Οι όγκοι του γαστρεντερικού παραμένουν από τις συχνότερες και πιο απαιτητικές μορφές καρκίνου. Παρά τις μεγάλες τεχνολογικές και φαρμακολογικές εξελίξεις, πολλοί ασθενείς εξακολουθούν να διαγιγνώσκονται όταν η νόσος είναι ήδη τοπικά προχωρημένη ή μεταστατική, γεγονός που εξηγεί γιατί η θνησιμότητα δεν έχει μειωθεί όσο θα περιμέναμε. Το κρίσιμο μήνυμα είναι διττό: πρώτον, η ανάγκη για έγκαιρη ενδοσκοπική διερεύνηση με γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση· και δεύτερον, η εφαρμογή μιας θεραπευτικής στρατηγικής «ακριβείας», βασισμένης στον μοριακό έλεγχο του όγκου και στη στενή συνεργασία μιας έμπειρης, πολυεπιστημονικής ομάδας.
Γράφει ο Δρ. Κωνσταντίνος Μποτσόλης Ογκολόγος – Παθολόγος, Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης Διεθνές Ογκολογικό Κέντρο
Μοριακός έλεγχος
Στη σύγχρονη ογκολογία, ο μοριακός χαρακτηρισμός δεν αποτελεί «επιπλέον» εξέταση, αλλά την πυξίδα της θεραπευτικής στρατηγικής. Αποκαλύπτει την ανοσοβιολογία του όγκου, τις πιθανές γονιδιακές μεταλλάξεις και τους θεραπευτικούς στόχους, καθορίζοντας εάν ο ασθενής μπορεί να ωφεληθεί από ανοσοθεραπεία, στοχευμένες θεραπείες ή εξειδικευμένους συνδυασμούς με χημειοθεραπεία.
Ιδανικά, η ανάλυση αυτή πραγματοποιείται ήδη από τη στιγμή της διάγνωσης και επαναξιολογείται όποτε χρειάζεται, ώστε κάθε απόφαση να βασίζεται σε πραγματικά εξατομικευμένα δεδομένα.
Καρκίνος οισοφάγου & στομάχου
Τα τελευταία χρόνια, στον καρκίνο του οισοφάγου και του στομάχου παρατηρείται σαφής μετατόπιση προς προεγχειρητικές θεραπευτικές στρατηγικές. Ο συνδυασμός χημειοθεραπείας με ακτινοθεραπεία και, όπου ενδείκνυται, η προσθήκη ανοσοθεραπείας ή βιολογικών παραγόντων συμβάλλει στη μείωση του φορτίου της νόσου και αυξάνει τις πιθανότητες ριζικής (R0) εκτομής.
Στο χειρουργικό πεδίο, η ρομποτική προσέγγιση έχει καθιερωθεί ως σημείο αναφοράς σε εξειδικευμένα κέντρα, καθώς προσφέρει μεγαλύτερη ακρίβεια, μικρότερη νοσηρότητα και ταχύτερη ανάρρωση. Μετεγχειρητικά, οι επικουρικές θεραπείες εξατομικεύονται βάσει της παθολογοανατομικής ανταπόκρισης και των μοριακών δεικτών, εξασφαλίζοντας στοχευμένη και προσαρμοσμένη φροντίδα για κάθε ασθενή.
Καρκίνος ήπατος – χοληφόρων
Η πρόοδος στους όγκους του ήπατος και των χοληφόρων είναι τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα ουσιαστική. Στο ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, οι συνδυασμοί ανοσοθεραπείας με στοχευμένους βιολογικούς παράγοντες έχουν βελτιώσει σημαντικά τη συνολική επιβίωση, ακόμη και σε προχωρημένα στάδια της νόσου.
Παράλληλα, οι τοποπεριοχικές θεραπείες όπως ο χημειοεμβολισμός και ο ραδιοεμβολισμός, αποτελούν ισχυρά εργαλεία σε επιλεγμένους ασθενείς, συχνά σε συνδυασμό με συστηματικές αγωγές.
Όσον αφορά το χολαγγειοκαρκίνωμα, μια μορφή με παραδοσιακά φτωχή πρόγνωση και «σιωπηλή» κλινική πορεία, η ευρεία εφαρμογή του μοριακού ελέγχου ανοίγει πλέον τον δρόμο για στοχευμένες θεραπείες σε συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις ή αναδιατάξεις. Ταυτόχρονα, η ανοσοθεραπεία κερδίζει σταδιακά έδαφος σε επιλεγμένες υποομάδες ασθενών, προσφέροντας νέες θεραπευτικές δυνατότητες.
Καρκίνος στο πάγκρεας
Ο καρκίνος του παγκρέατος παραμένει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Εδώ, το κλειδί είναι η εξαιρεσιμότητα: αν ο όγκος μπορεί να αφαιρεθεί ριζικά. Συχνά ξεκινάμε με νεοεπικουρικές θεραπείες, επιδιώκοντας να μετατρέψουμε έναν οριακά ή αρχικά ανεγχείρητο όγκο σε χειρουργήσιμο. Η επιτυχής χειρουργική εξαίρεση, σε εξειδικευμένα κέντρα με υψηλή εμπειρία, παραμένει ο ισχυρότερος παράγοντας μακροχρόνιας επιβίωσης. Συμπληρωματικά, η στερεοτακτική ακτινοθεραπεία μπορεί να προσφέρει αποτελεσματικό τοπικό έλεγχο σε καλά επιλεγμένα περιστατικά.
Καρκίνος παχέος εντέρου
Στον καρκίνο του παχέος εντέρου, το ισχυρότερο «όπλο» παραμένει η πρόληψη: μια έγκαιρη κολονοσκόπηση μπορεί να εντοπίσει και να αφαιρέσει πολύποδες πριν εξελιχθούν σε κακοήθεια.
Όταν η νόσος διαγνωστεί, διαθέτουμε πλέον αποτελεσματικούς συνδυασμούς χημειοθεραπείας και βιολογικών παραγόντων. Σε όγκους με υψηλή μικροδορυφορική αστάθεια ή ανεπάρκεια επιδιόρθωσης του DNA, η ανοσοθεραπεία έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει την πορεία της νόσου, προσφέροντας παρατεταμένες ανταποκρίσεις. Σε ολιγομεταστατικά στάδια, η επιθετική τοπική αντιμετώπιση όπως η χειρουργική αφαίρεση μεταστάσεων, η κατάλυση ή η εστιασμένη ακτινοθεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε εντυπωσιακές και μακρές υφέσεις.
Καρκίνος ορθού – πρωκτού
Στον καρκίνο του ορθού η αλλαγή παραδείγματος είναι εντυπωσιακή. Η λεγόμενη «ολική νεοεπικουρική θεραπεία» μεταφέρει το σύνολο της προγραμματισμένης συστηματικής και ακτινοθεραπείας πριν από το χειρουργείο. Με αυτόν τον τρόπο επιδιώκουμε καλύτερο τοπικό έλεγχο και, όπου είναι εφικτό, αποφυγή μόνιμης κολοστομίας, ένα ζήτημα με τεράστια σημασία για την ποιότητα ζωής. Η απόφαση για χειρουργείο λαμβάνεται μετά από νέα σταδιοποίηση, μέσα από στενή συνεργασία ογκολόγου, ακτινοθεραπευτή και χειρουργού. Στον καρκίνο του πρωκτού, έπειτα από δύο δεκαετίες σταθερών πρωτοκόλλων ακτινοχημειοθεραπείας, η ανοσοθεραπεία κάνει πλέον αισθητή την παρουσία της σε επιλεγμένα προφίλ.
Ακτινοθεραπεία& επεμβατική ακτινολογία
Η ακτινοθεραπεία έχει εξελιχθεί σε επιστήμη υψηλής ακρίβειας. Σύγχρονες τεχνικές όπως IMRT/VMAT, ακτινοθεραπεία καθοδηγούμενη από απεικόνιση και στερεοτακτική ακτινοχειρουργική, επιτρέπουν μέγιστη καταστροφή του όγκου με ελάχιστη επιβάρυνσηστους υγιείς ιστούς. Παράλληλα, η επεμβατική ακτινολογία προσφέρει ελάχιστα επεμβατικές τοπικά στοχευμένες λύσεις σε εντοπισμένες εστίες, ιδιαίτερα χρήσιμες σε ολιγομεταστατική νόσο ή όταν δεν είναι εφικτή μια εκτεταμένη χειρουργική προσέγγιση.
Ρομποτική χειρουργική
Η ρομποτική χειρουργική, τέλος, δεν είναι «πολυτέλεια» αλλά μέσο για καλύτερη ογκολογική ακρίβεια με λιγότερες επιπλοκές, όπου υπάρχουν η εμπειρία και οι ενδείξεις. Από οισοφάγο και στομάχι μέχρι παχύ έντερο και επιλεγμένες ηπατοπαγκρεατικές επεμβάσεις, η ελάχιστα επεμβατική τεχνολογία βελτιώνει τη νοσηλεία, τον μετεγχειρητικό πόνο και, πολύ συχνά, τα λειτουργικά αποτελέσματα.
Νέα εποχή στην Ογκολογία σηματοδοτεί η έναρξη λειτουργίας του Διεθνούς Ογκολογικού Κέντρου του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών στη Θεσσαλονίκη. Το πρότυπο Διεθνές Ογκολογικό Κέντρο, λειτουργεί με προδιαγραφές εφάμιλλες των κορυφαίων ογκολογικών κέντρων παγκοσμίως, προσφέροντας ολιστική φροντίδα σε κάθε ασθενή, από την έγκαιρη διάγνωση, την εξατομικευμένη θεραπεία και τη συνεχή παρακολούθηση, σε υπερσύγχρονους, ειδικά σχεδιασμένους χώρους, υψηλής ασφάλειας αλλά και αισθητικής.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγείας σας, εδώ
