Η 24η Φεβρουαρίου 2022 είναι μια μέρα που δίχασε τους αθρώπους. Ένας πόλεμος στην Ουκρανία έγινε πραγματικότητα. Πανικός, τρόμος, σύγχυση, φόβος για τις ζωές συγγενών, μίσος για τον εχθρό – αυτά είναι μερικά μόνο από τα συναισθήματα που βιώνει κάθε Ουκρανός από εκείνη την ημέρα και κάθε μέρα έκτοτε.
του Denis Yastreb, Διευθύνοντος Συμβούλου της Εθνικής Ένωσης Ασφαλιστών της Ουκρανίας (δημοσίευση άρθρων σε συνεργασία του insurancedaily.gr με την Insurance Europe )
Είναι 2024 και καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται, μπορούμε τώρα να κοιτάξουμε πίσω και να περιγράψουμε πώς ανταποκρίνεται η ασφαλιστική αγορά στην Ουκρανία. Οι κύριοι παράγοντες που επηρέασαν την ασφαλιστική αγορά και τους ασφαλιστές κατά την περίοδο 2022-2023 είναι οι εξής:
- η ρωσική εισβολή πλήρους κλίμακας· και
- η κατάληψη σημαντικού αριθμού ουκρανικών εδαφών.
- Απόπειρα κατάληψης της πρωτεύουσας της Ουκρανίας – Κίεβου
Στην αρχή ενός πολέμου πλήρους κλίμακας, οι Ουκρανοί βρίσκονταν σε μια κατάσταση απόλυτης αβεβαιότητας, όπου κάθε αρνητικό σενάριο συνέβαινε ταυτόχρονα. Στα τέλη Φεβρουαρίου και τις πρώτες εβδομάδες του Μαρτίου 2022, ο κλάδος ασχολήθηκε με την ασφάλεια των εργαζομένων και των οικογενειών τους, τη μετεγκατάσταση γραφείων, την αποθήκευση δεδομένων και τους υλικοτεχνικούς πόρους.
Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2022, το επίπεδο επιχειρηματικής δραστηριότητας ήταν ελάχιστο, γεγονός που οδήγησε σε ελάχιστα ασφάλιστρα σε όλους σχεδόν τους επιχειρηματικούς τομείς. Σημαντική μείωση σημειώθηκε και στις ασφαλιστικές πληρωμές.
Σύμφωνα με τα μέλη της Εθνικής Ένωσης Ασφαλιστών της Ουκρανίας (NAIU), η μέγιστη πτώση των ασφαλίστρων καταγράφηκε τον Μάρτιο του 2022: μείον 52% σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2021, αλλά από τον Μάιο υπήρξε τάση ανάκαμψης (Μάιος 2022 v Μάιος 2021 μείον 14 %).
Όμως τώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Τράπεζας της Ουκρανίας, τα ασφάλιστρα αυξήθηκαν κατά 12,4%. Αυτή η άνοδος οφείλεται κυρίως στον πληθωρισμό, αν και στη ζώνη του ευρώ η αύξηση είναι μικρότερη, στο 3,9%.
Συναλλαγματικοί περιορισμοί στην Ουκρανία από τον Φεβρουάριο του 2022
Ως μέρος των μέτρων κατά της κρίσης, εισήχθησαν συναλλαγματικοί περιορισμοί στην Ουκρανία, οι οποίοι κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια διακανονισμών με ξένους αντασφαλιστές καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022. Χάρη στην υποστήριξη και την κατανόηση των αντασφαλιστών το 2022, κατέστη δυνατό να διατηρηθεί η κατάσταση υπό έλεγχο και οι περισσότεροι αντασφαλιστικά προγράμματα συνέχισαν να λειτουργούν. Η απελευθέρωση των συναλλαγματικών περιορισμών έλαβε χώρα στις αρχές του 2023. Ως αποτέλεσμα, οι ασφαλιστές που επιβεβαίωσαν τη χρηματοοικονομική τους σταθερότητα και τη διαφάνεια της ιδιοκτησιακής δομής μπόρεσαν να κάνουν διακανονισμούς με ξένους εταίρους.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του 2022, το μερίδιο των ασφαλίστρων αντασφάλισης σε ξένους εταίρους μειώθηκε σχεδόν κατά 38% σε σύγκριση με το 2021, αλλά για εννέα μήνες του 2023 η κατάσταση ήταν διαφορετική και σημειώθηκε αύξηση 16% στην πληρωμή των αντασφαλίστρων σε ξένους αντασφαλιστές. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου του 2024, το μερίδιο των ασφαλίστρων αντασφάλισης σε ξένους εταίρους παρουσιάζει αύξηση 6,3% σε σύγκριση με το εξάμηνο του 2023.
Χαλάρωση των ρυθμίσεων για τις ασφαλιστικές εταιρείες από τον Μάρτιο του 2022
Από τον Μάρτιο του 2022, η Εθνική Τράπεζα της Ουκρανίας (NBU) εισήγαγε ρυθμιστικές χαλαρώσεις για τους ασφαλιστές, οι οποίες, με τη σειρά τους, κατέστησαν δυνατή την ταχεία προσαρμογή στις δραστηριότητες κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ένας άλλος παράγοντας που έπρεπε να ληφθεί υπόψη κατά την ταχεία προσαρμογή στο νέο επιχειρηματικό περιβάλλον ήταν η εμπειρία της δημιουργίας απομακρυσμένων διαδικασιών κατά τη διάρκεια περιορισμών καραντίνας που προκαλούνται από τον COVID-19.
Το καλοκαίρι του 2022, οι ασφαλιστές μπόρεσαν να επαναλάβουν τις δραστηριότητές τους και η σταδιακή ανάκαμψη της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ουκρανία κατέστησε δυνατή την επίτευξη μιας σταθερής θετικής τάσης προς την επανέναρξη των ασφαλιστικών δραστηριοτήτων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024 (στοιχεία NBU) σημειώθηκε αύξηση 3,6% (EUR) στα ακαθάριστα εγγεγραμμένα ασφάλιστρα (GWP) σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2023.
Μαζική μετακίνηση του πληθυσμού της Ουκρανίας στο εξωτερικό
Οι ενεργές εχθροπραξίες οδήγησαν στη μαζική μετακίνηση του πληθυσμού της Ουκρανίας στο εξωτερικό, η οποία οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου αύξηση των ασφαλίστρων για την Πράσινη Κάρτα (ή το Διεθνές Πιστοποιητικό Ασφάλισης Αυτοκινήτου) που επιβεβαιώνει την ασφαλιστική κάλυψη τρίτων όταν ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Σύμφωνα με το 2022 το ποσό των εισπραχθέντων ασφαλίστρων για αυτό το είδος ασφάλισης αυξήθηκε κατά 124,7% και ανήλθε σε 102 εκατ. ευρώ το 2023, σημειώνοντας αύξηση 25,4% και το συνολικό ποσό των εισπραχθέντων ασφαλίστρων ήταν 118,2 εκατ. ευρώ.
Η αλλαγή της γεωγραφίας παραμονής των πολιτών σε σύγκριση με τα χρόνια πριν από την ολομέτωπη εισβολή οδήγησε σε αύξηση του επιπέδου των ασφαλιστικών αποζημιώσεων.
Έκτοτε, η αιχμή της ανάπτυξης της Πράσινης Κάρτας έχει περάσει και, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του 2023, ο αριθμός των υπογεγραμμένων συμβάσεων μειώθηκε σχεδόν κατά 30.000. Μάλιστα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του πρώτου 6μήνου του 2024, η Green Οι αιτήσεις για κάρτες παρουσίασαν μείωση 1,2%.
Σημαντικές ζημιές λόγω επιθέσεων πυραύλων και επιθέσεων με drone
Οι ζημιές που οφείλονται σε επιθέσεις πυραύλων και επιθέσεις με drone οδήγησαν σε αύξηση της ζήτησης στον ασφαλιστικό τομέα. Κατά το 2022, οι ασφαλιστές είχαν την ευκαιρία να συλλέξουν στατιστικές πληροφορίες απαραίτητες για τη διαμόρφωση νέων ασφαλιστικών προϊόντων ή την επέκταση της κάλυψης σε υπάρχοντα προϊόντα. Από το φθινόπωρο του 2022, κυκλοφόρησαν στην αγορά προσφορές από ασφαλιστικές εταιρείες για ιδιώτες, που καλύπτουν κινδύνους ζωής και υγείας, ζημιές σε κατοικίες και οχήματα λόγω πυραύλων, επιθέσεις με drone, κύματα εκρήξεων, θραύσματα πυραύλων και drones.
Το 2023, οι ασφαλιστικές εταιρείες άρχισαν να προσφέρουν αυτή την κάλυψη για μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η κάλυψη μέρους των πολεμικών κινδύνων πραγματοποιείται από τις ίδιες τις ασφαλιστικές και έχει περιορισμούς στην επικράτεια και όρια στα ασφαλισμένα ποσά.
Ο κίνδυνος δεν καλύπτεται σε εδάφη όπου διεξάγονται ενεργές εχθροπραξίες, συμπεριλαμβανομένων των κατεχόμενων εδαφών ή κοντά στα σύνορα με τον εχθρό. Η κάλυψη κινδύνου περιορίζεται στη ζωή και την υγεία από 1.000 ευρώ έως 35.000 ευρώ· ακίνητη περιουσία φυσικών προσώπων έως 50.000 ευρώ· και οχήματα εντός του κόστους του αυτοκινήτου.
Οι διακοπές ρεύματος οδήγησαν σε μια άλλη ανάγκη προσαρμογής των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, η οποία οδήγησε σε επιβράδυνση του ρυθμού της οικονομικής ανάκαμψης. Οι πιο επηρεασμένοι από αυτόν τον παράγοντα είναι οι δημόσιες υπηρεσίες, το λιανικό εμπόριο και η δημόσια εστίαση. Η επίδραση αυτού του παράγοντα χρονικά διήρκεσε από τα μέσα του φθινοπώρου του 2022 έως το τέλος του χειμώνα του 2023. Αυτός ο παράγοντας είχε μικρή επίδραση στους ασφαλιστές που είχαν προηγουμένως προσαρμόσει τις δραστηριότητές τους στην εξ αποστάσεως εργασία.
Κατάργηση χαλαρής ρύθμισης για τις ασφαλιστικές εταιρείες
Δεδομένου του γρήγορου ρυθμού προσαρμογής των δραστηριοτήτων των ασφαλιστών στην εργασία κατά τη διάρκεια του πολέμου και για την αύξηση της σταθερότητας της ασφαλιστικής αγοράς, η Εθνική Τράπεζα της Ουκρανίας άρχισε σταδιακά να αυστηροποιεί τις κανονιστικές απαιτήσεις όσον αφορά τη διαφάνεια των ιδιοκτησιακών δομών των ασφαλιστικών και την αύξηση της φερεγγυότητάς τους . Επιπλέον, ως μέρος των διαδικασιών ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ο Νόμος της Ουκρανίας «Περί Ασφαλίσεων» ενημερώθηκε τον Νοέμβριο του 2021. Ο Νόμος, μεταξύ άλλων, εφαρμόζει τις απαιτήσεις της Οδηγίας 2009/138/ΕΕ της 25ης Νοεμβρίου 2009 και της Οδηγίας (Ε.Ε. ) 2016/97 της 20ης Ιανουαρίου 2016.
Αλλαγές στον αριθμό των ασφαλιστικών εταιρειών στην Ουκρανία – 2020-2023
“Οι επιχειρήσεις της Ουκρανίας και οι Ουκρανοί έχουν επιδείξει μια εντυπωσιακή ικανότητα προσαρμογής σε δύσκολες συνθήκες. Οι περισσότερες επιχειρήσεις συνεχίζουν να λειτουργούν κατά τη διάρκεια ενός πολέμου μεγάλης κλίμακας, αν και με χαμηλότερη παραγωγική ικανότητα. Οι αγρότες πραγματοποίησαν άλλη μια εκστρατεία σποράς, οι μηχανικοί ηλεκτρικής ενέργειας κάνουν το αδύνατο για να διατηρήσουν την σταθερότητα του ενεργειακού συστήματος, ο τομέας της πληροφορικής λειτουργεί αρκετά σταθερά, και το εμπόριο και ο τομέας των υπηρεσιών έχουν προσαρμοστεί γρήγορα σε συνθήκες συνεχών βομβαρδισμών και αεροπορικών επιδρομών μεγάλης κλίμακας ενέργειας.
Ο τρόμος που εξαπέλυσε η Ρωσία στο τέλος του έτους προκάλεσε πρόσθετες απώλειες στην ουκρανική οικονομία, ωστόσο, δεν μπόρεσε να τον σταματήσει», αυτό το απόσπασμα από τη δημοσίευση της Εθνικής Τράπεζας της Ουκρανίας χαρακτηρίζει με μεγαλύτερη επιτυχία την περίοδο 2022 έως 2023.
Σύμφωνα με την τελευταία ημερομηνία αναφοράς τον Ιούλιο του 2024, ο αριθμός των ασφαλιστικών εταιρειών στην Ουκρανία έχει πλέον μειωθεί σε 90 από 155 στο τέλος του 2021. Ενημερωμένες πληροφορίες σχετικά με την απόδοση των ασφαλιστών στην Ουκρανία βρίσκονται εδώ.
