Ασφαλιστικό Περισκόπιο – Drones: Για ποιες καλύψεις μιλάμε;

Μια αναδυόμενη προοπτική, με πολύ περιορισμένο ιστορικό, σε σημείο που οι ασφαλιστικές εταιρείες το βλέπουν με επιφύλαξη. Γιατί αυτό;

Η διαδικασία έγκρισης για την εμπορική χρήση των τηλεκατευθυνόμενων αεροσκαφών παραμένει από άστατη έως χαώδης στη χώρα μας.

Στην Αμερική, η Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας (FAA), έχει δημοσιεύσει κάποιους αρχικούς κανόνες – όσον αφορά την εμπορική χρήση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών – αλλά δεν έχει ακόμη ανακοινώσει οριστικά ποιοι νόμοι θα διέπουν αυτό το νέο μέσον.

Σύμφωνα με τους εκεί ισχύοντες κανονισμούς, τα drones που χρησιμοποιούνται συνήθως για εμπορική χρήση, αποκτούν νομική έγκριση με την χορήγηση απαλλαγής από την FAA, (Section 333: Special Use of UAS)FAA Modernization and Reform Act of 2012). Ενώ η άδεια – που δεν είναι άδεια αλλά εμπορική εξαίρεση – έχει ήδη διατεθεί σε πάνω από 3.300 περιπτώσεις τους τελευταίους δεκαπέντε μήνες.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν απαιτείται άδεια από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας για την πτήση drones σε ύψος μικρότερο των 400 ποδιών (120 μέτρα). Οι κίνδυνοι, ωστόσο, για τη δημόσια ασφάλεια θέτουν ερωτήματα και κάνουν τις Αρχές να αναθεωρήσουν.

Αρμόδια στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. εκπόνησαν μελέτη για τα drones, που περιέχει πλήρη περιγραφή των μοντέλων που κυκλοφορούν στην αγορά, ενώ επισημαίνονται τα τεράστια κενά της ελληνικής νομοθεσίας και οι κίνδυνοι για τη δημόσια ασφάλεια.

Στο πλαίσιο της μελέτης, η οποία ξεκίνησε ύστερα από τον εντοπισμό μη επανδρωμένου ελικοπτέρου πάνω από το Πεντάγωνο.

Στην Ελλάδα λοιπόν ισχύουν τα εξής:

1. ΟΡΙΣΜΟΙ
• Αερομοντέλο ή Μοντέλο Αεροσκάφους (Model Aircraft) είναι μία ιπτάμενη συσκευή περιορισμένων διαστάσεων, που φέρει ή όχι προωθητικό σύστημα, που δεν έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει άνθρωπο, και το οποίο χρησιμοποιείται για αεραθλητισμό ή ψυχαγωγία. Τα αερομοντέλα μπορεί να έχουν τη μορφή αεροπλάνου, ανεμοπτέρου, ελικοπτέρου, αυτόγυρου, υδροπλάνου, αμφίβιου, αλεξίπτωτου, αερόστατου, αερόπλοιου, ή άλλης μορφής. Τα αερομοντέλα μπορεί να είναι τηλεχειριζόμενα, ελεύθερης πτήσης, ή κυκλικής πτήσης.
• Μη επανδρωμένο αεροναυτικό όχημα (UAV −Unmanned Aeronautical Vehicle) είναι μία ιπτάμενη συσκευή που δεν μεταφέρει άνθρωπο, και το οποίο έχει αναπτυχθεί και χρησιμοποιείται για επιστημονικούς, ερευνητικούς ή στρατιωτικούς σκοπούς. Τα UAV δεν θεωρούνται αερομοντέλα, και τα αερομοντέλα δεν θεωρούνται UAV.
• Μοντελοδρόμιο καλείται ο χώρος πτήσεων αερομοντέλων που η λειτουργία του ελέγχεται από σωματειακό, ιδιωτικό, ή άλλο νομικό πρόσωπο. Ο χώρος αυτός μπορεί να είναι ιδιωτικός, δημοτικός ή κρατικός.
2. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ – ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ
Ο παρών κανονισμός περιλαμβάνει δύο κατηγορίες αερομοντέλων ανάλογα με το βάρος τους.
Κατηγορία Α΄: Περιλαμβάνει τα αερομοντέλα με συνολική μάζα απογείωσης μικρότερη ή ίση των 7.000 γραμμαρίων (7kg).
Κατηγορία Β΄: Περιλαμβάνει τα αερομοντέλα με συνολική μάζα απογείωσης μεγαλύτερη των 7.000 γραμμαρίων (7kg) και μέχρι 25.000 γραμμαρίων (25kg).

Όλα τα αερομοντέλα πρέπει να ακολουθούν τις παρακάτω προδιαγραφές, ανεξάρτητα κατηγορίας.
• Η μέγιστη επιφάνεια όλων των πτερύγων ορίζεται στις 500 τετραγωνικές παλάμες.
• Ο μέγιστος πτερυγικός φόρτος ορίζεται στα 250 γραμμάρια ανά τετραγωνική παλάμη.
• Ο μέγιστος συνολικός κυβισμός εμβολοφόρων κινητήρων ορίζεται στα 250 κυβικά εκατοστά.
• Η μέγιστη τάση ηλεκτρικής πηγής εν ηρεμία ορίζεται στα 72V (Βόλτς).
• Η μέγιστη συνολική ώση κινητήρων αντίδρασης (τουρμπίνα) ορίζεται σε 250 Newtons (25kg).
Για πτήσεις αερομοντέλων με συνολική μάζα μεγαλύτερη των 25.000 γραμμαρίων (25kg), απαιτείται ειδική και κατά περίπτωση άδεια από την ΥΠΑ.
Δεν επιτρέπεται σε αερομοντέλο η χρήση μεταλλικής έλικας ή μεταλλικού ρότορα.

Ο χειριστής που χειρίζεται μοντέλο της κατηγορίας Β΄ πρέπει να έχει άμεσο τρόπο διακοπής της λειτουργίας του κινητήρα ή των κινητήρων. Το σύστημα πρέπει να έχει την δυνατότητα να ενεργοποιείται άμεσα σε κάθε περίπτωση ανάγκης, αυτόματα ή μετά από ενέργεια του χειριστή.
Πρέπει να λαμβάνεται ειδική μέριμνα, ώστε κάθε πρόσθετη συσκευή που φέρει το μοντέλο να είναι σταθερά προσαρτημένη με τρόπο που να μην μπορεί να μετακινηθεί ή να αποσπασθεί από το μοντέλο.
Απαγορεύεται η απόρριψη οποιουδήποτε αντικειμένου ή υλικού κατά την διάρκεια της πτήσης, που μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό ή ζημία. Εξαιρούνται ρίψεις προεπιλεγμένων αντικειμένων από διαγωνιζόμενα προς τούτο αερομοντέλα που καλύπτουν την προαναφερθείσα απαίτηση.
Τα Αερόπλοια επιτρέπεται να πληρούνται μόνον με ήλιο και να φέρουν μόνο ηλεκτρικούς κινητήρες.
Δεν επιτρέπεται η πτήση αερομοντέλου παρουσία θεατών αν προηγουμένως δεν έχει δοκιμασθεί επαρκώς και κριθεί ασφαλές, από τον χειριστή και τον ιδιοκτήτη του.

3. ΕΥΘΥΝΗ
Οι ιδιότητες του Χειριστή Ιδιοκτήτη Εκμεταλλευόμενου μπορεί να συναντώνται σωρευτικά σε ένα ή περισσότερα άτομα.
Ο χειριστής, ιδιοκτήτης και εκμεταλλευόμενος έχει την πλήρη ευθύνη για:
• την εκμετάλλευση των αερομοντέλων
• την σωστή συντήρηση του υλικού
• το σύστημα τηλεχειρισμού, τηλεκατευθυνομένου αερομοντέλου που πρέπει:
− να είναι σύμφωνο με τις τεχνικές προδιαγραφές που έχουν καθοριστεί από την αρμόδια αρχή του κράτους.
− να εκπέμπει σε μία ή περισσότερες ραδιο−συχνότητες από αυτές που έχουν εκχωρηθεί για τον σκοπό αυτό, από τις αρμόδιες αρχές του κράτους.
Ο χειριστής έχει την πλήρη ευθύνη για:
• να λάβει την απαραίτητη εκπαίδευση στον χειρισμό του συγκεκριμένου σε κάθε περίπτωση αερομοντέλου.
• για τον τρόπο και την εξέλιξη της πτήσης
• να διατηρεί οπτική επαφή με το αερομοντέλο σε όλη της διάρκεια της πτήσης και να βασίζεται σ’ αυτή για τους απαραίτητους χειρισμούς ελέγχου του.
• να διακόπτει άμεσα τις πτήσεις, όταν οι συνθήκες γίνουν ακατάλληλες για την ασφαλή πτήση του συγκεκριμένου αερομοντέλου.
Ο χειριστής δεν επιτρέπεται να ενεργεί υπό την επήρεια:
• αλκοόλ.
• ναρκωτικών ουσιών.
• φαρμακευτικών ουσιών.
• άλλων ουσιών.
που μπορούν να αλλοιώσουν την κρίση και αντίδρασή του.
Οι ανωτέρω, υποχρεούνται να λαμβάνουν − ο καθένας στο πεδίο της ευθύνης του − κάθε μέριμνα για να τηρηθούν οι όροι του παρόντος κανονισμού και να αποφύγουν σε κάθε περίπτωση να θέσουν σε κίνδυνο ζωές και περιουσίες κατά τις πτήσεις.
Σε καμία περίπτωση, ο παρών κανονισμός δεν απαλλάσσει τους εμπλεκομένους από άλλες ευθύνες που απορρέουν από την υπόλοιπη νομοθεσία, όπως αυτή ισχύει κάθε φορά.

4. ΧΩΡΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ
Οι πτήσεις αερομοντέλων Α΄ και Β΄ κατηγορίας θα είναι περιορισμένες στον εναέριο χώρο που προσφέρεται για τον σκοπό αυτό και σε απόσταση ασφαλείας 50 μέτρων από ανθρώπους συμπεριλαμβανομένων των θεατών της ίδιας της πτήσης, ζώα, οχήματα, εγκαταστάσεις κλπ., εξαιρουμένων του χειριστή, των συνεργατών του, των κριτών ή χρονομετρών και οχημάτων ή άλλων βοηθητικών συσκευών, που εξυπηρετούν την πτήση.
Οι απογειώσεις και προσγειώσεις θα εκτελούνται σε χώρους ελεύθερους εμποδίων. Ο εναέριος χώρος πτήσεων πρέπει να περιορίζεται σε τέτοια απόσταση, ώστε να μη δημιουργεί ηχορύπανση σε χώρους όπου η ησυχία είναι απαραίτητη (υπαίθριες συναθροίσεις ατόμων, νοσοκομεία, σχολεία, εκκλησίες κλπ).
Δεν επιτρέπονται πτήσεις αερομοντέλων χωρίς άδεια από την αρμόδια αρχή:
• σε απαγορευμένες, περιορισμένες, επικίνδυνες και δεσμευμένες περιοχές όπως αυτές αναφέρονται στις πάσης φύσεως αεροναυτικές εκδόσεις της ΥΠΑ.
• σε ύψος μεγαλύτερο των 400 ποδών (121 μέτρα) από την επιφάνεια του εδάφους.
• σε απόσταση μικρότερη των 3 χιλιομέτρων από ελεγχόμενο αεροδρόμιο.
• εντός πολιτικών ή στρατιωτικών αεροδρομίων.
• άνωθεν, πλησίον ή εντός στρατιωτικών εγκαταστάσεων.
• άνωθεν η πλησίον κατοικημένων περιοχών.
• άνωθεν η πλησίον εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας.
• άνωθεν η πλησίον αρχαιολογικών χώρων.
Για λόγους ασφαλείας και αποφυγής παρεμβολών:
• δεν επιτρέπονται οργανωμένες ή μη πτήσεις τηλεχειριζόμενων αερομοντέλων από οιονδήποτε, πλησιέστερα των 3 χιλιομέτρων από οργανωμένο μοντελοδρόμιο.
• δεν επιτρέπεται να λειτουργούν δύο οργανωμένα μοντελοδρόμια σε απόσταση μικρότερη των 3 χιλιομέτρων. Το νεώτερο μοντελοδρόμιο, είναι αυτό που
πρέπει να απομακρυνθεί.

5. ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Όλες οι πτήσεις πρέπει να είναι ασφαλισμένες για υλικές ζημίες και σωματικές βλάβες προς τρίτους.

6. ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ
Αεροεφαρμογές (aerial works) με χρήση αερομοντέλων επιτρέπεται για μοντέλα:
• κατηγορίας Α΄ χωρίς ειδική αδειοδότηση από την ΥΠΑ, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του παρόντος κανονισμού.
• κατηγορίας Β΄ μόνον κατόπιν ειδικής αδείας που κατά περίπτωση εκδίδεται από την ΥΠΑ/Δ2 και μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου.
Οι παραπάνω όροι − περιορισμοί εκμετάλλευσης δεν απαλλάσσουν τον χειριστή από άλλες υποχρεώσεις που απαιτούνται από νόμους και άλλες διατάξεις.

7. ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ
Από τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού εξαιρούνται:
• Τα μοντέλα που ίπτανται σε εσωτερικό χώρο.
• Τα μοντέλα με συνολική μάζα έως 350 γραμμάρια.
• Τα μοντέλα κυκλικής πτήσης εξαιρούνται από όλες τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού που αφορούν στις αποστάσεις ασφαλείας για τα τηλεχειριζόμενα αερομοντέλα.

8. ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ – ΠΟΙΝΕΣ
Όταν ο χειριστής ή ο εκμεταλλευόμενος αερομοντέλο υποπέσει σε παράβαση των διατάξεων του παρόντος κανονισμού, παράβαση κανόνων εναέριας κυκλοφορίας, κανόνων ασυρμάτου επικοινωνίας ή/και άλλων Νόμων και Κανονισμών, καλείται από την ΥΠΑ να δώσει διευκρινήσεις. Ο Διοικητής της ΥΠΑ μετά από αιτιολογημένη απόφαση δύναται να επιβάλλει στον παραβάτη, την ποινή της επίπληξης ή χρηματική ποινή ύψους μέχρι 1.000 € (Χίλια Ευρώ). Οι παραπάνω ποινές δεν απαλλάσσουν τον παραβάτη από τυχόν άλλες ποινικές ευθύνες.

9. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ
Ο παρών κανονισμός μπορεί να τροποποιηθεί:
• με εισήγηση του Διευθυντή Πτητικών Προτύπων (Δ2) προς τον Διοικητή της ΥΠΑ.
• με εισήγηση της Ελληνικής Αεραθλητικής Ομοσπονδίας προς τον Διευθυντή της ΥΠΑ/Δ2 και την σύμφωνη γνώμη αυτού, ο οποίος θα διαχειριστή την τροποποίηση.

Σήμερα, ένας αριθμός βιομηχανιών χρησιμοποιούν ήδη drones σε επιχειρηματικές εφαρμογές, ενώ δεν υπάρχει γάμος και χαρά που να μην έχει και το drone του.

Στη χρήση των drones, έχει επενδύσει η παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών, η γεωργία, τα μεταλλεία, οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και οι μεσιτικές εταιρείες.

Η εναέρια χαρτογράφηση ή τοπογράφηση αλλά και εφαρμογές ή έρευνες με στόχο τη γεωλογική αποτύπωση ή ακόμη και απλές φωτογραφίες είναι το αντικείμενο εργασίας ενός drone, ενώ η ικανότητα να παρακολουθεί και να επιθεωρεί τις τοποθεσίες που είναι επικίνδυνες το κάνει ένα σπουδαίο εργαλείο για επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, όπως είναι οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί ή οι αιολικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας, τα ορυχεία, οι γέφυρες κ.ά.

Τα drones επίσης βοηθούν τις εταιρείες σε ένα εύρος ασφαλιστικών εργασιών.

Αρκετές από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες των ΗΠΑ, για την κάλυψη ζημιών περιουσίας / ατυχημάτων – συμπεριλαμβανομένης της American International Group, Inc. (AIG), State Farm Mutual Group, εκμεταλλεύτηκαν την απαλλαγή και χρησιμοποιούν drones για σκοπούς όπως φυσικές καταστροφές, επιθεώρηση στέγης, αξιολόγηση κινδύνων κλπ. Η σύγχρονη τεχνολογία πτητικών μέσων χωρίς ανθρώπινη παρουσία, μπορεί να αποτελέσει πηγή νέων ασφαλίστρων για τους ασφαλιστές, ενώ προτίθενται να δημιουργήσει αύξηση των εσόδων σε μια υποτονική οικονομία και σε μια περίοδο μείωσης σε πολλά άλλα τμήματα της αγοράς.

Άρα, γατί οι ασφαλιστές τηρούν μια επιφυλακτική προσέγγιση στην ασφάλιση ενός drone;

Ένας μεγάλος λόγος είναι το μειωμένο ιστορικό που δημιουργεί προκλήσεις στην σύναψη ασφαλιστικής κάλυψης και τιμολόγησης.

Για μεγαλύτερη σιγουριά, οι ασφαλιστές θέλουν να αναπτύξουν ασφαλιστικά μοντέλα που να ανταποκρίνονται στο ιστορικό δεδομένων ζημίας, ώστε μαζί με την πολιτική, να δημιουργηθούν οι τιμές που θα αφορούν τις καλύψεις των μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

Είναι ο καθορισμός των προσόντων ενός χειριστή μη επανδρωμένου αεροσκάφους ένας σημαντικός παράγοντας στη διαδικασία αναδοχής;

Εξαρτάται από το ποιοι φορείς θα προσφέρουν πιστοποίηση Εκπαίδευσης – drone Pilot – και πως θα καθορίζονται τα συγκεκριμένα πρότυπα στην εκπαίδευση των χειριστών.

Σήμερα, εκτός από τη πιθανότητα να προκαλέσουν υλικές ζημιές ή ευθύνη έναντι απωλειών τρίτων, τα drones δημιουργούν μοναδική πηγή έκθεσης σε κίνδυνο αφού η παρεμπόδιση πτήσης ή η σύγκρουση με άλλο αεροσκάφος, η καταπάτηση των κρατικών ακινήτων ή η πτήση σε ζώνες περιορισμένης πρόσβασης, οι ισχυρισμοί της εισβολής στην ιδιωτική ζωή, η κατασκοπεία και πολλά άλλα βαραίνουν τα drones που μπορούν να πετάξουν πάνω από την ατομική ιδιοκτησία και να συλλέξουν φωτογραφίες ή άλλες πληροφορίες χωρίς την κατάλληλη άδεια.

Πώς θα ασφαλιστούν λοιπόν περαιτέρω τα διάφορα drones, οι ιδιοκτήτες τους αλλά και οι θιγόμενοι από αυτά; 

Να ρωτήσετε τον ασφαλιστή σας…