είπε και ο υπουργός Υγείας και επίσης υπέρ της προστασίας των δεδομένων ενώ συνηγορούμε επί επιπλέον των άρθρων ενίσχυσης της ανθεκτικότητας» τόνισε ο κ. Αγγελής και συμπλήρωσε ότι το 56Α άρθρο είναι ένα σημαντικό εργαλείο που παρασχέθηκε στα κράτη μέλη ώστε να μπορούν να λανσάρουν ένα προϊόν στην αγορά τους και να ξεκινήσουν συζητήσεις, και να αρχίσουν διαδικασίες για να υπάρξουν καινοτόμες ιδέες και προϊόντα.
Τέλος για το κομμάτι της καινοτομίας είπε ότι υπάρχει ένα σχέδιο τροποποιήσεων για επενδύσεις και νομοθετικές αλλαγές. Έγινε μια πρώτη συνάντηση με τη φαρμακοβιομηχανία και αυτά τα 50 εκατ. ευρώ για την καινοτομία είναι ένα σημείο έναρξης. Φαίνονται λίγα ώστε να καλύψουμε όλες τις θεραπείες που χρειάζονται αλλά θα δούμε πως θα πάει.
Στη συζήτηση κατά τη 2η μέρα του συνεδρίου που ακολούθησε μεταξύ της Αναπληρώτρια Υπουργού Υγείας, Ειρήνης Αγαπηδάκη και του Καθηγητή Πολιτικής Υγείας, Κοσμήτωρ στη Σχολή Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Κυριάκου Σουλιώτη, πρωτοστάτησε το θέμα της πρόληψης των ασθενειών και το σημαντικό πρόγραμμα ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ που έχει θέσει σε εφαρμογή το Υπουργείο Υγείας.
Η Αναπληρώτρια Υπουργός επεσήμανε ότι για πρώτη φορά στην Ελλάδα από παρατηρητής γίναμε διαμορφωτής στον τομέα της πρόληψης. Από τους 6 εκατομμύρια μοναδικούς δικαιούχους τα 4 εκατομμύρια έχουν κάνει προληπτικές εξετάσεις, μέσω του προγράμματος όπως είπε. Οι εξετάσεις σύμφωνα με την κυρία Αγαπηδάκη έχουν ενσωματωθεί στη ζωή πολλών πολιτών. «Έχουμε καταφέρει ως χώρα να μειώσουμε τα τρανς λιπαρά και τα σάκχαρα στη διατροφή των παιδιών μας» και συνεχίζουμε σε συνεργασία με τη βιομηχανία.
Το να ανατρέψουμε το προφίλ της νόσου σε κάθε παιδί, το γεγονός ότι ανιχνεύθηκαν άτομα που είχαν καρδιολογικό πρόβλημα και άλλα τέτοια περιστατικά είναι πολύ σημαντικό, όπως εξήγησε και στόχος του υπουργείου είναι να φέρει το γιατρό στην πόρτα του πολίτη.
Στις αλλαγές που έχουν επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και συγκεκριμένα στα νοσοκομεία αναφέρθηκε ο Μάριος Θεμοστοκλέους, Υφυπουργός Υγείας λέγοντας ότι το 2024, ήταν η πρώτη χρονιά που είχαν προϋπολογισμούς το πρώτο δεκαήμερο του έτους και επίσης η πρώτη χρονιά που δεν ζήτησαν έξτρα χρηματοδότηση από το υπουργείο Οικονομικών στη μέση του έτους. Τα νοσοκομεία πλέον έχουν περισσότερα χρήματα, ακόμα και 70 εκατ. ευρώ ενώ και οι δωρεές βοηθάνε πάρα πολύ στον ετήσιο προϋπολογισμό.
Συζήτηση με τον Υπουργό Ανάπτυξης
«Το στοίχημα για όλη την Ελλάδα είναι να διαμορφώσει ένα νέο παραγωγικό πρότυπο. Χρειαζόμαστε λιγότερες δαπάνες. Η φαρμακοβιομηχανία της Ελλάδας αναπτύσσεται δυναμικά ξεπερνώντας το 3% του ΑΕΠ» τόνισε ο Υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος κατά τη διάρκεια του συνεδρίου συμπληρώνοντας ότι πρέπει να βρεθούν κίνητρα για νέες στρατηγικές επενδύσεις.
«Έχουμε δώσει σοβαρά φορολογικά κίνητρα. Πολλές πολυεθνικές επιχειρήσεις επενδύουν σε φαρμακευτικές εταιρείες, αλλά θα ήταν πιο παραγωγική και η συνύπαρξη με μεμονωμένες μονάδες. Πιστεύω πολύ στην συνεχή συνύπαρξη. Δεν μπορείς να αντιμετωπίζεις πλέον αποσπασματικά τα πράγματα. Πολλά εκατομμύρια ευρώ έχουν επενδυθεί άσκοπα χωρίς αποτέλεσμα. Όταν πήγα στο υπουργείο και δεν είχαμε πια τα προγράμματα ΕΣΠΑ οι συνεργάτες μου κι εγώ νιώσαμε ότι δεν έχουμε χρήματα να δώσουμε για επενδύσεις. Ωστόσο, ανακάλυψα ότι από το 2004 έως το 2019 τα κεφάλαια που δόθηκαν για επενδύσεις δεν επενδύθηκαν ποτέ. Δίνω αγώνα να πάρουμε πίσω αυτά τα λεφτά. Μέχρι τώρα έχουμε πάρει 80 εκατ. ευρώ.
Και όπως ανακοίνωσε, με χρήματα του υπουργείου Ανάπτυξης θα γίνει στη Θεσσαλονίκη το Κέντρο Καινοτομίας και συγκεκριμένα από τα χρήματα που παίρνει πίσω το υπουργείο από αυτά που δεν επενδύθηκαν και πάρθηκαν από επενδυτές. «Ετοιμάζουμε στη Θεσσαλονίκη ένα νέο καινοτόμο σχέδιο συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, το οποίο λόγω έλλειψης πόρων θα χρηματοδοτηθεί από τα κρατικά έσοδα» είπε χαρακτηριστικά.
Ανακοίνωσε επίσης, ότι μέσα στον Οκτώβριο πρέπει να συζητήσουν για τα κοινά δεδομένα που υπάρχουν μεταξύ υπουργείου Ανάπτυξης και της φαρμακοβιομηχανίας για να ενισχυθεί η έρευνα και η καινοτομία. «Η συνεργασία με το επιμελητήριο θα είναι πολύ εποικοδομητική, για να κάνουμε το κοινό μας όραμα πραγματικότητα» σημείωσε.
Η Πρόεδρος στην Επιτροπή Φαρμακευτικών Εταιρειών στο Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο και Πρόεδρος του PhARMA Innovation Forum – PIF, Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη, επεσήμανε στον υπουργό ότι μια χώρα σαν την Ελλάδα για να σταθεί δίπλα σε άλλες χρειάζεται να κάνει βήματα σταθερά και μεγάλα αλλά χρειάζεται ένα πλαίσιο σταθερότητας και προβλεψιμότητας.
Σύμφωνα με την κυρία Μπαρμπετάκη, η ελληνική βιομηχανία χρειάζεται την τεχνογνωσία που προσφέρουν οι φαρμακοβιομηχανίες. Θα ήταν πρόσφορο για την χώρα, όπως είπε, να επενδύουμε σε νέα κινήματα και να είμαστε μέρος τους ώστε να μπορούμε να τα ενσωματώσουμε έπειτα στην χώρα μας. Σαν καινοτόμες επιχειρήσεις χρειαζόμαστε ένα πλάνο σταθερότητας. Για τις καινοτόμες επιστήμες και τη βιοτεχνολογία το νέο μοντέλο είναι οι γνώσεις, η τεχνολογία, η έρευνα και τα δεδομένα.
Στρεφόμενος προς τον υπουργό ο Πρόεδρος στην Επιτροπή Εταιρειών Ιατροτεχνολογικού Εξοπλισμού και Διαγνωστικών στο Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, Σπύρος Γκίκας, επεσήμανε ότι η καλή υγεία είναι ανάπτυξη και η σημαντικότερή υποδομή.
«Πρέπει να δούμε την ανάπτυξη αυτή και σε ένα πλαίσιο που είναι άυλο. Οι εταιρείες του χώρου μας προσδίδουν κέρδος σε όλη την αγορά, αυξάνουν τις θέσεις εργασίας, επενδύουν σε νέα καινοτόμα προϊόντα, προσφέρουν υπηρεσίες υγείας» τόνισε.
Σύμφωνα με τον κ. Γκίκα, η συνεργασία των πανεπιστημίων με την βιομηχανία θα ναι πολύ χρήσιμες εφόσον όμως έχει προηγηθεί η διαμόρφωση ενός κατάλληλου σχεδίου.
Στη συζήτησε που διεξήχθη ο δημοσιογράφος των ΝΕΩΝ και του SKAI κ. Παύλος Τσίμας έθεσε στον καθηγητή Ηλία Μόσιαλο το ερώτημα για το ποιες είναι οι προκλήσεις στο άμεσο μέλλον, δεδομένης και της γήρανσης του πληθυσμού.
Ο καθηγητής Ηλίας Μόσιαλος τόνισε ότι η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί μείζον παγκόσμιο πρόβλημα, με την Ελλάδα στην 3η χειρότερη θέση και δυστυχώς δεν έχουμε πολλούς νεότερους ανθρώπους να στηρίξουν τους άνω των 65 ετών.
Αναφέρθηκε στην ανάγκη ενίσχυσης των μέτρων για τον περιορισμό της συνταγογραφησης αντιβιοτικών και είπε ότι η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών τα χρήζει μη λειτουργικά. Στο πλαίσιο της ομιλίας του ο Καθηγητής τόνισε ότι τα εμβόλια πρέπει να θεωρούνται παγκόσμιο αγαθό.
Σχετικά με τα νέα φάρμακα εξήγησε ότι η Κίνα παρόλο που έχει πολλαπλάσιο πληθυσμό από την Αμερική και από μας έχει τον μικρότερο καταμερισμό δαπάνης σε φάρμακα επειδή η παραγωγή τους γίνεται με γρήγορες μεθόδους και μέσα σε αυτή. Το 1/3 πλέον των νέων φαρμάκων βγαίνουν στην Κίνα και ο λόγος είναι γιατί είναι πιο εύκολο να βγουν εκεί. Δεν είναι τυχαίο ότι μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες κάνουν συμπράξεις με κινεζικές. Αν η Ευρώπη καταφέρει να έχει κοινό διοικητικό σύστημα μπορεί να αυξήσει τον πληθυσμό όπως η Κίνα.
Επεσήμανε πως η Ευρώπη υστερεί σε δεδομένα υγείας σε σχέση με την Κίνα και ότι η Ελλάδα, με τον ενιαίο ασφαλιστικό φορέα της, έχει τη δυνατότητα συγκέντρωσης και αξιοποίησης στοιχείων.
Τόνισε επίσης την ανάγκη δημιουργίας βιοτράπεζας ώστε να έχουμε στοιχεία για να μπορούμε να κάνουμε χρήση της εξατομικευμένης θεραπείας, και την ένταξη της τεχνητής νοημοσύνης στην ιατρική εκπαίδευση. «Πως θα χρησιμοποιήσει ένα επιστήμονας τις νέες τεχνολογίες χωρίς να τις γνωρίζει» διερωτήθηκε.
Τέλος, ανέφερε ότι υπάρχει ανισορροπία στις ιατρικές ειδικότητες (περισσότεροι πλαστικοί και οφθαλμίατροι από ογκολόγους και παθολόγους) και πως απαιτούνται αλλαγές στο πρόγραμμα σπουδών ώστε το σύστημα υγείας να ανταποκριθεί στις ανάγκες της επόμενης δεκαετίας.
