Η άσκηση είναι πιο απλή από όσο νομίζεις (και πιο ακριβή από όσο σου λένε…)
Τον τελευταίο καιρό οι περισσότεροι πολίτες ασχολούνται με τις μεγάλες αλλαγές που θα συμβούν στην Ελληνική αγορά ρεύματος. Είναι μπερδεμένοι από όσα ακούνε και διαβάζουν, έχουν χαθεί ανάμεσα στους μαθηματικούς τύπους και τις αναλύσεις κάθε ειδικού και μη. Το βασικό πρόβλημα όμως είναι ένα: Οι περισσότεροι απλά περιγράφουν τους όρους και δεν μπαίνουν στην ουσία, οι ειδικοί τα λένε δυσνόητα, οι άσχετοι δεν ξέρουν τι λένε, κάποιοι βρίζουν όσους διαμαρτύρονται και γενικά δεν βρίσκεις κάποιον που να σου λέει απλά και ξεκάθαρα τι σε περιμένει…
Ασχολούμαι με την πράσινη ενέργεια και τις αγορές ρεύματος από το 2009 (στη Ρουμανία, που είναι δεκαετίες μπροστά από την Ελλάδα στο θέμα αυτό), έψαξα, ρώτησα, μίλησα με ανθρώπους που ξέρουν καλύτερα από εμένα τη δική μας αγορά και τις ιδιαιτερότητές της και πιστεύω πως διαβάζοντας το κείμενο αυτό θα κατανοήσεις και εσύ τα πάντα, εύκολα και ξεκάθαρα.
(Συζήτησα το θέμα με πολλούς, όμως τις πιο χρήσιμες πληροφορίες τις πήρα από την εταιρεία Δέλτα Ενεργειακοί Σύμβουλοι, στην οποία με συνέστησαν αναγνώστες μου, όταν τους ρώτησα δημόσια).
Με δεδομένο πως ήμουν ο πρώτος στην Ελλάδα που πριν από 15 μήνες σου εξήγησα την ανάγκη να έχεις ενεργειακό σύμβουλο (και κοστολόγο), μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι κάτι είχα καταλάβει για το τι έρχεται. Έλα λοιπόν σήμερα να δούμε το θέμα των αλλαγών της ενέργειας και να καταλάβεις ακριβώς τι συμβαίνει, μέσα από απλές ερωτήσεις και απαντήσεις:
1. Γιατί έπρεπε να γίνει αυτή η αλλαγή;
Η κεντρική ιδέα είναι σωστή: Η αγορά ήταν γεμάτη με δεκάδες διαφορετικά πακέτα χρεώσεων. Σχεδόν όλα διαφημίζονταν ως «τα πιο φθηνά της αγοράς», όμως μετά από λίγο καιρό γίνονταν πανάκριβα, με τον καταναλωτή απλά να μην το καταλαβαίνει / να μη μπορεί να αντιδράσει. Η σκέψη του υπουργού κ. Σκυλακάκη να ομαδοποιήσει τα πακέτα σε 4 κατηγορίες δεν ήταν λάθος. Αν θα καταφέρει να δημιουργήσει σύγκριση και καλύτερες τιμές, θα το δούμε…
Πχ μέχρι τώρα σε πάρα πολλά πακέτα χρεώσεων για να πάρει κάποιος την έκπτωση του τελευταίου μήνα, θα έπρεπε να πληρώσει και τον επόμενο κλπ = υπήρχε πρόβλημα.
2. Γιατι τώρα;
Μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και την εκτόξευση των τιμών ενέργειας στην Ελληνική αγορά η κυβέρνηση εισήγαγε διάφορα πακέτα στήριξης για τους πολίτες, για να μην κληθούν να πληρώσουν όλο το ποσό της αύξησης. Τώρα πλέον η στήριξη αυτή θα σταματήσει, μιας και κόστισε αρκετά δις Ευρώ στο κράτος = είναι η ώρα να πληρώσουμε με βάση τη νέα πραγματικότητα…
(Μη με ρωτάς αν είναι σωστό ή λάθος, τα γεγονότα σου καταγράφω…)
3. Πώς υπολογίζεται το κόστος του τιμολογίου ρεύματος που πληρώνουμε;
- Το μεγαλύτερο τμήμα του ποσού είναι το κόστος του ρεύματος
- Επίσης σημαντικές είναι οι υπόλοιπες χρεώσεις, υπέρ δήμων, ΕΡΤ, το κόστος για να στηρίξουμε την πράσινη ενέργεια στην Ελλάδα κλπ. Τα ποσά αυτά δεν αλλάζουν και δεν μας αφορούν.
4. Πώς υπολογίζεται το κόστος του ρεύματος; Λειτουργεί η «ελεύθερη αγορά»;
Θεωρητικά το κόστος του ρεύματος διαμορφώνεται με βάση την ελεύθερη αγορά, για την οποία όμως προσωπικά δεν θα ορκιζόμουν ότι λειτουργεί χωρίς στρεβλώσεις. Δεν σε ζαλίζω με λεπτομέρειες, απλά κράτα στο μυαλό σου πως στην πράξη αν κάποιος θέλει να «κερδοσκοπήσει», θα το κάνει μέσω της αγοράς, δεν θα χρειαστεί να φτάσει σε εσένα.
Όλα θα υπολογίζονται με βάση τις επίσημες τιμές ενέργειας και τη διαμόρφωσή τους κάθε μέρα, εβδομάδα και μήνα. Το πώς διαμορφώνονται αυτές… ας το αφήσουμε προς το παρόν.
5. Ποια είναι η κεντρική ιδέα του νέου συστήματος;
Η δομή του νέου αυτού τρόπου τιμολόγησης της ενέργειας είναι ξεκάθαρη: Ο καταναλωτής αναλαμβάνει το ρίσκο της διακύμανσης της τιμής του ρεύματος. Όταν δεν συμβαίνει αυτό (μπλε τιμολόγιο) ο καταναλωτής πληρώνει ένα μεγάλο επιπλέον ποσό, για να μπορεί η εταιρεία που του πουλάει το ρεύμα να καλυφθεί σε περίπτωση απότομων μεγάλων ανατιμήσεων.
6. Ποια είναι τα τιμολόγια;
Η κυβέρνηση έφτιαξε 4 κατηγορίες τιμολογίων, στις οποίες θα πρέπει να προσαρμοστούν όλες οι εταιρείες:
Δύο κατηγορίες έχουν σταθερές / «ίσως προβλέψιμες» τιμές:
- Το μπλε τιμολόγιο, με κλειστή τιμή για μεγάλο χρονικό διάστημα, πχ για 1 χρόνο
- Το πράσινο τιμολόγιο, με «κλειστή τιμή» που ανακοινώνεται κάθε μήνα. Είναι «κλειστή» αν η τιμή του ρεύματος κινηθεί σε συγκεκριμένες τιμές. Αν περάσει τις τιμές αυτές, τότε ο καταναλωτής θα πληρώσει περισσότερο, ενώ αν πέσει κάτω από τις τιμές αυτές, ο καταναλωτής θα πληρώσει λιγότερο. (Παρακάτω παράδειγμα)
Δύο κατηγορίες έχουν τιμές «χρηματιστηρίου»:
- Το κίτρινο τιμολόγιο θα είναι απόλυτα συνδεδεμένο με τις διακυμάνσεις των τιμών της ενέργειας στην ελεύθερη αγορά. Εδώ θα υπάρχουν οι υποκατηγορίες όπου κάποιος θα μπορεί να μάθει την τιμή εκ των προτέρων, ή μετά την κατανάλωσή του
- Το πορτοκαλί τιμολόγιο θα αφορά (προαιρετικά) τους καταναλωτές με ψηφιακό μετρητή. Η τιμή θα διαμορφώνεται με βάση την κατανάλωση, ακόμη και κάθε ώρα.
7. «Αυτά τα διάβασα και εγώ. Θα μου τα αποκρυπτογραφήσεις, ή τζάμπα σε διαβάζω;»
Έλα λοιπόν να το πιάσουμε το θέμα από πρακτικής πλευράς, με κάποιες υποθετικές τιμές και παραδείγματα για να καταλάβεις τι έρχεται, χωρίς να σε μπερδέψω με εξισώσεις (που ακόμη και αυτοί που ξέρουν να τις λύσουν, δεν ξέρουν να σου πουν σε τι θα οδηγήσουν).
Ας υποθέσουμε λοιπόν πως το ρεύμα θα έχει στην αγορά ενέργειας κόστος (πχ) 0,10 Ευρώ / KWh…
Μπλε τιμολόγιο:
- Έρχεται και σου λέει ο προμηθευτής σου: «Αν θέλεις σταθερή τιμή, επειδή δεν ξέρω πώς θα κινηθεί η αγορά, θα πληρώσεις το ρεύμα με (πχ) 0,15 Ευρώ / MWh. Θα σου βάλω ένα μεγάλο premium πάνω στην τιμή της αγοράς, για να είμαι καλυμμένος σε περίπτωση απότομων μεταβολών».
- Ουσιαστικά εδώ «ασφαλίζουμε με ακριβό ασφάλιστρο» την τιμή που θα πληρώσουμε.
- Πληρώνουμε περισσότερα, στην αρχή νιώθουμε άβολα επειδή «πληρώνουμε πολλά», αλλά ξέρουμε ότι «αυτό είναι και δεν έχω να φοβηθώ κάτι άλλο».
(Αυτή θα είναι η δικιά μου επιλογή, για να κοιμάμαι ήσυχα το βράδυ, επειδή αντέχω να πληρώσω λίγο περισσότερο και δεν έχω χρόνο και νεύρα να παρακολουθώ καθημερινά τις τιμές).
Πράσινο τιμολόγιο:
- (Αποφεύγοντας να σε ζαλίσω με συντελεστές και ποσοστά) εδώ ο προμηθευτής σου λέει: «Θα σου δώσω σταθερή τιμή (πχ) 0,12 Ευρώ / KWh, όμως αυτή η τιμή θα ισχύει αν το ρεύμα στην αγορά κινηθεί από 0,10 ως 0,13 Ευρώ / KWh. Αν κινηθεί πιο κάτω από τα 0,10, θα πάρεις πίσω λεφτά. Αν περάσει τα 0,13, θα περάσεις από το ταμείο για να πληρώσεις τη διαφορά»
- Ουσιαστικά εδώ έχουμε όχι μία σταθερή και προβλέψιμη τιμή, αλλά μία τιμή «μισοσταθερή / μισοχρηματιστηριακή»
- Αν επιλέξεις το τιμολόγιο αυτό, πρόσεξε κάτι απλό: Τα όρια τιμών με βάση τα οποία θα ισχύει η τιμή που παίρνεις. Αν πχ στο παραπάνω παράδειγμα
- Ο Α προμηθευτής σου πει «εγώ στο πουλάω με 0,12 και σε καλύπτω από το 0,10 ως το 0,13»
- Ο Β προμηθευτής σου πει «εγώ στο πουλάω με 0,13 και σε καλύπτω από το 0,10 ως το 0,16»
- Και ο Γ προμηθευτής σου πει «εγώ στο πουλάω με 0,09 και σε καλύπτω από το 0,05 ως το 0,10»
- … τότε αν τελικά η τιμή διαμορφωθεί χαμηλά, καλύτερος είναι ο Γ. Αν όμως η τιμή πάει στα 0,16, ο Γ θα γίνει ο πιο ακριβός
(Αν δεν πας σε ενεργειακό σύμβουλο για την άσκηση, τότε επειδή δεν σε κόβω για «ενεργειακό μέντιουμ» δες με προσοχή ποιος σε καλύπτει στο κακό σενάριο. Το καλό το ξέρουμε όλοι, όμως μία απότομη αλλαγή τιμής μπορεί να σου κοστίσει πανάκριβα).
.gif?rand=8371)
