Στα όρια του χάους έφτασε το καλοκαίρι η παγκόσμια οικονομία, όπως αποκαλύπτεται.
Τον περασμένο Ιούλιο, με την πολύ μεγάλη υποχώρηση των κινεζικών χρηματιστηρίων, οι Κινέζοι κεντρικοί τραπεζίτες είχαν ζητήσει κατεπειγόντως τη βοήθεια της… αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed).
Με ηλεκτρονικό μήνυμα που είχε αποστείλει στις 27 Ιουλίου του 2015 εκπρόσωπος της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας (PBOC), ζητούσε από υψηλόβαθμο στέλεχος της Fed να του απαντήσει «το συντομότερο δυνατό» και λεπτομερώς με ποιο τρόπο είχαν αντιμετωπίσει οι Αμερικανοί κεντρικοί τραπεζίτες το χρηματιστηριακό κραχ του 1987, όταν ο S&P 500 είχε υποχωρήσει κατά 20% μέσα σε μια ημέρα.
«Η κατεπείγουσα βοήθειά σας θα εκτιμηθεί δεόντως», ήταν η κατακλείδα του ηλεκτρονικού μηνύματος που είχε αποστείλει στις 27 Ιουλίου ο κ. Σονγκ Ξιανγκιάν, επικεφαλής της αντιπροσωπείας της PBOC για την Αμερική, προς τον κ. Στιβ Κάμιν, διευθυντή του τμήματος Διεθνούς Οικονομίας της Fed. Στο email o Κινέζος αξιωματούχος ανέφερε ότι το χρηματιστήριο είχε υποχωρήσει εκείνη την ημέρα κατά 8,5% και έγραφε ότι «ο διοικητής μου θα ήθελε να επωφεληθεί από την πείρα σας».
«Θα μπορούσατε, παρακαλώ, να μας ενημερώσετε το συντομότερο δυνατό για τα βασικά μέτρα που είχατε λάβει τότε;», ζητούσε ο κ. Σονγκ από τον κ. Κάμιν αναφερόμενος στο κραχ του 1987. Η ανταλλαγή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, την οποία αποκάλυψε το πρακτορείο Reuters, μεταξύ κινεζικής και αμερικανικής κεντρικής τράπεζας δείχνει πόσο έντονη ήταν η ανησυχία που επικρατούσε στο Πεκίνο πέρυσι το καλοκαίρι. Η κινεζική κυβέρνηση και η κεντρική τράπεζα ήδη προσπαθούσαν, ανεπιτυχώς, επί ένα μήνα να καθησυχάσουν τους επενδυτές, ενώ έβλεπαν καθημερινά σχεδόν να υποχωρούν τα κινεζικά χρηματιστήρια. Εντός των έξι προηγούμενων εβδομάδων η κεφαλαιοποίηση της κινεζικής αγοράς είχε υποχωρήσει κατά σχεδόν 30%.
«Θα προσπαθήσουμε να ανταποκριθούμε σύντομα», ήταν η απάντηση που είχε στείλει στις 27 Ιουλίου ο αξιωματούχος της Fed στον Κινέζο ομόλογό του. Πέντε ώρες αργότερα οι Αμερικανοί έστελναν σύνοψη, έκτασης 259 λέξεων, των ενεργειών στις οποίες είχε προχωρήσει η Fed το 1987 ώστε να καθησυχάσει τις αγορές και να αποτρέψει την εμφάνιση ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας.
Ο κ. Κάμιν μαζί με τη σύνοψη είχε αποστείλει στους Κινέζους και σημειώσεις ενημερώνοντάς τους για τα δεκάδες έγραφα, δηλώσεις, εκθέσεις και πρακτικά συναντήσεων, τα οποία είχε επισυνάψει στο ηλεκτρονικό μήνυμα. Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι όλα τα επισυναπτόμενα έγγραφα ήταν αναρτημένα στον ιστότοπο της Fed, επρόκειτο δηλαδή για έγγραφα και πληροφορίες προσβάσιμες στον οποιονδήποτε. Δεν είναι σαφές κατά πόσο αυτά τα έγγραφα επηρέασαν την αντίδραση των Κινέζων κεντρικών τραπεζιτών.
Τα έγγραφα που είχε στείλει ο κ. Κάμιν περιέγραφαν λεπτομερώς τις ανακοινώσεις που είχε εκδώσει η Fed την επόμενη ημέρα από τη «μαύρη Δευτέρα», όταν είχε δεσμευτεί ότι θα παράσχει σημαντική ρευστότητα στις αγορές ώστε να διασφαλίσει τη λειτουργία τους. Τον Ιούνιο του 2015 η κινεζική κεντρική τράπεζα είχε μειώσει τα επιτόκια δανεισμού, όπως είχε κάνει και η Fed το 1987. Ο κ. Σονγκ είχε ενημερώσει τον Αμερικανό συνάδελφό του ότι την PBOC ενδιέφερε ιδιαίτερα με ποιο τρόπο είχε χρησιμοποιήσει η Fed τις συμφωνίες επαναγοράς (repo) ώστε να αυξήσει τη ρευστότητα στο αμερικανικό τραπεζικό σύστημα.
Τον Ιούνιο του 2015 η κινεζική κεντρική τράπεζα είχε αυξήσει και αυτή την παροχή ρευστότητας και τον Αύγουστο είχε επιταχύνει τη σύναψη συμφωνιών επαναγοράς καθώς έβλεπε να συνεχίζεται η υποχώρηση των χρηματιστηρίων. Στις 11 Αυγούστου του 2015 η PBOC είχε χαλαρώσει και άλλο τη νομισματική της πολιτική επιτρέποντας την υποτίμηση του γουάν κατά 2%. Ο κ. Κάμιν είχε επισημάνει στον Κινέζο ομόλογό του ότι όλες οι πληροφορίες που του έστελνε ήταν προσβάσιμες από τον καθένα. «Ελπίζω να είναι χρήσιμες», έγραφε ο Αμερικανός αξιωματούχος.
