Η ραγδαία αλλαγή του κλίματος και η κλιματική-περιβαλλοντική κρίση έχουν άμεσο αντίκτυπο στα δύο κορυφαία πλουτοπαραγωγικά αποθέματα του τόπου μας: το φυσικό Περιβάλλον και τα μνημεία του Πολιτισμού, πάνω στα οποία στηρίζεται η «βαριά βιομηχανία» μας, ο Τουρισμός.
του Γιάννη Ρούντου*
Για το φυσικό Περιβάλλον, όπου οι κίνδυνοι συνδέονται όχι μόνο με το κλίμα αλλά και τις συντελούμενες -ανθρωπογενείς κατά μείζονα λόγο- καταστροφές, οι συνέπειες αφήνουν δραματικό αποτύπωμα, όπως αυτό της καταστροφής από τις πυρκαγιές. Όμως καταγράφονται, ήδη, και συνέπειες στον αρχαιολογικό μας πλούτο από την αλλαγή του κλίματος.
Η Δήλος, που από το 1990 αποτελεί μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα έκθεσης στον κίνδυνο της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Η απειλή της διάβρωσης γίνεται ορατή στα πλησιέστερα προς τη θάλασσα στοιχεία του μνημειακού συγκροτήματος της βραχονησίδας.Η μικρή Δήλος σημαίνει ένα μεγάλο κέντρο αναφοράς εμπορίου, ιδεών και θρησκειών για όλον τον κόσμο της Μεσογείου κατά την αρχαιότητα, με επίκεντρο τον Ελληνικό Πολιτισμό. Αξίζει μια ανάγνωση της εξαιρετικής εργασίας του Βασίλη Λαμπρινουδάκη, ομότιμου καθηγητή κλασσικής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, για την ιστορία και τα μνημεία της Δήλου ( https://diazoma.gr/site-
Όπως γράφει ο κ. Λαμπρινουδάκης, από το 403 μέχρι το 394 π.Χ. οι Δήλιοι απόλαυσαν κάποια ανεξαρτησία από το 403 μέχρι το 394 π.Χ., μετά την Αθηναϊκή κυριαρχία κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Με την ίδρυση της δεύτερης Αθηναϊκής Συμμαχίας, το σώμα των Αμφικτυόνων που διοικούσε το ιερό είχε μια πιο δημοκρατική σύνθεση, με μέλη που προέρχονταν και από άλλες πόλεις της Συμμαχίας.
Στο πλαίσιο των ανταγωνισμών των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου ιδρύθηκε στο τέλος του 314 π.Χ. το Κοινό των Νησιωτών με έδρα τη Δήλο, αποδίδοντας στο νησί την ανεξαρτησία του. Όμως, η εξάρτηση του Κοινού από τους Μακεδόνες ηγεμόνες περιόριζε αυτή την ανεξαρτησία. Την εποχή αυτή κτίζονται στο ιερό πολλά και σημαντικά οικοδομήματα και ιερά, που χαρακτηρίζουν τη μακεδονική παρουσία στο νησί. Από τα χρόνια των Μακεδόνων, άρχισε να αυξάνεται η παρουσία ξένων εμπόρων, η οποία έφερε μαζί της την ίδρυση ιερών ανατολικών λατρειών στη Δήλο, ενώ αναπτύχθηκαν και εμπορικά κτίρια.Όπως σημειώνει ο καθηγητής, η Δήλος γύρω στο 250 π.Χ. αριθμούσε περί τους 1.200 άνδρες πολίτες και συνολικά με γυναίκες, παιδιά και δούλους είχε πληθυσμό κάτι λιγότερο από 10.000 άτομα. Νέα μεγάλη ακμή μετά την παλιά θρησκευτική και πολιτική δόξα περίμενε τη Δήλο, αυτή τη φορά όμως ακμή οικονομική και πληθυσμιακή, όταν οι Ρωμαίοι, μετά τη νίκη τους το 167 π.Χ. επί των Μακεδόνων, κυριάρχησαν στην Ελλάδα.
Το 166 π.Χ. η Σύγκλητος κήρυξε το λιμάνι της Δήλου ελεύθερο στο εμπόριο με ατέλεια στις συναλλαγές (αδασμολόγητη κίνηση αγαθών) και παραχώρησε το νησί στους Αθηναίους.
Να προσθέσω πως ειδικά για το αρχαίο θέατρο της Δήλου, έχει εκπονηθεί μελέτη έργου αποκατάστασης από τον πολιτικό μηχανικό Κώστα Ζάμπα, η οποία χρηματοδοτήθηκε από τον κουμπαρά του σωματείου «Διάζωμα»
Το μαρμάρινο θέατρο, με δύο διαζώματα και χωρητικότητα 5.500 θεατών, ολοκληρώθηκε το 240 π.Χ. και δεν δέχθηκε ρωμαϊκές επεμβάσεις, παραμένοντας σε χρήση επί 150 χρόνια.
Τα ερείπια που μας θυμίζουν αυτόν τον Πολιτισμό, σήμερα κινδυνεύουν άμεσα από τη θαλάσσια διάβρωση. Αποκαλυπτικό είναι το βίντεο-ρεπορτάζ του ιταλικού RAI ( https://www.rainews.it/
* Public Affairs & Relations, Communication Strategy, Business Ethics & Human Values, Social Responsibility & Sustainability Expert. Επικεφαλής του τομέα των Εταιρικών Υποθέσεων, εξωτερικής Επικοινωνίας και Υπευθυνότητας – Βιώσιμης Ανάπτυξης της INTERAMERICAN έως τον Ιανουάριο του 2022.
.gif?rand=1854)
