Κάποτε το ζήτημα ήταν γιατί η Ελλάδα δεν έγινε Ιρλανδία. Τις επόμενες εβδομάδες, πολλοί εκτιμούν ότι στο επίκεντρο θα είναι η σύγκριση μεταξύ Ελλάδας και Ισπανίας καθώς η δεύτερη έκανε την κρίσιμη ώρα μόνη της αυτά που έπρεπε, έλαβε έγκαιρα τα μέτρα και (προς το παρόν) αποφεύγει το Μνημόνιο, ενώ η Ελλάδα δύο χρόνια τώρα κυνηγάει την ουρά της. Μπήκε σε μία κρίση (τραπεζική, χρέους και εξωτερικού ισοζυγίου) ανοχύρωτη, καθώς αμφότερα τα κυρίαρχα κόμματα έως την ύσταση σχεδόν στιγμή πορεύονταν με το λεφτά υπάρχουν. Και όταν η κρίση ήρθε, τα μέτρα άργησαν. Και όταν ελήφθησαν, τελικά δεν εφαρμόσθηκαν.
Μετά από δύο χρόνια και ισάριθμα Μνημόνια έχουν επιβληθεί δεκάδες φόροι, έχουν κουτσουρευθεί πολλάκις συντάξεις, μισθοί, επιδόματα, επενδυτικά κονδύλια και παροχές. Έγιναν όλα τα μέτρα που ήταν εύκολο θεσμικά να ληφθούν και δεν πείραζαν ούτε όσους φοροδιέφευγαν ούτε όσους με προμήθειες και αναθέσεις ζούσαν από το ελληνικό δημόσιο.
Η φοροδιαφυγή παραμένει κραταιή και η σπατάλη το ίδιο. Δεν έγινε τίποτα για να βρεθούν τα έως και 40 δισ. ευρώ το χρόνο που μπορούσε να βρει (και ακόμη μπορεί) το κράτος μέσα από τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης. Οι φορολογικές δίκες εξπρές είναι ακόμη στα χαρτιά και οι υποθέσεις που εκκρεμούν στα δικαστήρια μένουν στη μέση και ανείσπρακτες. Η φοροδιαφυγή στο ΦΠΑ ξεπερνά το 30% (αυτό δεν συμβαίνει σε κανένα άλλο κράτος της ΕΕ) δηλαδή προσεγγίζει τα 10 δισ. ευρώ, όταν το πακέτο των μέτρων που έρχεται για το 2013 – 2014 είναι 11,5 δισ. ευρώ. Η μίζα στο δημόσιο και η αδιαφάνεια δεν μπορεί να ελεγχθεί, καθώς τα πληροφοριακά συστήματα κεντρικής εποπτείας αναβάλλονται διαρκώς. Και το καθολικό και αναδρομικό πόθεν έσχες από το 1974 για όλους τους δημοσίους λειτουργούς και όσους έχουν λάβει ή λαμβάνουν δημόσιο χρήμα έχει προταθεί από στελέχη διαφόρων κομμάτων, αλλά από κανένα δεν περιλαμβάνεται στην επίσημη ατζέντα, ώστε να φανεί αν όντως «μαζί τα φάγαμε». Όσο για την παραγωγή και τις εξαγωγές, το μεγαλύτερο ίσως ζήτημα της χώρας, συνεκτική πολιτική δεν υπάρχει. Ούτε και ολοκληρωμένη πρόταση που να ξεκινά από τη γεωργία και να φτάνει στον τουρισμό και τις νέες τεχνολογίες. Έτσι, παρά την κρίση, το έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο παραμένει ισχυρό και οι «επιβλέποντες» την Ελλάδα συνεχίζουν να πιέζουν για μείωση μισθών ώστε να καλυφθεί το κενό, ρίχνοντας και άλλο την εσωτερική ζήτηση, την κατανάλωση, την παραγωγή και την απασχόληση.
Και η Ισπανία έχει τεράστια ανεργία, πιο μεγάλη της Ελληνικής. Αλλά έχει και καλύτερες βάσεις και προοπτικές για να ξεφύγει της κρίσης, για να διατηρήσει έναν ρόλο στην Ευρώπη, άμυνες ενάτια στο σκηνικό αστάθειας που διαμορφώνεται γεωπολιτικά σε παγκόσμιο επίπεδο.
