Συγκρατημένη άνοδο στις 84 μονάδες σημείωσε ο γενικός δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕΑΣΕ/ICAP-CEO General Index) το 4ο τρίμηνο του 2011, όπως καταγράφηκε από την 3μηνιαία έρευνα που διεξάγεται στους Διευθύνοντες Συμβούλους/Γενικούς Διευθυντές των μεγαλυτέρων ελληνικών επιχειρήσεων από την Εταιρεία Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ) σε συνεργασία με την ICAP Group. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε την περίοδο 20/12/2011 έως 09/01/2012. Ο δείκτης επηρεάστηκε κατά ένα μέρος θετικά από την σταθεροποίηση της πολιτικής κατάστασης με τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης που ανέλαβε να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της χώρας προς τους δανειστές στο πλαίσιο του νέου τριετούς οικονομικού προγράμματος 2012-2014, ωστόσο το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο πρέπει να λειτουργήσουν οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα εξακολουθεί να επιδρά αρνητικά.
Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης παρέμεινε στα ίδια επίπεδα έναντι του προηγούμενου τριμήνου, ενώ η αναστροφή της καθοδικής πορείας του δείκτη προσδοκιών και η διαμόρφωση του στις 97 μονάδες οφείλεται στην μείωση του ποσοστού των CEOs που προβλέπουν δυσμενέστερες μελλοντικές εξελίξεις.
Αναλυτικά, οι επιμέρους δείκτες καταγράφουν τις παρακάτω εξελίξεις για το 4ο τρίμηνο του 2011:
Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης της χώρας διαμορφώθηκε στις 96 μονάδες με το συντριπτικό ποσοστό των CEOs (96%) να θεωρεί ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας είναι δυσμενέστερη έναντι του περασμένου έτους. Οι προσδοκίες των CEOs για την οικονομική κατάσταση της χώρας ένα έτος μετά αποτυπώνονται στην άνοδο του δείκτη στις 115 μονάδες. Την εξέλιξη του δείκτη επηρέασε θετικά η αύξηση σε 10% του ποσοστού των CEOs που αισιοδοξούν ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας θα βελτιωθεί στο επόμενο έτος, έναντι 7% το προηγούμενο τρίμηνο.
Ο δείκτης της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης του κλάδου στον οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις σημείωσε πτώση και επανήλθε στα επίπεδα του 2ου τριμήνου του 2011. Αξιοσημείωτη είναι η διακύμανση του δείκτη κατά τα τελευταία 5 τρίμηνα η οποία αποτυπώνει την αστάθεια που αντιμετωπίζουν οι κλάδοι της ελληνικής οικονομίας. Ο δείκτης προσδοκιών παρουσίασε μικρή άνοδο στις 105 μονάδες, ωστόσο το 54% των CEOs πιστεύουν ότι θα επιδεινωθεί η οικονομική κατάσταση του κλάδου που δραστηριοποιούνται. Ειδικότερα, οι CEOs των εμπορικών επιχειρήσεων θεωρούν ότι οι εξελίξεις στο εμπόριο θα είναι δυσμενέστερες έναντι των λοιπών τομέων κατά το επόμενο έτος.
Παραμένει το κλίμα απαισιοδοξίας στους CEOs για την τρέχουσα πορεία των επιχειρήσεων που διοικούν, με τον δείκτη να σημειώνει νέα πτώση στο 4ο τρίμηνο του 2011 στις 48 μονάδες. Ωστόσο, στη βιομηχανία το ποσοστό των CEOs που θεωρεί ότι επιδεινώθηκε η τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων μειώθηκε αισθητά σε 49% έναντι 60% το προηγούμενο τρίμηνο. Οι προσδοκίες των CEOs για την οικονομική κατάσταση της εταιρείας τους το επόμενο έτος είναι ελάχιστα δυσμενέστερες έναντι του προηγούμενου τριμήνου. Ο δείκτης διαμορφώθηκε στις 88 μονάδες έναντι 92 του προηγούμενου τριμήνου. Οι προσδοκίες μελλοντικής επιδείνωσης είναι εμφανέστερες στη βιομηχανία όπου το ποσοστό των CEOs που αισιοδοξούν ότι θα βελτιωθεί η κατάσταση των εταιρειών τους το επόμενο έτος μειώθηκε σε 18% έναντι 29% το προηγούμενο τρίμηνο. Πρόκειται για την σημαντικότερη μείωση έναντι των λοιπών τομέων. Παράλληλα, 1 στους 2 CEOs εκτιμά ότι η κατάσταση τον επόμενο χρόνο θα παραμείνει ίδια.
Ο δείκτης τρεχουσών δαπανών για επενδύσεις παγίου κεφαλαίου παρουσίασε οριακή άνοδο κατά δύο μονάδες. Αξιοσημείωτη είναι η αύξηση σε 42% του ποσοστού των CEOs που δήλωσε ότι η τρέχουσα επενδυτική δαπάνη των επιχειρήσεων παρέμεινε σταθερή σε σύγκριση με ένα έτος πριν, έναντι 27% το προηγούμενο τρίμηνο. Το 39% των CEOs εκτιμά ότι η επενδυτική δαπάνη των επιχειρήσεων ένα έτος μετά θα είναι χαμηλότερη έναντι της τρέχουσας. Το ποσοστό αυτό είχε διαμορφωθεί σε 45% το προηγούμενο τρίμηνο και στη μείωσή του οφείλεται η άνοδος του δείκτη επενδυτικών προσδοκιών στις 90 μονάδες.
Ο δείκτης για την τρέχουσα απασχόληση παρουσίασε άνοδο στις 54 μονάδες έναντι 47 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δήλωσε ότι η απασχόληση στις επιχειρήσεις είναι μικρότερη σε σύγκριση με ένα έτος πριν ανήλθε σε 42% έναντι 50% το προηγούμενο τρίμηνο. Η μείωση αυτή επηρέασε θετικά τον δείκτη. Ο δείκτης προσδοκιών απασχόλησης σημείωσε μικρή άνοδο στις 84 μονάδες από 79. Οι θετικότερες προσδοκίες καταγράφονται στη βιομηχανία όπου το ποσοστό των CEOs που προβλέπουν μικρότερο αριθμό εργαζομένων συρρικνώθηκε σε 45% έναντι 66% το προηγούμενο τρίμηνο.
Εκτός των βασικών ερωτήσεων που υποβάλλονται κάθε τρίμηνο στους CEOs, ζητήθηκε επιπλέον η γνώμη τους σχετικά με τον χρόνο διεξαγωγής των επόμενων εθνικών εκλογών. Μόλις το 9% δήλωσε ότι θα πρέπει να πραγματοποιηθούν όχι αργότερα από τον Μάρτιο του 2012 όπως είχε συμφωνηθεί από τα κόμματα που στηρίζουν την παρούσα κυβέρνηση. Ωστόσο, ποσοστό 53% (που αυξάνεται στο 59% για το εμπόριο) συμφωνεί ότι πρέπει να γίνουν όταν ολοκληρωθεί το έργο της κυβέρνησης ακόμα και αν αυτό συμβεί μετά τον Μάρτιο του 2012. Αξιόλογο ποσοστό των CEOs (38%) θεωρεί ότι η κυβέρνηση πρέπει να παραμείνει μέχρι τη συνταγματική λήξη της θητείας της παρούσας Βουλής, δηλαδή μέχρι τον Οκτώβριο του 2013, μερίδιο που αυξάνεται σε 47% για τη βιομηχανία, ενώ μειώνεται στο 30% για το εμπόριο.
Για την πορεία του δείκτη ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index ο Μιχάλης Παγίδας, Πρόεδρος Δ.Σ. ΕΑΣΕ, δήλωσε:
«Την ισχυρή πεποίθησή τους ότι εθνικές εκλογές θα πρέπει να γίνουν αφότου η κυβέρνηση συνεργασίας με πρωθυπουργό τον Λουκά Παπαδήμο ολοκληρώσει το έργο της, διατυπώνουν οι CEOs σύμφωνα με τα αποτελέσματα της νέας έρευνας CEO Index, γεγονός που ενισχύει την απόφαση της ΕΑΣΕ να σταθεί αρωγός στην προσπάθεια που καταβάλλει η νέα κυβέρνηση για την επίλυση των επιτακτικών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας. Η σταθεροποίηση της πολιτικής κατάστασης φαίνεται ότι επιδρά θετικά στους περισσότερους δείκτες της έρευνας. Συγκεκριμένα, ανακόπτεται η ραγδαία επιδείνωση του οικονομικού κλίματος, η οποία καταγράφηκε στην προηγούμενη έρευνα, και μειώνεται το ποσοστό των ανωτάτων στελεχών που προβλέπουν δυσμενέστερες μελλοντικές εξελίξεις. Χαρακτηριστικό είναι ότι το ποσοστό των CEOs που εκτιμούν ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας είτε θα βελτιωθεί, είτε θα παραμείνει η ίδια το επόμενο έτος, αυξήθηκε κατά 10% σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.»
Δήλωση Διευθύνοντος Συμβούλου Ομίλου ICAP Νικήτα Κωνσταντέλλου
Για την πορεία του δείκτη ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index ο Νικήτας Κωνσταντέλλος, Διευθύνων Σύμβουλος Ομίλου ICAP και Μέλος του Δ.Σ. της ΕΑΣΕ, δήλωσε:
«Ο δείκτης οικονομικού κλίματος το 4ο τρίμηνο του 2011 σταμάτησε την καθοδική του πορεία και σημείωσε βελτίωση στις 84 μονάδες έναντι 81 του προηγούμενου τριμήνου. Στην ανάκαμψη του δείκτη συνέβαλλε θετικά η μείωση σε 61% του ποσοστού των CEOs που πιστεύουν ότι οικονομική κατάσταση της χώρας θα επιδεινωθεί μετά από ένα χρόνο έναντι 71% του προηγούμενου τριμήνου. Το πιο ενθαρρυντικό όμως είναι το ότι 7 στους 10 CEOs, παρά το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον που αναγκάζονται να λειτουργήσουν, προβλέπουν ότι η οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων που διοικούν κατά τον επόμενο χρόνο θα παραμείνει η ίδια ή θα βελτιωθεί. Σχετικά με το χρόνο διεξαγωγής των επόμενων εθνικών εκλογών, είναι ξεκάθαρο ότι οι CEOs δεν θέλουν αυτές να πραγματοποιηθούν σύντομα, αφού μόνο το 9% πιστεύει ότι πρέπει να γίνουν μέχρι τον Μάρτιο του 2012. Μάλιστα, εντυπωσιάζει ότι ένα ισχυρό ποσοστό του 38% των CEOs επιθυμεί να γίνουν οι εκλογές με τη λήξη της θητείας της παρούσας Βουλής τον Οκτώβριο του 2013.»
