Προσπάθεια να κατευνάσουν τις ανησυχίες περί κινδύνου εφαρμογής στην Ελλάδα της υπό ψήφισης Οδηγίας για το Bail In (διάσωσης τραπεζών με Ίδια μέσα) έκαναν χθες κυβερνητικά και τραπεζικά στελέχη. «Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τις καταθέσεις, υπάρχουν τα 50 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση και η Οδηγία δεν έχει καν ψηφισθεί», ανέφερε αρμόδιο στέλεχος. Η Οδηγία συζητείται σήμερα το απόγευμα στην Ιρλανδία στο άτυπο (άρα χωρίς δικαίωμα λήψης αποφάσεων) συμβούλιο ECOFIN. Διοικητές και υπουργοί Οικονομιών θα συζητήσουν το παρόν και το μέλλον της τραπεζικής σταθερότητας στην Ευρώπη, αλλά και τα μελλοντικά σχέδια για τραπεζική Ένωση.
Η κρίση στην Κύπρο ήταν – αναφέρουν αρμόδιες πηγές – μία επίδειξη ισχύος όσων θέλουν να απομακρυνθεί το σχέδιο τραπεζικής ενοποίησης και κοινής ανάληψης του βάρους διάσωσης τραπεζικών συστημάτων σε κίνδυνο. Η Οδηγία, αναφέρουν, είναι ένα ακόμη βήμα γιατί στο κείμενο των 200 περίπου σελίδων της προβλέπει όλα τα εργαλεία και όλες τις διαδικασίες για ανάληψη βάρους από το κράτος (εις βάρος του ελλείμματός του) και αν δεν μπορεί να το αντέξει από το ίδιο το τραπεζικό σύστημα.
«Η πορεία των σημερινών συζητήσεων θα δείξει πόσο μπορεί να τραβήξει και άλλο την κοκκινη γραμμή η γερμανική πλευρά», αναφέρει αρμόδια πηγή, εξηγώντας ότι η οδηγία πλέον οδεύει προς επίσημη εφαρμογή, με ενσωμάτωση από τα κράτη – μέλη από το 2015. Ωστόσο στην Κύπρο, η μέθοδος ήδη εφαρμόσθηκε και η «πόρτα», λένε οι ίδιες πηγές, ήδη άνοιξε.
Οι ξένοι αξιωματούχοι επαναλαμβάνουν διαρκώς ότι η Κύπρος είναι μια ειδική περίπτωση, για την αποφυγή πιθανής φυγής των τραπεζικών καταθέσεων από τα κράτη της ευρω-περιφέρειας. Ωστόσο, το «μαξιλάρι» της Ελλάδας για μελλοντικές κεφαλαιακές ανάγκες στο πακέτο των 50 δισ. ευρώ είναι 5 δισ. ευρώ και τα ποσά αυτά επαρκούν υπό «φυσιολογικές» εξελίξεις για το μέγεθος της ύφεσης, αλλά και της επίπτωσης στο τραπεζικό σύστημα.
Η Οδηγία ανακοινώθηκε το καλοκαίρι του 2012. Προβλέπει ότι κατά σειρά αυτούς που θα επωμιστούν το κόστος, σε περιπτώσεις διάσωσης τραπεζών προσδιορίζοντας ότι στην τελευταία θέση θα πρέπει να είναι οι καταθέτες ενώ οι καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ θα πρέπει να μείνουν στο απυρόβλητο. Πρώτα την ευθύνη θα αναλαμβάνουν οι μέτοχοι, ύστερα οι ανασφάλιστες επενδύσεις και μετά οι καταθέσεις.
Το σχέδιο της Οδηγίας αναφέρει μεταξύ άλλων:
1. Γενικές αρχές που διέπουν την εξυγίανση. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε, όταν πρόκειται να εφαρμόσουν τα εργαλεία εξυγίανσης και να ασκήσουν τις εξουσίες εξυγίανσης, οι αρχές εξυγίανσης να λαμβάνουν κάθε ενδεδειγμένο μέτρο προκειμένου να διασφαλίσουν ότι η δράση εξυγίανσης αναλαμβάνεται σύμφωνα με τις ακόλουθες αρχές:
α) Οι μέτοχοι του ιδρύματος υπό εξυγίανση αναλαμβάνουν πρώτοι τις ζημίες.
β) Οι πιστωτές του ιδρύματος υπό εξυγίανση αναλαμβάνουν τις ζημίες μετά τους μετόχους, σύμφωνα με τη σειρά προτεραιότητας των απαιτήσεών τους.
γ) Αντικαθίστανται τα ανώτερα διοικητικά στελέχη του ιδρύματος υπό εξυγίανση.
δ) Τα ανώτερα διοικητικά στελέχη του ιδρύματος υπό εξυγίανση αναλαμβάνουν ζημίες ανάλογες, βάσει του αστικού ή ποινικού δικαίου, με την ατομική ευθύνη που φέρουν για την πτώχευση του ιδρύματος.
ε) Πλην αντιθέτου διατάξεως της παρούσας οδηγίας, οι πιστωτές της ιδίας τάξεως τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης.
στ) Κανένας πιστωτής δεν υφίσταται μεγαλύτερες ζημίες από εκείνες που θα είχε υποστεί εάν το ίδρυμα είχε εκκαθαριστεί σύμφωνα με τις κανονικές διαδικασίες αφερεγγυότητας.
2. Το εργαλείο διάσωσης με ίδια μέσα. Προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι αρχές εξυγίανσης δύνανται να εφαρμόσουν το εργαλείο διάσωσης με ίδια μέσα για οποιονδήποτε από τους εξής δύο σκοπούς:
α) Για την ανακεφαλαιοποίηση ενός ιδρύματος που πληροί τις προϋποθέσεις εξυγίανσης σε επαρκή βαθμό για την αποκατάσταση της δυνατότητάς του να πληροί τις προϋποθέσεις της άδειας λειτουργίας και να συνεχίσει τις δραστηριότητες για τις οποίες έχει λάβει άδεια.
β) Για τη μετατροπή σε μετοχικό κεφάλαιο ή τη μείωση της αξίας των απαιτήσεων ή των χρεωστικών μέσων που μεταβιβάζονται σε μεταβατικό ίδρυμα, με προοπτική την παροχή κεφαλαίων για το εν λόγω μεταβατικό ίδρυμα.
3. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι το εργαλείο διάσωσης με ίδια μέσα μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις υποχρεώσεις ενός ιδρύματος εκτός από τις ακόλουθες, στις οποίες οι αρχές εξυγίανσης δεν ασκούν τις εξουσίες απομείωσης και μετατροπής:
α) Καταθέσεις που είναι εγγυημένες σύμφωνα με την οδηγία 94/19/ΕΚ (έως 100.000 ευρώ).
β) Εξασφαλισμένες υποχρεώσεις.
γ) Κάθε υποχρέωση που προκύπτει από την κατοχή, από το ίδρυμα, περιουσιακών στοιχείων πελατών ή ρευστών των πελατών, ή από σχέση καταπίστευσης μεταξύ του ιδρύματος (ως καταπιστευματοδόχου) και άλλου προσώπου (ως δικαιούχου).
δ) Υποχρεώσεις με αρχική διάρκεια μικρότερη του ενός μηνός (σημ. πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχει πίεση για τροποποίηση που να κουρεύει και αυτές τις υποχρεώσεις).
ε) Υποχρέωση σε εργαζόμενο, όσον αφορά δεδουλευμένο μισθό, συνταξιοδοτικά δικαιώματα ή άλλες σταθερές αποδοχές, εκτός από μεταβλητές αποδοχές οποιασδήποτε μορφής ή εμπορικό πιστωτή ή προμηθευτή, σε σχέση με την παροχή στο ίδρυμα αγαθών και υπηρεσιών που είναι απαραίτητα/ες για την καθημερινή λειτουργία του, όπως είναι οι υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών, οι υπηρεσίες κοινής ωφελείας και η ενοικίαση, η συντήρηση και η φροντίδα των χώρων.
στ) Υποχρεώσεις σε φορολογικές αρχές και αρχές κοινωνικής ασφάλισης, εφόσον οι υποχρεώσεις αυτές είναι προνομιούχες σύμφωνα με το ισχύον πτωχευτικό δίκαιο.
