Τόσοι είναι οι άνθρωποι που χάνουν τη ζωή τους κάθε εβδομάδα στους δρόμους της Ευρώπης.
Μια νέα έκθεση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (European Transport Safety Council – ETSC), ενεργό Μέλος του οποίου αποτελεί το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς», παρουσιάζει στασιμότητα στην πρόοδο για την οδική ασφάλεια τα τελευταία 4 χρόνια. Ο Οργανισμός αυτός υποστηρίζει ότι οι κυβερνήσεις χρειάζονται ισχυρή πολιτική βούληση, επείγοντα μέτρα και ουσιαστικές επενδύσεις για ασφαλείς υποδομές προκειμένου να μειωθούν οι 500 θάνατοι που λαμβάνουν χώρα κάθε εβδομάδα στους δρόμους της Ευρώπης. Ο εβδομαδιαίος αριθμός θανάτων από τροχαία συμβάντα στην Ευρώπη είναι ίδιος με αυτόν της σύγκρουσης δύο επιβατικών αεροπλάνων όπου χάνουν τη ζωή τους όλοι οι επιβαίνοντες.
Η τελευταία Ετήσια Έκθεση Δείκτη Οδικής Ασφάλειας (PIN) καταδεικνύει ότι τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παλεύουν να κάνουν την διαφορά: 25.250 έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία συμβάντα το 2017 στην Ευρώπη. Παρόλο που οι θάνατοι από τροχαία μειώθηκαν κατά 2% πέρυσι, η συνολική μείωση τα τελευταία τέσσερα χρόνια από το 2013 είναι μόνο 3%.
Το παραπάνω ποσοστό είναι σημαντικά μικρότερο από την ετήσια μείωση κατά 6,7% που απαιτείται προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης των τροχαίων θανάτων στο μισό τη δεκαετία μέχρι το 2020.
Μέχρι τώρα, η Εσθονία και η Ελλάδα είναι οι μόνες Ευρωπαϊκές χώρες που φαίνεται να φθάνουν αυτόν το στόχο. Για πρώτη φορά στα 12 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του Ετήσιου Δείκτη Οδικής Ασφάλειας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών δεν θα παραδώσει Βραβείο για την πρόοδο και ηγεσία στον τομέα της οδικής ασφάλειας σε καμία χώρα.
Προς μια θετική εξέλιξη, τον προηγούμενο μήνα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε νέα νομοθεσία σχετικά με την οδική ασφάλεια, η οποία θα μπορούσε να αποτρέψει πάνω από 2.000 θανάτους ετησίως μέχρι το τέλος της επόμενης δεκαετίας χάρη στα αυστηρότερα πρότυπα για τις υποδομές και τα οχήματα.
Πρέπει, όμως, τα Ευρωπαϊκά κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να αποδεχτούν τις προτάσεις, καθώς και να σχεδιαστεί μια σειρά από άμεσα μέτρα ώστε να σημειωθεί σημαντική πρόοδος σύντομα.
Ο κύριος Antonio Avenoso, Εκτελεστικός Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών, είπε τα εξής: « Εάν δύο επιβατικά αεροπλάνα έπεφταν κάθε εβδομάδα στην Ευρώπη, τότε η δημόσια και πολιτική απάντηση στην πρόκληση αυτή θα ήταν άμεσες μεταρρυθμίσεις. Και οι βελτιώσεις στην ασφάλεια των αεροπορικών μεταφορών τα τελευταία πενήντα χρόνια στην Ευρώπη ήταν αυτό ακριβώς: μεταρρυθμίσεις.
Τώρα, χρειαζόμαστε ένα παρόμοιο σύστημα προσέγγισης, ευρείας εμβέλειας, για την οδική ασφάλεια. «Τον προηγούμενο μήνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τολμηρά μέτρα για ασφαλέστερα οχήματα και ασφαλέστερες υποδομές. Αλλά αυτά τα μέτρα χρειάζονται πολιτική υποστήριξη από τα κράτη μέλη προκειμένου να μη λιμνάσουν και καθυστερήσουν. «Τον προηγούμενο μήνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τολμηρά μέτρα για ασφαλέστερα οχήματα και ασφαλέστερες υποδομές. Αλλά αυτά τα μέτρα χρειάζονται πολιτική υποστήριξη από τα κράτη μέλη προκειμένου να μη λιμνάσουν και καθυστερήσουν.
«Οι κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη πρέπει να παρουσιάσουν βελτίωση σε διάστημα μηνών, και όχι ετών, αποτελεσματικότερη επιβολή του νόμου και λήψη μέτρων με τη μορφή κατεπείγοντος, ώστε να μειωθούν οι βασικές αιτίες θανάτου και σοβαρών τραυματισμών, που είναι η υπερβολική ταχύτητα, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η απόσπαση προσοχής και η μη χρήση ζώνης ασφαλείας».
Η Ευρώπη συνολικά έχει μειώσει τον αριθμό των τροχαίων θανάτων κατά 20% κατά τη χρονική διάρκεια 2010-2017, ποσοστό κατά πολύ μικρότερο από το 38% που χρειάζεται για να πετύχει το στόχο της. Η Ελλάδα (-41%) και η Εσθονία (-39%) είναι οι μόνες Ευρωπαϊκές χώρες που έχουν καταφέρει να επιτύχουν αυτή τη μείωση. Η Νορβηγία, που δεν είναι κράτος μέλος της Ε.Ε., έχει μειώσει τους τροχαίους θανάτους κατά 49% από το 2010. Στην Ελλάδα, οι θάνατοι από τροχαία δυστυχήματα μειώθηκαν κατά 10%, από 824 το 2016 σε 739 το 2017. Από το 2010, οι θάνατοι έχουν μειωθεί κατά 41%. Παρόλα αυτά, ο ρυθμός θνησιμότητας των 69 θανάτων ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους είναι αρκετά υψηλότερος από τον μέσο Ευρωπαϊκό όρο των 50 θανάτων.
Η πρόοδος που σημειώθηκε στον αριθμό των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα στους ελληνικούς δρόμους, αποδίδεται στις αλλαγές που επήλθαν στη συμπεριφορά και τρόπο μετακίνησης των Ελλήνων λόγω της οικονομικής κρίσης, αλλά και λόγω των εκστρατειών ενημέρωσης και των προγραμμάτων εκπαίδευσης. Όμως, η βελτίωση στην οδική ασφάλεια οφείλεται μερικώς και στη σημαντική επέκταση του δικτύου των αυτοκινητοδρόμων, από 900 χλμ. το 2007 σε 2500 χλμ. το τέλος του 2017. Η κίνηση από το επαρχιακό οδικό δίκτυο μεταφέρθηκε στους νέους αυτοκινητόδρομους, δηλαδή σε ασφαλέστερους δρόμους. Ο καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Γεώργιος Γιαννής δήλωσε σχετικά ότι «η βελτίωση στις επιθεωρήσεις ελέγχου οχημάτων μετά τις ιδιωτικοποιήσεις, η αυστηρότερη εφαρμογή της νομοθεσίας της Ε.Ε. στους τομείς της ασφάλειας των οχημάτων και της κατάρτισης των οδηγών, καθώς και τα σχέδια για την ασφαλή κινητικότητα στις πόλεις που εισήγαγαν αρκετές τοπικές αρχές με επίκεντρο τις υποδομές, συνέβαλαν επίσης στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στην Ελλάδα.
Η σημαντική βελτίωση της οδηγικής συμπεριφοράς των Ελλήνων οδηγών (μη υπέρβαση ταχύτητας, λιγότερη επιθετικότητα) μπορεί να αποδοθεί στις κοινωνικές αλλαγές λόγω της οικονομικής κρίσης, καθώς και στις συστηματικές εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του ευρύτερου κοινού και τις εκπαιδευτικές δράσεις του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας ‘Πάνος Μυλωνάς’». Την τελευταία Έκθεση Δείκτη Οδικής Ασφάλειας σχολίασε η Πρόεδρος του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς», κυρία Βασιλική Δανέλλη – Μυλωνά: «Είναι εξαιρετικά σημαντικό για εμάς η Ελλάδα να είναι μία από τις δύο μοναδικές Ευρωπαϊκές χώρες που φαίνεται να φθάνουν το στόχο μείωσης τροχαίων δυστυχημάτων της Ε.Ε. μέχρι το 2020. Ιδιαίτερα, μάλιστα, καθώς η προσπάθεια του Ινστιτούτου όλα αυτά τα χρόνια ήταν συντονισμένη και εστιασμένη στην πρόληψη και τους νέους, με στόχο πάντα τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Όμως, το γεγονός ότι χώρες με υψηλότερο επίπεδο Οδικής Ασφάλειας κατέγραψαν τις χειρότερες επιδόσεις της δεκαετίας και ότι ο στόχος για δραστική μείωση των θανατηφόρων τροχαίων αποκλίνει από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, δεν μπορεί παρά να με λυπεί βαθύτατα. Είναι σήμερα επιτακτική η ανάγκη για συντονισμένες προσπάθειες και γόνιμες συνέργειες ανάμεσα σε όλους ανεξαιρέτως τους φορείς, ώστε να πετύχουμε τον κοινό μας στόχο, να μη χάνεται καμιά ανθρώπινη ζωή στο δρόμο».
