Οι κυβερνήσεις και οι ακαδημαϊκοί σε όλο τον κόσμο, αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο τη σημασία και την συμβολή του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην ευημερία των πολιτών. Οι έρευνες που αποσκοπούν στην κατανόηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και στην διάχυσή του μέσω της κατάρτισης ή της εκπαίδευσης, συγκεντρώνουν την προσοχή των υπευθύνων χάραξης πολιτικής (Lusardi, 2006, OECD, 2008, Kozup και Hogarth, 2008).
Αντίθετα, ο ασφαλιστικός αλφαβητισμός βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο, καθώς οι μελέτες και οι δράσεις διεθνώς είναι ελάχιστες, ενώ στην χώρα μας θα λέγαμε ότι είναι ανύπαρκτες. Σύμφωνα με την οργάνωση American Institutes for Research (Consumer’s Union, University of Maryland Extension and American Institutes for Research, 2012), ο Ασφαλιστικός Αλφαβητισμός ορίζεται ως:
«Ο βαθμός στον οποίο τα άτομα έχουν τη γνώση, την ικανότητα και την εμπιστοσύνη να βρίσκουν και να αξιολογούν πληροφορίες σχετικά με τα προγράμματα ασφάλισης, να επιλέγουν το καλύτερο ασφαλιστικό πλάνο με βάση τις ανάγκες τους αλλά και να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά το πρόγραμμα ασφάλισης που θα επιλέξουν».
Η κατάσταση σε διεθνές επίπεδο
Ο ασφαλιστικός αναλφαβητισμός, όπως δηλαδή αναφέρεται η έλλειψη ασφαλιστικού αλφαβητισμού, έχει αποκτήσει πρόσφατα διεθνές ενδιαφέρον, γεγονός το οποίο οφείλεται κατά κύριο λόγο στην εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης και στον διπλασιασμό του προσδόκιμου ζωής από την αρχή του 20ου αιώνα, ενώ είναι ιδιαίτερα έντονος ακόμα και σε χώρες με προηγμένα ασφαλιστικά συστήματα όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες (PolicyGenious, 2017 και American Institute of Research, 2014):
- το 96% των Αμερικανών δεν κατανοεί τους 4 βασικότερους όρους που χρησιμοποιούνται στην ασφάλιση (απαλλαγή, συνασφάλιση, συμμετοχή, out-of-pocket expenses), ενώ
- μόνο το 40% των Αμερικανών νιώθει ότι έχει τις απαιτούμενες γνώσεις ώστε να διαλέξει την κατάλληλη ασφάλιση υγείας
- η γενιά των millennials (25-34) εμφανίζει το χαμηλότερο ποσοστό κατανόησης σχετικά με την ασφάλιση υγείας σε σχέση με τις υπόλοιπες γενιές,
- 51% των Αμερικανών καταναλωτών δεν κατανοούν τουλάχιστον έναν βασικό όρο ασφάλισης υγείας,
- το 42% είναι απίθανο να ελέγξει τις λεπτομέρειες ενός σχεδίου ασφάλισης υγείας πριν από την επιλογή του,
- μόνο το 20% είναι σε θέση να υπολογίσει με ακρίβεια το κόστος της επίσκεψης ενός γιατρού,
- μόλις 1 στους 5 μπορεί να υπολογίσει τα έξοδα που βάζει από την τσέπη του για την υγεία του (out-of-pocket expenses).
Η εικόνα στην Ελλάδα
Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει εξειδικευμένη έρευνα, τα υψηλά επίπεδα ασφαλιστικού αναλφαβητισμού αντανακλώνται στην εξαιρετικά χαμηλή διείσδυση της ασφάλισης στην αγορά. Η ασφαλιστική διείσδυση στην Ελλάδα, δηλαδή ο λόγος των ασφαλίστρων ως προς το Ακαθάριστο Εγχώριο προϊόν είναι 2% για το 2016 ενώ ο αντίστοιχος για τις χώρες του ΟΟΣΑ είναι στο 9% και πάνω από 11% στις ΗΠΑ και την Γαλλία.
Πιστεύουμε ότι η προώθηση του ασφαλιστικού αλφαβητισμού στην Ελλάδα αποτελεί καλό σημείο εκκίνησης για μια επιτυχή μετάβαση σε ένα μοντέλο παροχής ασφάλισης που βασίζεται στις πραγματικές ανάγκες του καταναλωτή – το πελατοκεντρικό μοντέλο. Εάν θέλουμε πραγματικά να επιτύχουμε εξοικονόμηση πόρων και να εξαλείψουμε τις ανεπάρκειες, πρέπει να δημιουργήσουμε μια καλά ενημερωμένη βάση καταναλωτών γύρω από την ασφάλιση. Πρωταγωνιστικό ρόλο έχει η ενδυνάμωση της ασφαλιστικής συνείδησης, προάγοντας τον ασφαλιστικό αλφαβητισμό στο πλαίσιο του ευρύτερου χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, ενώ βάρος πρέπει να δοθεί στο ρόλο της παιδείας.
Άρθρο του κυρίου Ιωάννη Καντώρου, Διευθύνοντος Συμβούλου του Ομίλου INTERAMERICAN, part of ACHMEA.
Πηγή: www.gfli.gr
.gif?rand=1287)
