Ο Steen Jakobsen, Chief Economist της Επενδυτικής Saxo Bank σχολιάζει την πρώτη Συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η Fed στην ιστορία της, χαρακτηρίζοντάς την «σκηνοθετημένη παράσταση», καθώς και το μοντέλο πολιτικής που ακολουθεί για το Αμερικανικό Δολάριο. Παράλληλα, ο Jakobsen εκτιμά ότι ο συνδυασμός της μακράς περιόδου χαμηλών επιτοκίων στις ΗΠΑ με την αύξηση των επιτοκίων σε Ασία και Ευρώπη θα μπορούσε να προκαλέσει κρίση του αμερικανικού δολαρίου, με αποτέλεσμα η ισοτιμία Ευρώ-Δολαρίου να διαμορφωθεί στο 1,60 ή και 1,70.
Η πρώτη Συνέντευξη Τύπου της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοιχτής Αγοράς, στην οποία προΐστατο ο Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) Ben Bernanke έμοιαζε με σκηνοθετημένη θεατρική παράσταση και αυτή είναι η κριτική μου. Οι ερωτήσεις των ΜΜΕ έμοιαζαν προκατασκευασμένες και για να δανειστώ τα λόγια ενός συναδέλφου: «έμοιαζαν με κομμάτι από διαφήμιση».
Η Συνέντευξη Τύπου εξανέμισε όση αξιοπιστία είχε απομείνει στη Fed, κάτι που θα μπορούσε να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο σε μια πραγματική κρίση του δολαρίου των ΗΠΑ, η οποία με τη σειρά της θα μπορούσε να προκαλέσει μια «Κρίση 2.0». Ο Πρόεδρος Bernanke περπατά σε τεντωμένο σκοινί και η ανάλυση – δική του ή της Fed – δεν είναι κατανοητή για τους εξής λόγους:
• Ο (βασικός) πληθωρισμός αυξάνεται κατά την πρόβλεψη της Fed, όμως η Fed συνεχίζει να χρησιμοποιεί τη λέξη «μεταβατικός» για να περιγράψει τόσο τα υψηλά σημεία του πληθωρισμού όσο και τη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης…
• Η Fed αμελεί να αναφερθεί στην πτώση του Δείκτη S&P, λέγοντας απλώς: «Είναι δουλειά των πολιτικών… και έχουμε ισχυρή πολιτική για το δολάριο»…
Κι ενώ μια Συνέντευξη Τύπου αντικειμενικά φαινόταν να είναι καλή ιδέα, πιστεύω ότι είναι λυπηρό το γεγονός ότι οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής της Γερουσίας με τον Bernanke ήταν καλύτερες από ότι αυτές μπροστά στα ΜΜΕ. Με λύπη μου βλέπω τις αδύναμες και σχεδόν απολογητικές ερωτήσεις και το γεγονός ότι κανείς δεν άγγιξε τον πυρήνα των τρεχόντων ζητημάτων:
Κύριε Πρόεδρε:
– «Πώς ισχυρίζεστε ότι οι ΗΠΑ έχουν ισχυρή πολιτική για το δολάριο, όταν αυτό εμφανώς καταρρέει;»
– «Πώς εξηγείτε την έκρηξη στις τιμές του Αργύρου, του Αργού Πετρελαίου και του Χρυσού, αναφορικά με τις προσδοκίες σας σχετικά με τον πληθωρισμό και τις δηλώσεις σας σχετικά με τη σταθεροποίησή του;»
– «Πώς θα τελειώσει αυτή η ιστορία;»
– «Επανεπένδυση χρέους που βρίσκεται στη λήξη του – είναι αυτό το αντίστοιχο μιας ελαφριάς 3ης Ποσοτικής Χαλάρωσης (QE3);»
– «Πώς μπορεί να έχετε τόση εμπιστοσύνη στο μοντέλο της Fed, όταν το 2008 δεν κατάφερε να προβλέψει την κρίση, αλλά ούτε και κάποιο από τα σημαντικά χρηματο-οικονομικά γεγονότα των τελευταίων είκοσι ετών;»
Μοντέλο της Fed σε σχέση με την Πραγματικότητα
Ο κατάλογος συνεχίζεται, όμως το πραγματικό πρόβλημα βρίσκεται πιθανότατα στην τελευταία μου ερώτηση: «Γιατί υπάρχει τόση εμπιστοσύνη στο εσωτερικό μοντέλο της Fed, όταν φανερά απέτυχε κατά το παρελθόν;». Αυτή είναι ουσιαστικά η αιτία που η επικοινωνία μεταξύ της Fed και της αγοράς δεν είναι συνεχής. Ο Πρόεδρος Bernanke μιλά πάντοτε μέσα από το βιβλίο των προβλέψεων της Fed και ποτέ δεν αναγνωρίζει ότι οι καιροί που περνάμε είναι ιδιαίτεροι, καθώς παρατηρούνται μηδενικά επιτόκια στην αγορά, έκρηξη στις τιμές των εμπορευμάτων και προβλέψεις για άνοδο του πληθωρισμού. Το πρόβλημα είναι ότι στη γλώσσα αυτού του μοντέλου, τα γεγονότα αυτά μεταφράζονται ως «θόρυβος». Με άλλα λόγια, πρόκειται για παράγοντες που διαβάλλουν την αξία των χρηματο-οικονομικών μοντέλων και ως εκ τούτου ορίζονται «μεταβατικοί» στη σημειολογία της κεντρικής τράπεζας.
Είχα τη χαρά να κάνω την πρακτική μου στο τμήμα οικονομικών της Danske Bank, τη δεκαετία του 1980 – μια εποχή που οι αριθμοί του M3 ήταν πιο σημαντικοί από την ανεργία (παρεμπιπτόντως αυτό σηματοδοτεί την εποχή Προ και Μετά Greenspan).
Έμαθα όμως μερικά τρομακτικά πράγματα σχετικά με τα χρηματο-οικονομικά μοντέλα:
Στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών, τα λάθη στις μετρήσεις και οι μη-εξηγήσιμοι παράγοντες είναι πάνω από 25% – ναι 25%! Μπορεί να εξαχθεί οποιοδήποτε αποτέλεσμα εάν προσαρμόζουμε ανάλογα τους αριθμούς: Η πρόβλεψη για τον πληθωρισμό επηρεάζει την Πραγματική Ανάπτυξη – εξού και η ανάγκη να κρατήσουμε «χαμηλά τον μετρήσιμο πληθωρισμό». Αυτά μεταφράζονται σε προβλέψεις της Fed ή και της ΕΚΤ, ενώ αυτά τα μοντέλα αφορούν στις ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΟΧΕΣ.
Επερχόμενη κρίση του δολαρίου;
Μία μακρά περίοδος χαμηλών επιτοκίων στις ΗΠΑ με την παράλληλη αύξηση των επιτοκίων σε Ασία και Ευρώπη αποτελεί έναν ενδιαφέροντα συνδυασμό που θα μπορούσε τελικά να προκαλέσει κρίση του αμερικανικού δολαρίου.
Ίσως δούμε να επιταχύνεται η αδυναμία των ΗΠΑ, ενώ εάν η μεταβλητότητα αρχίσει να αυξάνεται θα μπορούσαμε να δούμε την ισοτιμία Ευρώ-Δολαρίου στο 1,60 ή και 1,70. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι θα πρέπει να δούμε την αδυναμία του δολαρίου των ΗΠΑ από την οπτική ενός ευρύτερου καλαθιού νομισμάτων έναντι του δολαρίου. Προτιμούμε το ελβετικό φράγκο (CHF) και το ιαπωνικό γεν (JPY) έναντι του αμερικανικού δολαρίου. Μάλιστα, η πτώση της ισοτιμίας USD/JPY είναι μία από τις τρεις κορυφαίες προβλέψεις που έχω κάνει για το 2011 και 2012, με μεσοπρόθεσμη πρόβλεψη στα 75,00 και μακροπρόθεσμη στα 65,00.
Εντωμεταξύ, στη λιανική αγορά Συναλλάγματος, παραδόξως συνεχίζεται η δυσπιστία σχετικά με την αποδυνάμωση του δολαρίου, κυρίως έναντι του ευρώ αλλά και συνολικά. Η δυσπιστία αυτή και οι αντίστοιχες θέσεις που απορρέουν από αυτήν είναι ένα φαινόμενο που θα έκανε ακόμα και τον Τζωρτζ Σόρος να χαμογελάσει. Ωστόσο, προκαλεί τη λογική μας το ερώτημα: «Γιατί ατονεί η δραστηριότητα από τους ιδιώτες επενδυτές»;
Η απάντησή μου υποθέτω θα είναι η εξής: Γιατί αντίθετα με τους επαγγελματίες, οι ιδιώτες επενδυτές δεν τηρούν τον πρώτο κανόνα που έχω θέσει προσωπικά για την παρακολούθηση των κεντρικών τραπεζών, σύμφωνα με τον οποίο «Το σημαντικό δεν είναι το τι λένε αυτοί που χαράσσουν την πολιτική, αλλά το τι κάνουν».
Όταν κοιτάζουμε μια πιθανή επιτάχυνση της αδυναμίας του αμερικανικού δολαρίου, συχνά είναι πρακτικό να βρούμε μια αναλογία για να κάνουμε τη σύγκριση. Η καλύτερη σύγκριση που μπορώ να κάνω είναι μεταξύ της σημερινής πορείας και εκείνης της δεκαετίας του 1980. Το χρηματιστήριο εκείνη την εποχή οπισθοχωρούσε, τα επιτόκια είχαν μειωθεί από το 16% στο 7,5% πριν ξανανέβουν στο 8,5%, η ανάπτυξη κινούνταν σε ένα φάσμα μεταξύ του 8% και του μείον 2,25%, φθάνοντας σε χαμηλά επίπεδα το 1982 και σε υψηλά το 1984, πριν δούμε σταθερή διάβρωση μέσα στο 1990.
Ας ελπίσουμε ότι η αντίληψή μου ότι μια πραγματική κρίση του αμερικανικού δολαρίου ενδέχεται να αποτελέσει την έναρξη της «Κρίσης 2.0», είναι λανθασμένη. Για την ώρα όμως, και με την ισορροπία που φέρνουν το Β’ και Γ’ Τρίμηνο, αναμένονται οι εξής επιπτώσεις:
– Συνέχιση των χαμηλών επιτοκίων
– Έναρξη της 3ης Ποσοτικής Χαλάρωσης (QE3), που θα ξεκινήσει με την επανεπένδυση του χρέους που βρίσκεται στη λήξη του
– Υψηλότερες τιμές στην ενέργεια, στα μέταλλα και στα γεωργικά προϊόντα
– Άνοδος του Δείκτη S&P στις 1385/1400 μονάδες
Συγκεντρώσαμε αυτές τις σκέψεις υπό τον τίτλο «Επένδυση σε κατάσταση στρες»:
• Οι μετοχές αποδίδουν σχετικά καλύτερα σε πληθωριστικό περιβάλλον, όχι όμως όταν είναι ψηλός ο πληθωρισμός.
• Η υποτίμηση/Ποσοτική Χαλάρωση σημαίνει ότι οι τιμές στα μέταλλα, στην ενέργεια και στα γεωργικά προϊόντα θα συνεχίσουν να αυξάνονται.
• Η επαναχρηματοδότηση τραπεζών δημιουργεί ευκαιρίες, πρώτα από όλα όμως προκαλεί θλίψη.
• Η χορήγηση δανείων είναι μικρή για εκείνους που τη χρειάζονται και άφθονη για εκείνους που δεν τη χρειάζονται. Βλέπε τις εταιρείες που εκτίθενται σε αναδυόμενες/ασιατικές αγορές και τις εταιρείες που λαμβάνουν δάνεια.
• Η Ρωσία αναδεικνύεται νικητής μεταξύ των αναδυόμενων αγορών λόγω του φυσικού αερίου.
• Θέματα: Το μοντέλο Amazon (χωρίς ΦΠΑ, δωρεάν παράδοση) έναντι της Dell, της Ενέργειας (Άνθρακας, Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο), Μερισματικές αποδόσεις, Αγορά Ακινήτων, κορύφωση του κύκλου EPS, μέση τιμή του Αργού πάνω από τα 100 Δολάρια ΗΠΑ.
• Η Ιαπωνία και η Κορέα αναδεικνύονται νικητές σε μέσο- και μακροπρόθεσμο ορίζοντα, στο Συνάλλαγμα και τις Μετοχές.
• Κατανομή Περιουσιακών Στοιχείων/Επενδύσεις: Έξοδος από τα Ομόλογα και είσοδος στις «μετοχές» – υψηλή ώθηση στο Δείκτη S&P (1400 μονάδες;).
