Μία εμπειρική Μελέτη από τον τεταρτοετή φοιτητή Στέφανο Αλεξόπουλο και τον καθηγητή Πέτρο Μάλλιαρη, Πανεπιστήμο Πειραιώς. Φανερά προβληματισμένοι εμφανίζονται οι Έλληνες φοιτητές για την οικονομική, και όχι μόνο, κατάσταση της χώρας, ενώ για το μέλλον τους, που φαντάζει a priori αβέβαιο, βρίσκουν ως ευνοϊκότερους προορισμούς τόσο την Ευρώπη (37%) όσο και την Ασία (34%), ενώ τελευταία στη λίστα προτίμησης έρχεται η Ελλάδα (3%)! Τα παραπάνω είναι μερικά από τα ευρήματα που παρουσιάζονται μέσα από μία διαπανεπιστημιακή έρευνα, που σκοπό είχε την καταγραφή των στάσεων των φοιτητών εν μέσω κρίσης, τόσο οικονομικής όσο και κοινωνικοπολιτικής. Η έρευνα διεξήχθη σε μορφή ερωτηματολογίου είτε με προφορική συνέντευξη είτε από το διαδίκτυο. Κρίση και αιτίες: Αρχίζοντας την ανάλυση του θέματος από τη γενεσιουργό αιτία του, φαίνεται ότι πάνω από ένας στους δύο φοιτητές (55%) εκτιμά ότι η εκτεταμένη διαφθορά δεκαετιών, η οποία βέβαια δεν στοχοποιεί μόνο πολιτικά πρόσωπα, αλλά και τους ίδιους τους πολίτες διαπλεκόμενους και μη, κρατάει τα ηνία και βρίσκεται στην πρώτη θέση. Αξιοσημείωτο είναι, ότι ένα ποσοστό της τάξεως του 29% των φοιτητών θεώρησε την πολιτική ανικανότητα δεκαετιών, καθοριστικό παράγοντα που συντέλεσε στην παρούσα κατάσταση της χώρας. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον αποτελεί, το γεγονός, ότι σε ερώτηση ανοιχτού τύπου το 16% αναφέρθηκε στο «μαζί τα φάγαμε» ενώ άλλοι περιορίστηκαν σε θέματα καθαρά οικονομικού χαρακτήρα, όπως «αρνητικό ισοζύγιο πληρωμών» ή «χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης»
-το ανωτέρω γράφημα θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως «το ποτήρι που ξεχείλισε» με τη συνεισφορά των προαναφερθέντων παραγόντων.
«Ψυχολογική» κρίση
Εμφανώς επηρεασμένοι από το εν γένει σκηνικό των τελευταίων μηνών, παρουσιάζονται οι έλληνες φοιτητές οι οποίοι παραδέχονται, ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει αρνητικά τη μέχρι πρότινος καλή ψυχολογία τους, η οποία πάντα αποτελούσε, αν μη τι άλλο, προσωπικό «όπλο» ενάντια στις καθημερινές «βολές», που δέχονται.
Είναι άκρως ενδιαφέρον το γεγονός ότι ένας στους δύο φοιτητές (51%) έχει επηρεαστεί πολύ ψυχολογικά, ενώ μόνο ένα 5% δεν έχει υποστεί ψυχολογικές μεταβολές. Ταυτόχρονα η πλειοψηφία αυτών (77%) έχει μειώσει από αρκετά έως πολύ το κόστος των εβδομαδιαίων εξόδων για ψυχαγωγία. Από καθαρά κοινωνικής πλευράς και υπό το πρίσμα της επιστήμης της ψυχολογίας, τα παραπάνω ευρήματα πιστοποιούν την πολυσυζητημένη «εθνική κατάθλιψη» στην οποία έχει υποπέσει η χώρα. Η ανωτέρω διαπίστωση γίνεται ακόμα πιο σοβαρή και ενδεχομένως επίφοβη, εάν αναλογιστεί κανείς, ότι η έρευνα αναζητά τις στάσεις των φοιτητών από τους οποίους εκτός από τη ζωτική ενέργεια και το «κέφι» που έχει χαθεί, περιμένουν όλοι έναν άνεμο αλλαγής και ανάπτυξης για τις επόμενες δεκαετίες.
Θέματα προς αναπροσαρμογή
Δεδομένης της σημερινής λοιπόν κατάστασης, που μοιάζει καθόλα ανησυχητική και άστατη, οι φοιτητές απαιτούν άμεσο αναπροσδιορισμό σε πολλούς τομείς. Εξέχουσα θέση εξακολουθεί να έχει η πολιτική ευθύνη (37%) η οποία αντανακλάται και στα αίτια της κατάστασης αυτής, όπως παρουσιάστηκαν παραπάνω. Είναι αναμφισβήτητο γεγονός, ότι οι φοιτητές και κατ’ επέκταση όλοι οι πολίτες μιας ευνομούμενης πολιτείας θέλουν πολιτικούς αδιάβλητους και αδέκαστους.
Δεν ξεχνούν όμως και την ανάγκη για κοινωνική ηθική και ευθύνη (36%), η οποία έγκειται στην ανατοποθέτηση αξιών και στην ενεργό αντιμετώπιση κοινωνικών ζητημάτων. Θέματα καλύτερης οικονομικής διαχείρισης απασχολούν το 17% των φοιτητών που αναφέρεται ενδεχομένως σε ατυχείς οικονομικούς σχεδιασμούς ή καταρτίσεις προϋπολογισμών που φέρουν τη χώρα μας εκτός στόχων.
Προοπτικές εργασίας «εκτός έδρας»
Η μελλοντική εργασία είναι ίσως ο τομέας, που απασχολεί περισσότερο τους νέους σήμερα, οι οποίοι όπως αποδεικνύουν τα αποτελέσματα της έρευνας μάλλον θα πουν αντίο στη μητέρα πατρίδα. Συγκεκριμένα το 37% θα επιλέξει την Ευρώπη, το 25% τις Η.Π.Α., το 34% την Ασία και μόλις το 4% την Ελλάδα. Τονίζεται εδώ, ότι παραπάνω παρουσιάζονται οι ιδανικοί προορισμοί και οι καλύτερες εργασιακές συνθήκες και όχι απαραίτητα οι προθέσεις των φοιτητών. Είναι ανάγκη η Ελλάδα να κρατήσει το πλούσιο δυναμικό που διαθέτει μιας και οι μέρες που έρχονται θα απαιτούν ανάπτυξη, η οποία θα επιτευχθεί μέσα από συνειδητοποιημένους φοιτητές και σύγχρονη γνώση.
Σε ό,τι αφορά τον τομέα που θα επέλεγαν να εργαστούν στο μέλλον οι φοιτητές οικονομικών σχολών το 67% απάντησε ότι προτιμά τον ιδιωτικό τομέα, ενώ μόνο το 7% έχει ως στόχο το δημόσιο. Παράλληλα, ένας στους τέσσερις φοιτητές (26%) επιθυμεί να εργαστεί ως αυτοαπασχολούμενος. Φαίνεται λοιπόν ότι το στοιχείο της επιχειρηματικότητας απουσιάζει τόσο από τα ελληνικά Πανεπιστήμια όσο και από το εν γένει σκεπτικό των φοιτητών. Είναι φανερό, ότι η δημιουργική ικανότητα ιδιαίτερα των νέων έχει περιοριστεί στο ελάχιστο, καθώς δεν είναι λίγοι οι παράγοντες εκείνοι που συντελούν σε αυτό, ακόμα και από την προσχολική τους ηλικία.
Προϊόν κερδοσκοπίας η ελληνική κρίση
Οι ερωτηθέντες κλήθηκαν να απαντήσουν στο κατά πόσο θεωρούν ότι η ελληνική κρίση αποτελεί γι’ αυτούς προϊόν κερδοσκοπίας και θεωριών συνομωσίας. Οι ίδιοι, δεν στάθηκαν στο τεχνοκρατικό κομμάτι της κρίσης, ενώ πάνω από ένας στους δύο φοιτητές (54%) παραδέχτηκε πώς η ελληνική κρίση είναι αρκετά έως πολύ αποτέλεσμα διεθνών συμφερόντων και προγραμματισμένων κινήσεων.
Προβλέψεις για το μέλλον
Αναλογιζόμενοι τις αιτίες του παρελθόντος και την κατάσταση του παρόντος, το 62% των φοιτητών θεωρεί ότι σκηνικό θα αλλάξει, αλλά αυτό θα πραγματοποιηθεί σε περισσότερο από μια επταετία (48%). Η εκτίμηση αυτή υπογραμμίζει και την ένταση της απαισιοδοξίας. Άξιο λόγου είναι επίσης το γεγονός, ότι κανείς από τους ερωτηθέντες δεν πιστεύει ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας θα βελτιωθεί με χρονικό ορίζοντα δύο ετών.
Συμπέρασμα
Ολοκληρώνοντας, οι στάσεις των φοιτητών ,όπως αποτυπώθηκαν στην έρευνα, φαίνεται να αντιπροσωπεύουν και την κοινή γνώμη, όπως αυτή περιγράφεται και στα ΜΜΕ. Βέβαια, μέσα από το πρίσμα των νέων γίνεται σαφές, ότι προσπαθούν να διατηρήσουν μια θετική στάση απέναντι στην κατάσταση που επικρατεί, παρά το γεγονός ότι πολύ σοβαρά προβλήματα μαστίζουν την ελληνική και κατ’ επέκταση την παγκόσμια οικονομία. Όμως το φαινόμενο αυτό δεν επιδέχεται άλλης κριτικής, αλλά έργου και προσπάθειας, μιας και τόσο εξωτερικοί όσο και εσωτερικοί παράγοντες περιορίζουν τις δυνατότητες αυτής της χώρας, που αποτελεί αδιαμφισβήτητη παγκόσμια κληρονομιά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ωστόσο, ότι μια κρίση μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες, που με τη σειρά τους θα οδηγήσουν σε εθνική και παγκόσμια ανάκαμψη.
