Η αποτυχία δεν είναι κάτι σπάνιο που βιώνουν οι λίγοι και άτυχοι. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, πρόκειται για μία μόνιμη –αν και σπανίως θανάσιμη– κατάσταση. Στην πραγματικότητα, είναι πιθανό να έχεις ήδη αποτύχει, ή θα το κάνεις σύντομα (ίσως παρουσίασες ένα προϊόν που δεν πούλησε, δεν πήρες την προαγωγή που περίμενες, τα πήγες χάλια σε μια παρουσίαση, ή χιλιάδες άλλα παραδείγματα). Δείτε πώς να μετατρέψετε μία μεγάλη αναποδιά σε ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία:
√ Συνειδητοποίησε ότι η καινοτομία απαιτεί αποτυχία. Σε έναν κόσμο όπου το συγκριτικό πλεονέκτημα δεν κρατάει πολύ, οι επιτυχημένες εταιρείες πρέπει να ενσωματώσουν την καινοτομία στις καθιερωμένες διαδικασίες τους. Όμως κάθε είδους καινοτομία εμπεριέχει ρίσκο και απαιτεί να δοκιμάζεις νέα πράγματα – και αυτό προϋποθέτει αποτυχία. Όταν έχεις ποσοστό επιτυχίας 100% σημαίνει ότι δεν κάνεις απολύτως τίποτα. Ο στόχος, λέει ο Eric Ries, γνωστός για το «The Lean Startup», είναι να δημιουργήσεις ένα ελάχιστα βιώσιμο προϊόν το οποίο αναμένεις να επαναλάβεις με το χρόνο. Κατά κάποιο τρόπο, πρόκειται για μία αναδιατύπωση: δεν είναι τόσο ότι δημιουργείς κάτι (όπως ένα προϊόν ή μια υπηρεσία), αλλά ότι σταθερά βελτιώνεις μία σειρά προσχεδίων.
√ Το αφήγημα της αποτυχίας σας. Όταν έγραψα ένα άρθρο λίγο παλαιότερα σχετικά με κάποιον που σχετίζεται με τις χρηματαγορές των ΗΠΑ και ανέφερα το γεγονός ότι κατηγορήθηκε και στη συνέχεια απαλλάχθηκε, κατά τη διάρκεια της κρίσης, έλαβα μία επιστολή σε σκληρό ύφος από τη γυναίκα του: Γιατί έπρεπε να συμπεριλάβεις το συγκεκριμένο περιστατικό; Βέβαια, από τη στιγμή που ο ίδιος είχε γράψει για την εμπειρία του στο βιβλίο του (δίνοντας τα πιο ζουμερά σημεία της ιστορίας), δεν κατάλαβα ότι προσπαθούν ακόμη να την κρύψουν. Όμως οι συνήθειες, όπως το ότι πρέπει να δείχνεις τέλειος είναι δύσκολο να κοπούν.
√ Κατάλαβε ότι η αποτυχία είναι μία συνεχής διαδικασία. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσεις ότι η αποτυχία δεν είναι κάτι που συμβαίνει «μια κι έξω», όπως όταν ανεβαίνεις ένα βουνό και μένεις στην κορυφή. Αντιθέτως, πρόκειται για μία συνεχή διαδικασία. Στην ίδια ημέρα αυτή την άνοιξη, δέχτηκα απόρριψη από δύο υποτροφίες για τις οποίες είχα κάνει αίτηση. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είμαι επιτυχημένος, καθώς σε άλλους τομείς –στη συγγραφή βιβλίων, στις παρουσιάσεις, στην παροχή συμβουλών και στη διδασκαλία– τα πηγαίνω περίφημα. Όμως οι μεγάλοι στόχοι είναι ακριβώς αυτό: πράγματα εκτός του γνωστικού σου αντικειμένου που μπορεί να τα καταφέρεις, μπορεί και όχι. Στόχος σου, όπως δείχνουν οι έρευνες, θα πρέπει να είναι να κάνεις «καινούργια και διαφορετικά λάθη». Και αν θέλουμε να το κάνουμε ασφαλέστερο για να το δοκιμάσουν και άλλοι, θα πρέπει να έχουμε την πρόθεση να μιλάμε για την αποτυχία σε ενεστώτα χρόνο – όχι σαν κάτι που μας συνέβη πριν πολύ καιρό.
Σε όλους μας αρέσουν οι ελκυστικές ιστορίες επιτυχίας για «αποτυχημένους» επιχειρηματίες όπως ο Kevin Systrom, ο οποίος έκλεισε την αποτυχημένη του εφαρμογή Burbn και την μετέτρεψε στο αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων Instagram, ή τον Ben Silbermann του Pinterest, το οποίο ξεκίνησε ως Tote, ένας ιστότοπος αγορών μέσω κινητών τηλεφώνων, ο οποίος αντιμετώπιζε προβλήματα. Η αποτυχία κάνει την επιτυχία εφικτή, όχι όμως λόγω της πιθανότητας να υπάρξουν τρελά κέρδη.
Αντιθέτως, η αποτυχία ανοίγει το διάλογο για να δείξει ότι δεν χρειάζεται να είμαστε τέλειοι. Στην πραγματικότητα δεν μπορούμε. Πρέπει να μιλήσουμε ειλικρινά και ανοιχτά – να μας γνωρίσουν, ώστε η αποτυχία και τα λάθη να λάβουν τη σωστή ερμηνεία. Δεν μπορούμε να φοβόμαστε να αναγνωρίσουμε ότι, καθώς μεγαλώνουμε, η αποτυχία δεν είναι ανωμαλία. Συμβαίνει καθημερινά.
*Η Dorie Clark είναι σύμβουλος στρατηγικής και ομιλητής για πελάτες όπως η Google, το πανεπιστήμιο Yale, η Microsoft και η Παγκόσμια Τράπεζα. Έχει γράψει το «Reinventing You: Define Your Brand, Imagine Your Future».
